Tytułowy Bartek to mieszkaniec wsi znajdującej się w zaborze pruskim. Mężczyzna wiedzie spokojne, szczęśliwe życie – ma żonę i dzieci. Sielankę przerywa jednak wybuch wojny francusko-pruskiej w 1870 rokuBartek, jako obywatel pruski, zostaje powołany do wojska. Jako silny i odważny żołnierz szybko zdobywa uznanie pruskich generałów. Niebawem jego oddział bierze jeńców, żołnierzy armii francuskiej, w tym dwóch Polaków. Bartek staje przed wyborem – czy powinien uwolnić rodaków? Nie decyduje się jednak na ten krok i swoje skrupuły próbuje utopić w alkoholu…Nowela Henryka Sienkiewicza Bartek zwycięzca została po raz pierwszy opublikowana w 1882 roku. Sienkiewicz zwraca uwagę na problem naiwności i braku edukacji chłopów – przede wszystkim na to, jak bardzo stają się podatni na manipulacje. Sienkiewicz realizuje pozytywistyczny postulat koniecznej edukacji chłopów, pracę u podstaw.
