Дыплом на царства. Аркадзь Ліцьвін
Читать онлайн книгу.
адказаў згодна з праўдай Бражына, памаўчаўшы для самавітасці. – Спраўнасць у руцэ маю. Кожны прачытае, што з—пад майго пяра.
– Пры самым важным? – з адценнем недаверу запытаўся маскавіт, кіўнуўшы на шацёр. – І па нямецку можаш?
– Магу і па нямецку, – усміхнуўся Бражына. – А што такое?
Баярыч уздыхнуў.
– У вас шмат хто і па нямецку і па рознаму іншаму. Зайздросна.
– Але ж і на Маскве ёсць замежнікі, можна і павучыцца.
– Гэта так, але я не з Масквы, цяжка знаёмствам абзавесціся.
Хлопец падабаўся. Хоць бы гэтай цікаўнасцю да іншага, разнастайнага.
– З войскам пойдзеш на Маскву?
– Рана ў мяне. Таму пакідаюць пры абозе.
Рука хлапца міжволі тарганулася за спіну, але раптам ён ледзь заўважна пачырванеў і абапёрся рукамі на бервяно, адкінуўшыся назад.
– А ты ж пры кім служыш, чым заняты? – запытаўся Бражына дзеля ветлівасці.
Баярыч відавочна хацеў навязаць знаёмства.
– І я пісар, – паведаміў нібы радасную навіну і рашыўся запытаць. – А табе як на імя?
Бражына адказаў і ў сваю чаргу пацікавіўся, як клічуць новага знаёмца.
– Іванам хрышчаны, – адказаў хлопец і, памуляўшыся, запытаў: – А па нямецку чытаць ці хоць бы разбіраць, лёгка навучыцца? У іх жа буквіцы іншыя.
Бражына задумаўся. Абнадзеіць лёгкасцю ці напужаць цяжкасцю аднолькава не да твару, калі бачыш такое жаданне.
– Залежыць, браце ад чалавека, – знайшоўся. – Ад здольнасці, ну і найперш і найбольш ад старання. – Вельмі б хацелася. Але як падступіцца, не ведаю.
– А вось давай я табе азбуку, як ты кажаш, пакажу, – нечакана для сябе ахвяраваўся Бражына. – Пакуль мне ад’яжджаць, нешта паспеем.
– Ты гэта насамрэч? – не паверыў баярыч. – Не смехам?
Бражына паглядзеў у вочы маскавіту.
– Ды грэх было б насміхацца з такога, – прамовіў ён.
Сапраўды грэх было б зламаць насмешкай кволую радасць у вачах баярыча.
– А ты таксама на Маскву? То можа разам пойдзем.
Відаць хлопец спадзяваўся на даўжэйшы час навукі.
– Калі ўжо князь—ваявода так апраставалосіўся, то і нашы з вашымі заадно, – без вялікай радасці прамовіў баярыч.
У тоне маскавіта не чулася і ценю пашаны да царова брата. Відаць не толькі для старшыны справа з цараваннем Васіля Шуйскага была вырашана. Часы смуты і знаёмства з ваярамі Рэчы Паспалітай моцна падрэзалі так уласцівае маскавітам пакланенне: тут і Гадуноў і царэвічы Дзьмітрыі, адзін за адным, нарэшце, абраны ў вялікім спеху Васіль Шуйскі. А яшчэ чуткі пра польскага каралевіча. Калі шмат хто патрабуе пакланення, заканчваецца тым, што ніхто не шануецца.
– Мы то вашых цароў вялікімі князямі мянуем, – прамовіў Бражына. – Так і ў лістах пішам. А дзе зараз князь Дзьмітрый Шуйскі, як думаеш?
Баярыч памаўчаў, нібы перабіраючы ў памяці магчымыя напрамкі ўцёкаў Шуйскага, паціснуў плячыма.
– На Маскве, мабыць, – прамовіў не вельмі ўпэўнена. – Куды ж