Kajtuś Czarodziej. Janusz Korczak

Читать онлайн книгу.

Kajtuś Czarodziej - Janusz Korczak


Скачать книгу
Bosco (1793–1863), którego występy dostarczały rozrywki monarchom europejskim w I połowie XIX w. [przypis edytorski]

      44

      słabować (daw.) – chorować. [przypis edytorski]

      45

      cyrograf

1

sielawa – bardzo smaczna, wysoko ceniona ryba z rodziny łososiowatych, żyjąca w czystych, głębokich jeziorach. [przypis edytorski]

2

pomada – środek kosmetyczny do smarowania włosów dla nadania im połysku i miękkości. [przypis edytorski]

3

Jan III Sobieski (1629–1696) – król Polski w latach 1674–1696, pokonał armię turecką w bitwie pod Wiedniem (1683). [przypis edytorski]

4

oszukaniec (pot.) – człowiek, który oszukuje; oszust. [przypis edytorski]

5

mydlarnia (daw.) – sklep z kosmetykami i artykułami używanymi w gospodarskie domowym, jak mydła, pasty, szczotki; drogeria. [przypis edytorski]

6

balon z wodą sodową – dawniej większe ilości wody sodowej, czyli wody gazowanej, przechowywano w dużych cylindrycznych syfonach (balonach) z miedzi; taki syfon umieszczano w pojemniku z lodem i sprzedawano klientom na ulicy wodę na szklanki. [przypis edytorski]

7

kupcowa (daw.) – tu: sprzedawczyni. [przypis edytorski]

8

skautowski – przym. od skaut: członek organizacji stanowiącej odpowiednik harcerstwa. [przypis edytorski]

9

nabić (pot.) – zbić, wielokrotnie uderzając. [przypis edytorski]

10

Widać, że trzeba było – dziś: Widocznie trzeba było. [przypis edytorski]

11

wymówić (daw.) – zastrzec sobie w umowie. [przypis edytorski]

12

andrus (daw.) – łobuziak, psotnik. [przypis edytorski]

13

dukat – złota moneta używana w Europie do XIX w. [przypis edytorski]

14

uradzić coś (pot.) – dać radę udźwignąć coś. [przypis edytorski]

15

lizuch (rzad.) – lizus, przypochlebiający się. [przypis edytorski]

16

we środku – dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]

17

oddział – tu daw.: klasa. [przypis edytorski]

18

kałamarz – naczynie do przechowywania atramentu. W czasach, w których powstała ta książka, dzieci w szkołach używały zwykle pióra składającego się z podłużnej drewnianej obsadki z zamocowaną metalową stalówką, którą maczało się co chwilę w kałamarzu z atramentem. [przypis edytorski]

19

uroczne oczy – oczy rzucające urok; wierzono, że niektórzy złym spojrzeniem mogą sprowadzać nieszczęście. [przypis edytorski]

20

fakir – asceta hinduski. [przypis edytorski]

21

jasyr (z tur.) – niewola tatarska lub turecka. [przypis edytorski]

22

przecie (daw.) – przecież. [przypis edytorski]

23

felczer – osoba wykonująca proste zabiegi medyczne. [przypis edytorski]

24

szaflik – drewniana misa a. wiadro. [przypis edytorski]

25

doktór – dziś popr.: doktor. [przypis edytorski]

26

funda (pot.) – to, co się komuś funduje, kupuje komuś w prezencie. [przypis edytorski]

27

trefniś – zawodowy błazen na daw. dworach. [przypis edytorski]

28

kamień filozoficzny – legendarna substancja, zdolna do zmieniania metali nieszlachetnych w złoto. [przypis edytorski]

29

perpetuum mobile (łac.) – dosł. wiecznie się poruszające; hipotetyczne urządzenie, które raz wprawione w ruch funkcjonowałoby nieustannie bez pobierania energii z zewnątrz; w przeszłości wielokrotnie podejmowano próby skonstruowania tego rodzaju mechanizmu, jednak jego zbudowanie jest niemożliwe. [przypis edytorski]

30

Samson – biblijny wojownik obdarzony nadludzką siłą; podstępem schwytany do niewoli przewrócił kolumny budynku, grzebiąc pod ruinami siebie i wrogów. [przypis edytorski]

31

Herkules (mit. gr.) – bohater słynny z ogromnej siły i wykonania 12 trudnych i niebezpiecznych zadań. [przypis edytorski]

32

Madej – legendarny zbój z Gór Świętokrzyskich. [przypis edytorski]

33

Twardowski – legendarny szlachcic, mieszkający w Krakowie w XVI w., który zaprzedał duszę diabłu w zamian za wielką wiedzę i znajomość magii. [przypis edytorski]

34

kierownik – tu daw.: dyrektor szkoły. [przypis edytorski]

35

roboty – tu: zajęcia szkolne z prac ręcznych. [przypis edytorski]

36

wesół (daw.) – wesoły. [przypis edytorski]

37

martwy język – mowa, która nie jest już używana na co dzień jako środek komunikacji. [przypis edytorski]

38

toć (daw., gw.) – przecież. [przypis edytorski]

39

kiep (daw.) – człowiek głupi, nierozgarnięty. [przypis edytorski]

40

to coś, co trzyma Kopernik na pomniku – sfera armilarna, sferyczne astrolabium: dawny przyrząd astronomiczny złożony z wielu pierścieni, służący do wyznaczania współrzędnych obiektów na niebie; postać Mikołaja Kopernika na pomniku w Warszawie, znajdującym się u zbiegu ulic Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście, trzyma w lewej dłoni sferę armilarną, zaś w prawej cyrkiel. [przypis edytorski]

41

kabała – tu: wróżenie z kart, z ręki, itp. [przypis edytorski]

42

Potęga woli – zapewne Rozwój potęgi woli autorstwa Wincentego Lutosławskiego, pierwszy polski podręcznik jogi. [przypis edytorski]

43

Bosko czarnoksiężnik – książka opisująca sztuczki magiczne, inspirowana postacią sławnego włoskiego magika Bartolomeo Bosco (1793–1863), którego występy dostarczały rozrywki monarchom europejskim w I połowie XIX w. [przypis edytorski]

44

słabować (daw.) – chorować. [przypis edytorski]

45

cyrograf – daw.: własnoręcznie podpisany dokument zawierający zobowiązanie; w baśniach i legendach: pisemna umowa z diabłem; dziś używane żartobliwie. [przypis edytorski]


Скачать книгу