Uğultulu Tepeler. Эмили Бронте
Читать онлайн книгу.
rong>1818 yılında Thornton, İngiltere’de dünyaya geldi. Seyahatleri ve okul için ayrılması dışında tüm hayatını papaz olan babasının görevli olduğu Haworth’ta geçirdi. Annesini çok küçük yaşta kaybetti. Bu yüzden evlerinin idaresini teyzeleri üstlendi. Cowan Bridge’deki Clergy Daughters’ School’da geçirdiği tek bir yıl dışında, evde eğitim gördü. Kız kardeşi Charlotte’la bir süre eğitim almak için Brüksel’e gittiyse de kısa süre sonra yine Haworth’a geri döndü.
Bronte kardeşler tarih, coğrafya ve biyografi konularıyla da ilgilenebildiler ki bu, kendi yaşlarındaki ve sınıflarındaki kızlar için alışılmadık bir durumdu. Ancak daha da alışılmadık bir şekilde, babaları onlara kitaplara, süreli yayınlara ve gazetelere sınırsız ve sansürsüz erişim izni vermişti. Bu özgürlükten sonuna kadar yararlandılar ve bu okumalar, yaratıcı oyunlarının çoğuna ilham kaynağı oldu.
1845'te Charlotte, Emily’nin bazı şiirlerine rastladı ve bu, üç kız kardeşin de (Charlotte, Emily ve Anne) şiir yazdıklarının keşfedilmesine yol açtı. Bir yıl sonra, takma adlar kullanıp ortaklaşa bir şiir kitabı yayımladılar. Bu girişim, kız kardeşlere yaklaşık elli sterline mal oldu ve kitap yalnızca iki kopya satıldı.
Emily Brontë’nin tek romanı Uğultulu Tepeler, Aralık 1847’de yayımlandı. O da kız kardeşleri gibi romanı için bir yayıncı bulmakta çok zorlanmıştı.
Roman ilk yayımlandığında pek başarılı olmadı; eleştirmenler düşmanca davrandı. Hak ettiği değeri ancak çok sonraları bulabildi ve İngiliz edebiyatının başyapıtları arasındaki yerini aldı. Uğultulu Tepeler bugün artık klasik romanlar arasında sayılıyor ve en çok satanlar arasında daima ilk üç sırada yer almaya devam ediyor.
Brontë, romanıyla Viktorya Çağı’nın tüm geleneklerini, ahlak kurallarını altüst etti. Dramatik ve şiirsel sunumu, alışılmadık yapısıyla dönemin diğer romanlarından ayrıldı. Her şeyden fazla ölçülü davranmaya, törelere uymaya, aklı başında davranmaya özen gösterilen bir çağda, çılgın bir aşk tutkusunu anlattı. Ancak eleştirmenler kitabın sadece tutku ve coşkudan oluşmadığını; Emily Brontë’nin sadece romantik değil tam anlamıyla gerçekçi bir yazar olduğunu da dile getirmişlerdir. Viktorya Çağı’nda toplumun bireye, özellikle kadına uyguladığı baskıdan, bireye dayatılan kalıplaşmış düşünce ve yaşam biçimlerinden kurtulmak amacıyla Emily Brontë, romanında Gotik edebiyattan da büyük ölçüde yararlanmıştır.
Romanının yayımlanmasından kısa bir süre sonra Emily Brontë’nin sağlığı hızla bozulmaya başladı. Bir süredir hastaydı ancak tıbbi yardım almayı reddetti. 19 Aralık 1848’de, otuz yaşındayken tüberkülozdan hayata veda etti.
Azize Bergin, 1932 yılında İstanbul’da doğdu. Çocukluğu Bursa’da geçti. Arnavutköy Amerikan Kız Kolejinde öğrenim gördü. 1950 yılında gazeteciliğe başladı. 1952 yılından itibaren gazetecilikle çevirmenliği bir arada sürdürdü. Çeşitli yayınevlerinde yayımlanan çeviri kitaplarının sayısı 200’ün üzerindedir. 33 yıl Hürriyet gazetesinde ve ağırlıklı olarak Kelebek ilavesinde çalıştı. 2007'de Hürriyet gazetesinden emekli oldu. Bergin, “Basın Şeref Kartı” sahibiydi. 2016 yılında Bodrum’da vefat etti.
B. EARNSHAW: Uğultulu Tepeler malikânesinin sahibi.
CATHERINE ya da CATHY: Earnshaw’nun oğlu, Catherine’in ağabeyi.
HEATHCLIFF: Earnshaw’nun büyüttüğü, çocuklarından daha çok sevdiği kimsesiz bir çocuk.
B. LINTON: Trushcross Çiftliği’nin sahibi.
ISABELLA: Linton’ın kızı; Heathcliff’le evlenir.
EDGAR: Linton’un oğlu; Catherine’le evlenir.
FRANCES: Hindley’in karısı.
HARETON: Hindley’le Frances’in oğlu, Catherine Earnshaw’nun ağabeyinin Catherine Linton’ın da dayısının oğlu.
CATHERINE LINTON: Earnshaw’nun kızı Catherine’le Edgar Linton’ın kızı.
LINTON HEATHCLIFF: Heathcliff’le Isabella’nın oğlu.
ELLEN DEAN ya da NELLY: Thrushcross Çiftliği’nde ev işlerine bakan yaşlı kadın; hikâyenin büyük bir kısmını o anlatır.
B. LOCKWOOD: Thrushcross Çiftliği’nin kiracısı; hikâyeyi anlatanlardan biri.
Olay 1750-1802 yılları arasında Kuzey İngiltere’de geçer.
1
Ev sahibimi -ileride başımı derde sokacak olan şu yalnızlığa meraklı komşumu- ziyaretten biraz önce döndüm. Burası gerçekten çok güzel bir yer! Bütün İngiltere’de, kalabalığın kaynaşmasından böylesine uzak bir çevre bulabileceğimi hiç sanmıyordum. İnsanlardan kaçan bir kimse için tam bir cennet burası… Bay Heathcliff’le ben de bu ıssızlığı paylaşmak için öyle uygun iki kişi oluyoruz ki!
Esaslı bir adamdı bu Heathcliff! Ben at üzerinde ona yaklaşırken kaşlarının altından kara gözleriyle beni şüpheli şüpheli süzdüğü sırada ve ona kendimi tanıtırken parmaklarını kıskançlıkla yeleğinin içine soktuğu zaman, kanımın ona nasıl kaynadığını fark etmedi bile.
“Bay Heathcliff sizsiniz, değil mi?” diye sordum.
Cevabı, başını eğmek oldu.
“Ben yeni kiracınız Lockwood, efendim. Buraya gelir gelmez sizi ziyaret etmekle şeref kazanmak istedim. Niyetim, Thrushcross Çiftliği’ne kiracı olarak gelmekte bu kadar ısrar edişimin sizi tedirgin edip etmediğini öğrenmekti. Dün duyduğuma göre, bazı düşünceleriniz varmış…”
Yüzünü buruşturarak sözümü kesti.
“Thrushcross Çiftliği benim malımdır, bayım! Kimsenin beni tedirgin etmesine müsaade edemem, elimden geldikçe… Girin içeri!”
Bu “Girin içeri!” sözlerini kısılmış dişlerinin arasından söylemiş, “Canın cehenneme!” demeye getirmişti. Üzerine yaslandığı bahçe kapısı bile efendisinin bu sözlerini beğenmediğini gösterir bir harekette bulunmadı. Yanılmıyorsam, sırf bu durum dolayısıyla daveti kabul ettim. Benden daha fazla çekingen davranan bu adama karşı, içimde bir ilgi uyanmıştı.
Atımın, kapıyı güzelce göğüslediğini görünce elini uzatıp kapının zincirini çözdü. Sonra somurtkan bir tavırla önüme düştü ve avluya girerken de bağırdı:
“Joseph, Bay Lockwood’un atını al; sonra da şarap getir!”
Bu çifte emrin bendeki tepkisi, “Herhâlde işlerin hepsini bir tek hizmetçi görüyor.” düşüncesi oldu. İçimden: “Kaldırım taşlarının arasından otların fışkırmasına şaşmamalı. Galiba otları da kocabaş hayvanlardan başka düzelten yok.” diyordum.
Joseph, güçlü kuvvetli görünmesine rağmen yaşlıca. Hayır, yaşlı hatta belki de çok yaşlı bir adamdı.
Atımı alırken aksi aksi: “Tanrı yardımcımız olsun!” diye söylendi. Bir yandan da yüzüme öyle ekşi ekşi bakıyordu ki yediği yemeği hazmedebilmesi için kutsal bir yardıma ihtiyacı olduğunu düşündüm. Bu davranışlarının da benim beklenmedik ziyaretimle ilgisi bulunmadığını anladım.
Uğultulu Tepeler, Bay Heathcliff’in malikânesinin adıdır. “Uğultulu” fırtına şeklinde esen rüzgârın çıkardığı sesi anlatmak için kullanılan bir sıfattır. Gerçekten de burada, havanın her zaman çok temiz ve sağlam olduğunu kabul etmek gerekir. İnsan burada kuzey rüzgârının kudretini, evin arkasındaki birkaç köknar ağacının yana yatışından, bir sıra cılız çalılığın bütün dallarının güneşten sadaka dilenir gibi bir yöne uzanmasından anlayabilir. Bereket ki mimar, bunları önceden düşünüp binayı sağlam yapmış: Daracık pencereler duvarların içine iyice oturtulmuş, köşeler de iri taşlarla sağlamlaştırılmış.
Eşiği geçmeden önce durdum, ön kısma özellikle sokak kapısının üzerine serpiştirilmiş kabartmaları hayranlıkla seyrettim. Kapının üzerinde yıpranmış ejderhalar, çıplak küçük çocuk kabartmaları arasında “1500” yılını, bir de “Hareton Earnshaw” adını gördüm. Bu konuda birkaç söz söyleyebilir,