Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա. Վահան Թոթովենց
Читать онлайн книгу.
ցանկանում էր, որ մեխն ամուր խփվի,բայց որպեսզի ամուր խփել տա, ներքևից պապլիս խորհուրդ տվեց մեխը թույլ խփել։
Պապս, հակառակն անելու համար, ամբողջ ուժով խփեց մեխին, և մեխը գրեթե թաղվեց պատի մեջ, այսպիսով, տատս անել տվեց իր ցանկացածը և քթի տակ մանրիկ ժպտաց։
Եթե տատս ցանկանար գնալ մի որևէ ամառանոց, ձմեռվանից սկսում էր դեմ խոսել այդ ամառանոցին։
– Էդ ըլ տե՞ղ է, որ կերթան, տաք, մարդ կը խաշի։
Երբ ամառը գալիս էր, պապս տատիս տանում էր այն ամառանոցը, որի դեմ տատս ձմեռը խոսում էր։
Այսպիսով, կատարվում էր տատիս ցանկությունը։
Եվ տատս ոչ միայն այս բանում, այլև ամեն բանում կիրառում էր այդ մեթոդը և կոտրում պապիս պողպատյա կամքը։
Դ
Ես ունեի մի պառավ հորաքույր։
Նա ամեն տեղ էր՝ մեռելատանը, հարսանիքներում, կռվի ու բամբասանքի մեջ, շուկայում, տանիքի վրա, աղբյուրը, պարտեզում, հիվանդի գլխի վրա, տղացկան մոր ոտների տակ, ժառանգությունների բաժանման մեջ, նշանտուքի և խոսկապի մթին ցանցերում։
Նա մի կին էր, որ երբեք չէր սիրել։ Նրա արտահայտոթյունը նման էր այն էգ կատվին, որ մայիսն առանց արու կատվի անցկացնելուց հետո, ման էր գալիս կտուրներն ու տան անկյունները քաղցած վագրի հայացքով, փայլփլուն աչքերով և ամեն մի առիթից պատրաստ փշտացնելու և ցցելու ստևները։
Հորաքույրս անց էր կացրել ոչ թե մի մայիս, այլ 65 մայիս առանց արուի, և ման էր գալիս մեր տանը և փողոցնեում դառնացած, օրերի, իրերի և մարդկանց դեմ չարացած։
Պարտված այս կինը թշնամի էր ընտանեկան խաղաղության։
Մարմնի բոլոր մասերը ճչում էին դառնություն։
Նա ձմեռները կաղ էր, ամառները՝ առողջ։
– Ինչպե՞ս է, մայրիկ, որ հորաքուրիս ոսկորները ամառները կշտկին և ձմեռները կծռին, – մի օր հարցրի մորս։
– Ձմեռը ջղերը ցուրտեն կքաշվին, – պատասխանեց մայրս, – ամառները կթուլնան։
Ջիղը՝ ահա իմ հորաքրոջ էությունը։
Ջիղը միայն սրունքների վրա չէր, որ ազդում էր, ջիղն էր, որ կառավարում էր նրա մարդկային ողջ կյանքը։
Սև, չորացած մարմին ուներ, գլխի վրա կարճ և նոսրացած մազերով, աչքերը խավարակուռ գիշերվա նման խոր, մատները երկար, լղար և ուռած երակներով, ճակատը ծուռ, կուրծքը ներս ընկած, փորը – բայց, փոր չուներ, կրծքի անմիջապես տակից սկսում էին նրա սրունքները, որոնք այնքան էլ երկար վար չէին վազում, շուտով հասնում էին գետին։ Ուսերի վրա ցցվում էր սրածայր գլուխը՝ առանց վզի, քթի վերևը, աչքերի սրածայրությունից սեղմված, քիթը – վերևում բռնադատված լինելով նեղանալու՝ ներքևում ընդարձակվում էր, որի գագաթն ամեն ամիս կարմրում էր, ուռչում, դեղնում և հուսկ ապա՝ պայթում։
Դժվար թե կարելի լինի նկարագրել նրա բերանը, որովհետև մշտական ձև չուներ։ Եթե տանն էր, ընտանիքի անդամների ներկայության, ուրիշ ձև ուներ, եթե հյուրեր գային, տարբեր ձև էր ընդունում, հորս ներկայության՝ տարբեր (զսպված և կծկված), բամբասանք արած ժամանակ արտակարգ մեծանում էր։ Վա՛յ թե քներ, այգ ժամանակ բերանն իրանր չէր – մի անտեր և ավերակ խոռոչ, ուր ամեն ինչ մտնում, ելնում էր։ Այդ ավերակ խոռոչից դուռս էին ցցվում նրա իրարից հեռու երեք ատամները՝ ինչպես ցամաք նետված հին և խորտակված նավի կայմեր։
Հագուստը միշտ հին էր։
Երջանիկ էր նա ցնցոտիներում։
Նա դեմ էր մինչև անգամ