Φίληβος. Платон
Читать онлайн книгу.
αυτός θα εύρη τας ιδίας καταγγελίας.
Σωκράτης. Πιθανόν, καλέ Φίληβε, ο ιδικός μου βεβαίως. Όχι όμως και ο αληθινός και θείος νους, υποθέτω, αλλά αυτός είναι κάπως διαφορετικός. Λοιπόν όσον διά τα νικητήρια δεν τα διαφιλονικώ ακόμη με τον μικτόν βίον χάριν του νου, διά τα δευτερεία όμως τόρα πρέπει να κυττάξωμεν και να προσέξωμεν τι θα κάμωμεν. Διότι διόλου παράδοξον ο καθείς μας να κατακρίνη αυτόν τον μικτόν βίον, και ο μεν είς να λέγη ότι πρωταίτιος είναι ο νους, ο δε άλλος ότι είναι η ηδονή. Και τότε ημπορεί να αποδειχθή ότι ίσως μεν το αγαθόν δεν είναι κανέν από αυτά τα δύο, πολύ πιθανόν όμως να θεωρήση κανείς το έν από αυτά ως πρωταίτιον. Ως προς αυτό λοιπόν πολύ περισσότερον έχω διάθεσιν να φιλονικήσω με τον Φίληβον ότι, εις αυτόν τον μικτόν βίον, οτιδήποτε έλαβε αυτός ο βίος και έγινε προτιμητέος και αγαθός συγχρόνως, με αυτό δεν είναι η ηδονή συγγενεστέρα και ομοιοτέρα αλλά ο νους. Και συμφώνως με αυτόν τον λόγον δεν θα ημπορούσε κανείς να διαφιλονικήση αληθώς διά την ηδονήν ούτε τα πρωτεία ούτε τα δευτερεία. Ευρίσκεται δε μακράν ακόμη και από τα τριτεία, εάν πρέπη να πιστεύσωμεν τόρα εις τον ιδικόν μου νουν.
Πρώταρχος. Πραγματικώς, Σωκράτη μου, τόρα εις εμέ τουλάχιστον φαίνεται ότι η ηδονή έπεσε κάτω ως να επληγώθη από τους λόγους τούτους εδώ. Διότι επολέμησε χάριν των νικητηρίων και έπεσε. Φαίνεται όμως, ότι και διά τον νουν πρέπει να ειπούμεν ότι δεν θα κάμη γνωστικά, εάν διαφιλονική τα νικητήρια. Διότι θα πάθη και αυτός τα ίδια. Τόρα όμως η ηδονή, αφού εστερήθη τα πρωτεία, πολύ πιθανόν να στερηθή εντελώς την υπόληψίν της από τους εραστάς της. Διότι και εις αυτούς πλέον δεν θα φαίνεται ωραία.
Σωκράτης. Λοιπόν τι θέλετε; Δεν είναι καλλίτερον να την αφήσωμεν ήσυχη και να μη την κάμνωμεν να λυπήται(!) εφαρμόζοντες βασανιστικήν εξέλεγξιν ;
Δεν λέγεις τίποτε, καλέ Σωκράτη.
Μήπως άραγε διότι είπα το αδύνατον, δηλαδή να λυπήται η ηδονή (!);
Πρώταρχος. Όχι μόνον αυτό βεβαίως, αλλά και δεν γνωρίζεις ότι από ημάς κανείς δεν θα σε παραιτήση, πριν να φθάσης εις το τέλος αυτής της συζητήσεως.
Σωκράτης. Ω συμφορά μου λοιπόν, φίλε Πρώταρχε, διότι και πολύς λόγος υπολείπεται και σχεδόν τόρα δεν είναι διόλου εύκολος. Και βεβαίως φαίνεται πλέον ότι μου χρειάζεται άλλη μέθοδος τόρα που προχωρώ να ζητήσω τα δευτερεία χάριν του νου, και να τα έχω ως βέλη διαφορετικά από τους προηγουμένους λόγους. Ίσως όμως μερικά είναι και όμοια. Λοιπόν είναι πρέπον ;
Πώς όχι ;
Πρέπει όμως να προσέξωμεν καλά, διά να ορίσωμεν την αρχήν αυτού.
Ποίαν λοιπόν εννοείς;
Σωκράτης. Όλα όσα υπάρχουν εις το σύμπαν αυτήν την στιγμήν ας τα χωρίσωμεν εις δύο, ή αν θέλης καλλίτερον εις τρία.
Λέγε, σε παρακαλώ, κατά ποίον τρόπον.
Ας πάρωμεν μερικά από τους προηγουμένους λόγους.
Ποία ;
Σωκράτης. Ελέγαμεν νομίζω ότι ο θεός αφ' ενός μεν έδωκε το άπειρον εις τα όντα, αφ' έτερου δε το πέρας.
Βεβαιότατα.
Σωκράτης. Αυτά λοιπόν ας τα θεωρήσωμεν ως τα δύο από