Fraszka skierowana Jest do stryja poety, Filipa Kochanowskiego. Jako właściciel połowy Czarnolasu gospodarował on w majątku podczas nieobecności Jana Kochanowskiego, a w latach 1562–1563 miał z nim proces.
49
Przysłowie łacińskie: „Nie obchodź się ze mną jak z wyrodnym bratankiem”, przytacza Horacy (Satyry II 3, 87).
50
przeważne — tu: o bardzo ważnych; o odważnych.
51
Mars... Achilles — tu przywołani jako wyraz tematyki poważnej, wojenno–historycznej: w mit. gr. Mars był bogiem wojny, a Achilles występuje w eposie Homera, Iliadzie.
52
rady — rade, z radością, chętnie.
53
Statek tych czasów nie płaci — stateczność jest w tych czasach nieopłacalna.
54
kompas — zegar słoneczny.
55
Fraszka Jest przekładem końcowego dystychu epigramatu humanisty węgierskiego Jana z Panonii (1433–1490), skierowanego do Pawła II.
56
szeląg — dawna moneta polska.
57
wychod (starop.) — wychodek, toaleta.
58
(...) nie zjem, jeno jaje (...) (starop.) — nie zjem nic, tylko jajko.
59
Fraszka jest okazem tzw. emblematu, obrazka alegorycznego: Kochanowski przełożył ją z Alciata, twórcy tego gatunku (Emblemata, 1531). Inny przekład Niedbałego figura sporządził Rej w Zwierzyńcu (1562, rozdz. IV, nr 22).
60
Z rodzynkami przyrządzano zarówno sałatę z młodych pędów chmielu, jak i polewkę piwną, podawaną często na śniadanie.
61
Bohaterem tej fraszki jest Piotr Rojzjusz (właśc.: Ruiz de Moroszm, 1571) — z pochodzenia Hiszpan, uczony humanista, poeta i pisarz łaciński, w latach 1541–1550 profesor prawa na Uniwersytecie Krakowskim, dworzanin i doradca prawny Zygmunta Augusta.
62
spać się od nas bierze — odchodzi (zabiera się) od nas, aby udać się spać.
63
drzwi puściły — bo je wyważono.
64
Febe (Febus) — promienny, jeden z przydomków Apollina, w mit. gr. opiekuna sztuk.