Дыплом на царства. Аркадзь Ліцьвін
Читать онлайн книгу.
табе каня прапаную? Не такога, праўда, але не здыхлю, не падумай.
Бражына падумаў, што, заваліўшы таго вартавога, мог бы парку коней пагнаць на шворцы. Але ж абставіны былі не тыя…А зараз прасіць грошай у Яна Сапегі было б няёмка, сваіх на добрага каня не меў. Але Юдыцкі ўжо махаў у бок стайні і нецярпліва пстрыкнуў пальцамі. Моцны хлапчына падвёў неблагога каня пад сядлом і падаў повад Бражыну.
– Вы, пане, пачастуйце яе, – працягнуў на руцэ кавалак сухара. – Падсолены. Вельмі даспадобы. Адразу прызнае за гаспадара.
Бражына паслухаўся. Беручы сухар, заўважыў, што руцэ не хапае мезенага пальца. Пакуль кабылка хрумстала пачастунак, без спеху агледзеў падарунак, праверыў сядзельную папругу, паторгаў страмёны. Усё было ў лад.
– Як падзяку за ўтрыманне Гнядка? – прамовіў да Юдыцкага. – Што ж, думаю, гэта ганарова для нас абодвух? – ён азірнуўся на грамаду за меркаваннем.
Усе згодна загулі, што гэта вельмі па рыцарску, з такой нагоды і да шынка зазірнуць варта.
– Ну то едзем на магарыч? – запытаўся ў Юдыцкага і скочыў у сядло.
Кабыла заўпарцілася, спрабавала падбрыкваць, але праз паўсотні крокаў скарылася, а праз паўвярсты была і карчомка. Выглядала як перанесеная з віленскага ці менскага тракту. Бражына, паручнік Малей і Юдыцкі пакінулі коней пад нагляд хлапца, занялі вольны стол і запатрабавалі пачастунку. Калі перакулілі па першай чарцы, паручнік запытаўся: – Дык як жа вашмосьці дастаўся гняды?
Бражына пераказаў лясную прыгоду, не адбягаючы ад праўды, але трымаючыся шышынага нападу, як адзінага і неаспрэчнага тлумачэння.
– Шмат гэтай набрыдзі па лясах, – пагадзіўся паручнік. – Уцякуць з войска, а карміцца неяк трэба… Юдыцкі слухаў, здавалася, рады вяртанню каня. Звычка Бражыны не давярацца першым уражанням змушала ўважліва сачыць за кожным яго словам ці выразам твару. Размова звычным парадкам перайшла на царыцу і царыка, на ягоных правадыроў—ваяводаў. Што на Маскве чуваць.
– Імяніты народ сплываецца! Як і падзеляць пасады ды даравізны?
– Неяк паладзяць.
– Абы без крыві, але нешта мне падказвае, што такія надзеі не маюць грунту, – прызнаў Малей.
– Глядзі, а то Зарудзкі цябе падсцеражэ, то і Сапега не дапаможа! – папярэдзіў Юдыцкі. Паручнік толькі заўсміхаўся і пакруціў галавою.
– Ці не збіраешся да царэвічава войска? – Юдыцкі кінуў на Бражыну дапытлівы погляд. – Вунь колькі з'ехалася і канца не бачна.
– Не такога імянітага роду, каб царэвіч спакусіўся на мае паслугі, – аджартаваўся Бражына.
Юдыцкі з недаверам пакруціў галавою.
– Не кажы, – даволі горача запярэчыў Юдыцкі, – чалавек з галавою сваё месца згледзіць і адстоіць. – Не ўсім шанцуе, – запярэчыў Малей. – Вось наслаў царык на Ніжні князя Сямёна Вяземскага. Разбілі яго ніжагародцы, а самога павесілі на плошчы. Вось і знайшлі яму месца! З ніжагародцамі яшчэ будзе клопат.
– Здараецца і такое, – прызнаў Юдыцкі.– Але вазьмі хоць Зарудзкага… Юдыцкі азірнуўся, нахіліўся да Бражыны і сцішыў голас.
– Хлопец