Sonra Ksuriyə tərəf döndüm:

      – Ksuri! Əgər mənə sadiq olsan, səni böyük bir adam edərəm. Xəyanət etsən, səni də dənizə ataram.

      Oğlan düz gözümün içinə baxıb gülümsəyərək heç vaxt xəyanət etməyəcəyinə və haraya istəsəm, mənimlə gedəcəyinə and içdi.

      Mən yenidən mavrların əlinə düşməkdən elə qorxurdum ki, düz beş gün dayanmadan üzdüm. Sonra bir çayın mənsəbində lövbər salıb dayandıq. Bir az sonra sahildə çox böyük vəhşi heyvanlar gördük. Ksuri bərk qorxmuşdu. Doğrusu, mən də qorxurdum. Amma biz mütləq sahilə çıxmalı idik, çünki bir damla da içməli suyumuz qalmamışdı. Biz qayığı sahilə yaxınlaşdırdıq. Ksuri bildirdi ki, şirin su tapıb gətirə bilər:

      – Vəhşilər gəlsələr, məni yeyərlər, siz isə salamat qalarsınız.

      Mən onu sakitləşdirdim:

      – Ksuri, bir yerdə gedək, biz onları öldürərik, nə səni yeyərlər, nə də məni.

      İki səhəng və tüfəng götürüb sahilə çıxdıq.

      Mən sahildən çox uzaqlaşmaq istəmirdim. Qayığı gözdən qoymaq olmazdı. Ancaq Ksuri xeyli aralanmışdı. Bir qədər sonra geri döndü. Dovşanabənzər bir heyvan ovlamışdı, dərədə içməli su da tapmışdı. Biz səhənglərimizi doldurub ləzzətli dovşan ətinin kababından yedik.

      Əvvəlcə Kanar və Yaşıl Burun adalarını tapmaq lazım idi. Onlar Afrika qitəsindən çox uzaqda deyildi. Amma əlimizdə heç bir xəritə və cihaz olmadığından dəqiq harada olduğumuzu müəyyən edə bilmirdim. Bir ingilis gəmisinə rast gəlmək ümidi ilə sahilboyu hərəkət edirdik. Mənim hesabıma görə, buralar Mərakeş sultanının torpaqları olmalı idi. İnsan yaşamayan bu sahillərdə ancaq qorxunc vəhşi heyvan səsləri eşidilirdi.

      Bir dəfə uzaqda Kanar adalarındakı məşhur Tenerif zirvəsi göründü. Qayığımızı çevirib o dağlara tərəf yönəltməyə cəhd göstərdim. Amma qarşı tərəfdən əsən külək və nəhəng dalğalar məni geri dönməyə məcbur etdi. Mən yenə də sahilboyu yolumuza davam etməyi qərara aldım. Bir neçə dəfə sahilə çıxıb içməli su götürdük. Hətta qorxunc bir şiri öldürüb, dərisini soyub qurutduq; mən sonralar ondan yataq kimi istifadə edirdim.

      Sonra biz bu sahildən ayrılıb istiqamətimizi dəyişmədən bir neçə gün cənuba tərəf getdik. Ərzağımız azalırdı, mümkün qədər qənaətlə işlədir, yalnız içməli su üçün sahilə çıxırdıq. Mən Qambiya, yaxud Seneqal çaylarının mənsəbinə çatmaq istəyirdim. Ümid edirdim ki, buralarda bir Avropa gəmisinə rast gələrəm, əks halda mən ya açıq dənizə çıxaraq bir ada axtarmalıyam, ya da buralarda vəhşi insanların əlində ölməliyəm. Mən sükanı Ksuriyə tapşırıb kayuta enmişdim. Birdən onun "Ağa! Ağa! Yelkən! Gəmi" qışqırdığını eşitdim. Yazıq uşaq uzaqda görünən gəminin sahibimizə məxsus olduğunu düşünərək qorxusundan tir-tir əsirdi. Mən diqqətlə baxıb bu gəminin portuqal gəmisi olduğunu görə bildim. Bütün yelkənləri açıb gəmiyə yaxınlaşmaq üçün sürətlə açıq dənizə tərəf yönəldik. Amma necə sürətlə getsək də, ona yaxınlaşa bilmirdik. Birdən gəmidən kiminsə durbinlə bizə sarı baxdığını gördüm. Gəmi sürətini azaltdı, üç saatdan sonra biz bu gəmiyə yan aldıq.

      Məni və yoldaşımı gəmiyə dəvət etdilər. Braziliyaya gedirdilər. Mən sevinclə kapitanın yanına gedib başıma gələnləri ona danışdım və məni xilas etdiyi üçün ona təşəkkürümü bildirdim, bütün əmlakımı ona bəxşiş kimi təklif etdim. O isə: "Təsəvvür edirəm, siz necə sevinirsiniz. Mən də bu vəziyyətə düşə bilərdim və məni xilas etsələr, çox sevinərdim", – deyə cavab verdi.

      Kapitan, doğrudan, çox alicənab idi. Mənim bütün əşyalarımı siyahıya alıb nəzarətə götürdü. Gəmimi isə çox bəyənmişdi. Məndən satın almaq istədiyini bildirdi. Bundan başqa, Ksurinin də onun yanında qalmasını istəyirdi. Bunun üçün mənə altmış qızıl təklif etdi. Mən Ksuridən ayrılmaq istəmirdim. Biz yaxşı yol yoldaşı olmuşduq. Amma onun özünün qalmaq arzusu olduğunu bilincə razılıq verdim. Biz üç həftə sonra Braziliyaya yetişdik. Artıq yeni həyatın başlanğıcında idim. Kapitan gəmi, Ksuri və qalan bütün əşyalarımın hər birini qiymətləndirərək qarşılığında 220 qızıl verdi.

      Mən Braziliyada qaldım. Kapitan məni özü kimi xeyirxah bir adamla tanış etdi. O, şəkər zavodu və plantasiyasının sahibi idi. Mən onun evində uzun müddət yaşadım və şəkər qamışı yetişdirməyi və şəkər istehsalının sirlərini öyrəndim. Əlimdəki pulu verib bir parça xam yer aldım və Londondakı pullarımı