Дыплом на царства. Аркадзь Ліцьвін
Читать онлайн книгу.
нешта засвітала. Здзіўлена зірнуў на ганца.
– Але ж ты іх не бачыў…Адкуль ведаеш?…Дык ты думаеш?…
– Ды вось думаю, каму ці чаму гетман паверыць? – Бражына кінуў на афіцэра дапытлівы позірк. – Таму, што я дакладваў, ці таму, што нейкі “немец” нібыта яму напісаў. Шмат што ад гэтага можа залежаць.
– Пане, – аклікнуў Воўк, – пара палуднаваць. Паказаў два кацялкі і запрашальна заўсміхаўся. Ганец памахаў рукою і скіраваўся да тоўстага бервяна, прызначанага верным казаком на сталовы пакой.
Воўк спагадліва паглядаў, як Бражына панура калупае абрыдлую кашу. Сам то пры конях каму дапаможа, то пры кухні пасмяецца, каб рамяство ў маскавітаў набытае не страціць. Ён і ўсюды, ён і нідзе. А пану Бражыну, чым забавіцца? Адно размовамі, ці лісты пісаць. Але каму, калі сірата як і Воўк?
– Не варта так маркоціцца, пане. Пажывеце тут, то хоць адпачнеце. Налёталіся ж пэўна за гады?
Ганец ведаў, што хлопец спачувае ўсім сэрцам. Для Ваўка пан Бражына чалавек сталы, самавіты, бо ўвесь час пры канцлерах ды гетманах. Быў яму ўдзячны, спазнаўшы стан дзічыны падчас гону. Перахапіў і холаду і голаду, пакуль прыбіўся да казакаў. Ды і там было па рознаму.
– Налётаўся, гэта праўда. Але ж не адлётаўся, – уздыхнуў Бражына. – Абавязак мой завезці—прывезці, і ўсё ў час. Спазненне можа тысячам непапраўна зашкодзіць. А тут кароль з канцлерам на захадзе, а гетман Жулкеўскі – на ўсход і мяне не адпусціць. Што я скажу пану канцлеру? Вось такая бяда, браце!
Нядаўні казак азірнуўся ва ўсе канцы і ціха запытаўся: – А можа нам уцячы ціхенька? – нядаўні ўласны досвед падкінуў Ваўку новую думку.
– Вядро на галаву ды ў кусты? – горка ўсміхнуўся ганец, адстаўляючы кацялок. – Але ж слова гонару…Ды паперы ў іх, а мне без лістоў нельга.
Воўк прыбраў кацялок, паклаў на яго месца скрутак, загорнуты ў анучку, які выцягнуў з—за пазухі. Запытаўся, як пра нешта звычайнае: – Без гэтых?
Бражына разгарнуў анучку і вырачыў вочы.
– Адкуль яны ў цябе? – ён нецярпліва перакідваў лісты, аглядаючы пячаткі.
Уздыхнуў з палёгкай – усе непарушаныя.
– З вашай торбы, пане, – адказаў Воўк. – Я на такія штукі майстар, каб ведалі.
– Што майстар, то бачу, але не магу даўмецца, калі змайстраваў, – прызнаўся ганец ушчыпліва.
Не ўяўляў, як паставяцца да здарэння гетманавы людзі, калі хопяцца прапажы. Воўк здагадаўся, чаго баіцца.
– Не бойцеся, пане. Яны ж абяцалі ў торбу не лезці, а там, як былі паперы, так і ляжаць. Толькі не вашы, а іхныя, так што ім ніякай страты, – гарэзліва ўсміхнуўся Воўк.
Бачыў, што Бражыну паліць цікавасць і не рашыўся цвеліцца звыш меры.
– Гэта як нашы сёдлы ў шацёр зносіў. Там іх торба з паперамі стаяла, а яны на мяне ні мур—мур! Ну і паклаў жмут, свае забраўшы.
Бражына міжволі ўсміхнуўся, пачуўшы гэта “свае”.
– Я, пане, бачыў, як вы непакоіцеся з—за торбы, то і пакарыстаўся. Ваша вам вярнуў, іхняе, хоць і ў вашай торбе, ім засталося. Ці ж не па сумленнасці?
Ганец не стрымаўся ад