Ceyn Eyr. Шарлотта Бронте
Читать онлайн книгу.
sonra bütün məlumatları və zəmanətin surətini missis Feyrfaksa göndərdim. O isə cavab məktubunda alınan məlumatlardan razı qaldığını və iki həftədən sonra mənə evində mürəbbiyə vəzifəsini tutmağı təklif etdiyini bildirdi.
İki həftə hiss olunmadan gəlib-keçdi. Nəhayət, mən Miltonun yaxınlığında naməlum bir yerə gedəcək dilicana mindim. Orada məni başqa vəzifələr və başqa həyat gözləyirdi.
On altı saatlıq yol gələndən sonra mənzilbaşına çatdım. Mən ekipajdan düşüb evə daxil oldum. Qapını ev qulluqçusu açdı.
‒ Xahiş edirəm ardımca gələsiniz, xanım, ‒ dedi və mən qızın ardınca buxarının oduyla işıqlanan otağa daxil oldum. Mən içəri girəndə yaşlı xanım üzündə mehriban gülüş ayağa qalxdı.
‒ Özünüzü necə hiss edirsıniz, mənim əzizim? Yəqin ki, yol sizi yorub.
‒ Ehtimal ki, siz missis Feyrfakssınız? ‒ mən soruşdum.
‒ Düz tapdınız. Əyləşin. Əlləriniz, yəqin, donub. Li, isti rom və bir neçə sendviç hazırlayın. Buxarıya yaxın oturun.
Bu vaxta qədər heç kimdən görmədiyim, indisə tabeliyində olacağım adam tərəfindən özümə qarşı bu qədər diqqət yetirilməsindən utandım.
‒ Mən bu gecə miss Feyrfaksla görüşməkdən məmnun ola bilərəmmi? ‒ bir az yeyəndən sonra qarıdan soruşdum.
‒ Miss Feyrfaks? Oh, siz, yəqin, miss Varansı nəzərdə tutursunuz? Sizin gələcək şagirdinizin soyadı Varansdır.
‒ Deməli, o sizin qızınız deyil?
‒ Xeyr, mən tək qadınam. Artıq saat on ikiyə işləyir, sizsə bütün günü yol gəlmisiniz və yəqin ki, çox yorulmusunuz. Əgər ayaqlarınız qızınıbsa, mən sizi yataq otağınıza yola salardım.
O məni otağıma yola saldı. Yorğun və məmnun halda tez, möhkəm yuxuya getdim.
Yuxudan ayılanda artıq aydın gün idi. Ayağa durub geyindim. Sonra otaqdan çıxdım. Aşağı düşüb zala daxil oldum.
‒ Siz artıq yuxudan durmusunuz? ‒ missis Feyrfaksın səsi gəli. ‒ Hə, necədir, Törnfild xoşunuza gəlir?
Mən buranın çox xoşuma gəldiyini bildirdim.
‒ Gözəldir, amma qorxuram mister Roçester köçüb bura gəlməsə, ya da, heç olmasa, bura tez-tez baş çəkməsə, hər şey dağılıb gedəcək. Belə evlərə ev sahibinin daimi nəzarəti lazımdır, ‒ qarı davam etdi.
‒ Mister Roçester? ‒ soruşdum. ‒ O kimdir?
‒ Törnfildin sahibi.
‒ Mən düşünürdüm ki, Törnfild sizə məxsusdur.
‒ Nə danışırsız?! Mən burada yalnız təsərrüfat müdirəsiyəm. Düzdür, ana tərəfdən mənim Roçesterlərə qohumluğum çatır, amma mən bundan heç vaxt sui-istifadə etməmişəm. Mənim sahibim həmişə nəzakətlidir, mənəsə bundan artıq heç nə lazım deyil.
‒ Bəs qız, mənim şagirdim?
‒ Mister Roçester ona qəyyumluq edir. O mənə tapşırmışdı ki, qız üçün mürəbbiyə axtarıb tapım. Odur, qızın özü də dayə ilə gəlir.
‒ Sabahınız xeyir, miss Adel, ‒ missis Feyrfaks ona müraciətlə dedi. ‒ Yaxına gəlin, miss Eyrlə tanış olun. O sizə dərs verəcək.
Qız bizə sarı gəldi.
‒ Bu mənim mürəbbiyəmdir? ‒ deyə o məni göstərib fransız dilində dayəsindən soruşdu və dayə ona cavab verdi:
‒ Bəli, əlbəttə.
‒ Onlar əcnəbidirlər? ‒ fransız nitqini eşidib təəccüblə xəbər aldım.
‒ Dayə fransızdır, Adelsə Fransada doğulub. Qız bura təzə gələndə ingilis dilində bir kəlmə danışa bilmirdi. İndi bir qədər öyrənib. Mən onu çətin başa düşürəm. Sizsə, yəqin ki, onu başa düşəcəksiniz.
Biz səhər yeməyinə gedəndə mən Adelə müraciətlə onun doğma dilində bir neçə kəlmə dedim. Stol arxasına oturandan sonra qız mənimlə danışmağa başladı:
‒ Siz mənim doğma dilimdə mister Roçesterdən pis danışmırsız. Madmazel… bəs sizin adınız nədir?
‒ Eyr, Ceyn Eyr.
‒ Eyr? Ba! Bunu deyə bilməyəcəm.
‒ Yəni siz onun qırıldatdığından bir şey başa düşürsüz? ‒ missis Feyrfaks məndən soruşdu. ‒ Siz ona valideynləri ilə bağlı bir neçə sual verin.
‒ Adel, ‒ mən dedim, ‒ siz əvvəllər kiminlə yaşayırdınız?
‒ Əvvəllər, çoxdan, mən anamla yaşayırdım. Amma o, müqəddəs Məryəmin yanına getdi.
‒ Bəs sonra sən kiminlə yaşayırdın?
‒ Mən madam Frederik və onun ərinin evində yaşayırdım. Sonra mister Roçester məndən onunla İngiltərəyə gedib orada yaşamaq istəyib-istəmədiyimi soruşdu və mən razılıq verdim. Axı mən onu madam Frederikdən əvvəl tanıyırdım. O çox mehribandır, həmişə mənə qəşəng paltarlar və oyuncaqlar hədiyyə edirdi.
Səhər yeməyindən sonra Adel və mən kitabxanaya getdik. Mister Roçester buranı sinif otağı kimi ayırmışdı. Şagirdim yetərincə intizamlı, lakin olduqca fikri dağınıq qız idi. O, müntəzəm məşğələlərə qətiyyən vərdiş etməmişdi. Ona görə də doyunca söhbət edəndən və bir dərsi məşğul olandan sonra mən ona dayənin yanına getməyə icazə verdim.
Nahara qədər missis Feyrfaks məni malikanə ilə tanış etdi, biz bütün mərtəbələri, otaqları gəzdik. Üçüncü mərtəbədə qulağıma kiminsə gülüşü gəldi. Bu çox qəribə gülüş idi: qırıq-qırıq, quru, sevincsiz.
‒ Miss Feyrfaks, siz ucadan gələn gülüşü eşitdiniz? Bu kimdir?
‒ Yəqin ki, qulluqçulardan biridir. Ola bilər ki, Qreys Puldu. O bu otaqlardan birində tikiş tikir. Hərdən Li də onunla olur. Onlar laqqırtı vurur, səs-küy salırlar.
Beləcə oktyabr, noyabr, dekabr gəlib-keçdi. Yanvar günlərinin birində missis Feyrfaksın yazdığı məktubu poçta çatdırmaq lazım idi, odur ki mən şlyapamı qoyub, bürüncəyimi geyinib məktubu Heyə aparmağı qərara aldım. Həmin qəsəbəyə burdan iki mil yol vardı və bu yolla bir az gəzişmək, məncə, pis olmazdı.
Yol kimsəsiz idi. Yolu yarı edəndə keçib düzənliyə açılan çəpərin çıxıntısında əyləşdim.
Birdən at nallarının səsi və bir xışıltı eşidildi, kolların içindən yekə bir it çıxıb qaçdı. Bu an at çıxdı, üstündə bir atlı da vardı. O, yanımdan ötüb-keçdi. At buzla bağlanmış cığırdan aşağı sürüşdü, atlının “Bircə bu çatmırdı!” çığırmağıyla atın aşması bir oldu. Mən qalxdım. At və atlı yerdə yıxılıb qalmışdılar. Mən atlıya yaxınlaşıb soruşdum:
‒ Əzilməmisiniz, ser?
‒ Çəkilin kənarda dayanın, ‒ birtəhər ayağa duran adam dedi. At da ayağa qalxdı, it yiyəsinin “Sus, Pilot!” qışqırmağından sonra sakitləşdi. Atlı yavaş-yavaş çəpər yoluna çıxıb indicə mənim qalxdığım çıxıntının üstündə oturdu.
‒