Zapad protiv socijalističke Jugoslavije. Zahod proti socialistični Jugoslaviji. Vraćanje istine. Povrnitev resnice. Андрей Тихомиров
Читать онлайн книгу.
U svojoj izjavi od 24. maja 1944. Premijer Churchill daje nove sočne detalje o svojim pregovorima s Titom:
«Proglasili smo se vatrenim pristalicama Maršala Tita zbog njegove herojske borbe protiv Nijemaca. Šaljemo ga – i namjeravamo ga poslati u budućnosti-što više vojne opreme, kao i da uđemo u najbliži kontakt s njim. U ponedeljak sam imao zadovoljstvo da imam dug razgovor sa generalom Velebitom, koji je bio ovde po zvaničnim uputstvima Maršala Tita. Dogovorili smo se s njim da će Maršal poslati svog ličnog vojnog predstavnika ovdje kako bismo mogli biti svjesni svih događaja i raspoloženja u Jugoslaviji. Tako ćemo, pored postojećih veza kroz sjedište generala Wilsona u Alžiru, imati još jednu, paralelnu vezu…
Vođa jugoslovenskih patriota Maršal Tito gotovo je potpuno napustio svoje komunističke stavove. Više puta je izjavio da apsolutno neće ukinuti pravo vlasništva ili promeniti društveni poredak u Srbiji …«»(Moltke K., iza kulisa Drugog svjetskog rata, izdavačka kuća strane književnosti, Moskva 1952, pp. 282—285).
Moderna historiografija to tumači na ovaj način: «sukob između I. V. Staljina i I. B. Tita nastao je ubrzo nakon završetka rata, kada je jugoslovenski vođa počeo pokazivati rastuću neovisnost i neposlušnost uputstvima iz Kremlja. Jugoslavija, pod Titovim vodstvom, zagovarala je određenu autonomiju u odnosima s Kremljem. Staljinovo nezadovoljstvo izazvale su i Titove namjere da stvore Balkansku Federaciju pod vođstvom Jugoslavije, čija je formiranje trebalo započeti stvaranjem Beogradsko-Sofijske «ose». 28. Januara 1948 Pravda je kritikovala ove namere, a 10. februara Staljin je sazvao sovjetsko-bugarsko-Jugoslovenski sastanak u Moskvi, na kojem je predložio varijantu bugarsko-jugoslovenske federacije koja bi Jugoslaviju stavila pod kontrolu Bugarske. Tito je pogodio Staljinov plan i odbacio Sovjetski prijedlog 1.marta 1948. godine. Istovremeno je uklonio dva Prosovjetska ministra iz svoje vlade i zabranio prenošenje ekonomskih informacija sovjetskim vlastima, kao što je to učinjeno od zaključenja bilateralnog ugovora o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći od 11.aprila 1945. Staljin se sa svoje strane prisjetio sovjetskih stručnjaka iz Jugoslavije i prijetio da će mu prestati pružati ekonomsku pomoć. 14. juna 1948. Staljin je pozvao Tita da pošalje delegaciju na sastanak Kominforma koji se saziva u Bukureštu, gdje su se razgovarale o sovjetsko-jugoslovenskim kontradikcijama. Rukovodstvo Jugoslavije odbilo je da učestvuje u razmatranju svog"ličnog slučaja». U odsustvu jugoslovenskih predstavnika održana je» ekskomunikacija" Komunističke partije Jugoslavije iz Kominforma. Pravda je 29. juna objavila rezoluciju informativnog Biroa osam komunističkih partija Evrope o situaciji u Komunističkoj partiji Jugoslavije u kojoj se iznose svi «grijesi» Komunističke partije i njenog vođe Tita. Cominform je pozvao» zdrave snage «Komunističke partije da prisiljavaju svoje lidere da» otvoreno i iskreno priznaju svoje greške.«Staljinove nade za podjelu u Komunističkoj Partiji i Titovu izolaciju nisu bile opravdane. 5. Kongres CPYU-a (JUL 1948.) jednoglasno je odbacio sve sovjetske optužbe i izrazio potpuno odobrenje Titove nezavisne politike. Pristalice Prosovjetskog kursa uhapšeni su. U Jugoslaviji je započela potraga za vlastitim putem do socijalizma zasnovanog na tržišnim odnosima i samoupravi radničkih kolektiva» (Hronika Rusije, XX vek. A. P. Korelin, P. P. Cherkasov, A. V. Shubin itd., Moscow: SLOVO, 2002, str.586—587).
Od 1950. godine zemlja je pretrpjela značajne promjene u sistemu ekonomskog upravljanja, kao i u oblasti strukture, nadležnosti i prava državnih i lokalnih vlasti. Usvojen je» osnovni zakon o upravljanju državnim ekonomskim preduzećima i višim ekonomskim udruženjima od strane radnih kolektiva», uvodeći sistem upravljanja državnim preduzećima putem izabranih radničkih vijeća. Radnička vijeća dobila su pravo (u okviru državnog ekonomskog plana) na rješavanje pitanja vezanih za organizaciju proizvodnje, proizvodnje i marketinga proizvoda, raspodjelu dijela prihoda koji ostaje na raspolaganju preduzećima. Zakonom od 29.decembra 1951. godine provedena je reforma nacionalnog sistema planiranja ekonomije (zadaci nacionalnog planiranja bili su ograničeni na utvrđivanje glavnih proporcija u razvoju grana nacionalne ekonomije itd.). Početkom 1953. godine sistem centralizovanog upravljanja granama nacionalne ekonomije kroz ministarstva, glavki itd. D. je otkazan. Uveden je novi sistem naknade u preduzećima. Plate radnika i zaposlenih izvršene su u zavisnosti od profitabilnosti preduzeća. Preduzećima i poslovnim organizacijama dodijeljeno je pravo prodaje mnogih vrsta svojih proizvoda po cijenama koje prevladavaju na tržištu. «Opšti zakon o narodnim komitetima» (1952) i» opšti zakon o organizaciji zajednica i okruga «i Zakon o nadležnosti narodnih odbora i okruga» usvojen kasnije (1955) utvrdili su da je glavna politička i teritorijalna organizacija samouprave u Yu. je zajednica (komuna; teritorijalna i administrativna podjela). Proširene su funkcije zajednice i okružne samouprave i narodnih odbora kao primarnih organa samouprave. U januaru 1953.Narodna skupština usvojila je novi «ustavni zakon o temeljima društvene i političke strukture».
U novembru 1952. godine održan je VI Kongres stranke, koji je razgovarao o izvještaju I. Broza Tita"borba komunista Jugoslavije za socijalističku demokratiju». Kongres je odlučio preimenovati CPJ u Savez komunista Jugoslavije (SKJ). Kongres je otkazao program CPJ-a koji je usvojio prethodni Kongres i usvojio novu povelju. U februaru 1953. Narodni Front pretvoren je u Socijalističku Uniju radnog naroda Jugoslavije.
III vanredni plenum Centralnog komiteta SKU-a, održan u januaru 1954.godine, razmatrao je pitanje aktivnosti jednog od članova Izvršnog odbora Centralnog komiteta SKU-a, M. Djilasa, čije su Anti-marksističke, revizionističke težnje zapravo bile usmjerene na likvidaciju SKU-a. Plenum je snažno osudio antipartijske akcije Djilasa i njegovih nekoliko pristalica (Djilas je izbačen iz SKU-a u martu 1954.).
Tokom godina ljudske moći, radni narod Južne Osetije postigao je značajan napredak u pretvaranju zemlje iz zaostale agrarne zemlje u zemlju sa relativno razvijenom industrijom. Značajan deo investicije bio je usmeren na tešku industriju. Mnoga industrijska preduzeća su rekonstruisana i ponovo izgrađena, velike elektrane, brodogradilišta, mine itd. su izgrađeni.
Istovremeno, u toku decentralizacije pojavio se niz negativnih pojava. Počele su se otkrivati parohijalne tendencije koje su nanijele štetu nacionalnim interesima, konkurencija je dobila određeni opseg, povećale su se špekulacije.
Brojne značajne promjene dogodile su se u oblasti poljoprivrede od 1953.godine. Godine 1953—1955, većina seljačkih proizvodnih zadruga (zadrug) reorganizirana je u takozvane zadruge opšteg tipa (nabavka i marketing); značajan dio zadruga prestao je s radom. Osnova poljoprivrede počela je biti pojedinačne farme. Iste godine izdat je zakon kojim se ograničava privatno vlasništvo nad zemljištem na maksimalnu raspodjelu od 10—15 hektara po domaćinstvu; 1954.godine dozvoljena je besplatna prodaja i zakup zemljišta u okviru utvrđenog maksimuma. Došlo je do fragmentacije zemljišnih parcela, s jedne strane, a s druge – koncentracije zemlje u rukama bogatog seljaštva, često zapošljavajući rad na platama. Protiv bogatih seljaka provedena je politika ograničenja. Politika Jugoslovenske vlade na selu je bila da razvije, ako je moguće, sve postojeće vrste zadruga i državnih imanja, da ih mehanizuje što je više moguće i da poveća prinose.
U periodu 1956—1957, kako bi se eliminisala neravnoteža u razvoju grana nacionalne ekonomije, ulaganja u tešku industriju su donekle smanjena, dok su ulaganja u poljoprivredu i laku industriju povećana. U martu 1956. usvojeni su zakoni prema kojima su proširena prava i ovlašćenja vrhovnih organa državne uprave.
Od sredine 1953.započela je normalizacija odnosa između FNRY-a i Sovjetskog Saveza. 5.januara 1955. potpisani su sovjetsko-Jugoslovenski trgovinski i platni sporazumi. Sovjetska vlada preduzela je odlučujuće korake za poboljšanje sovjetsko-jugoslovenskih odnosa. Delegacija sovjetske vlade otišla je u Jugoslaviju. Pregovori su održani 27.maja – 2. juna 1955. godine u Beogradu i na ostrvu Brioni između delegacija Vlade SSSR-a na čelu sa N. S. Hruščovom i Vladom FNRJ na čelu sa I. Brozom Titom. Tokom pregovora otkrivena je želja vlada obje zemlje da razviju sveobuhvatnu saradnju između SSSR-a i FNRY-a. Pregovori su završeni potpisivanjem zajedničke deklaracije vlada SSSR-a i FNRJ u Beogradu. Dve vlade su se složile o svim najvažnijim pitanjima koja se tiču međunarodne situacije i sovjetsko-jugoslovenskih odnosa, postavile temelje za dalji razvoj i jačanje prijateljstva između