Көмеш дага / Серебряная подкова. Джавад Тарджеманов
Читать онлайн книгу.
кирәк, – диде. – Әйдәгез, сезне дә шунда озатып куйыйм, бергә-бергә яшәрсез.
Ләкин йокы бүлмәсендә Лобачевскийлар юк иде. Коля аларны икенче каттан эзләргә булды. Залга керергә надзирательдән рөхсәт сорады.
– Класс ишекләрен генә ачмагыз, анда хәзер дәрес бара, – диде Попов.
Баскычтан менеп барганда, Коля үзенә эндәшкән тавышка артына борылды.
– Туктагыз әле, туктагыз! – диде аңа таба ашыгып килүче сары чәчле, күк күзле малай.
Ул сулуы кабып, көлә-көлә йөгереп менеп килә иде.
– Сезнең аякларыгыз озын шул, һич куып җитә торган түгел, – ди малай. – Мин сезне күрү белән танып алдым. Теге вакытны «Княжевич ватмады тәрәзәне, мин ваттым» дигән малай бит сез… Абыегыз Саша белән бер класста укыйбыз без. Аксаков мин, Сергей, таныш булыйк.
Лобачевский аңа беркадәр вакыт аптырап карап торды. Ләкин тегенең калын иреннәрендә – елмаю, күз карашы ачык иде. Коляның күңелендәге боз эреде.
– Әйдәгез! – диде ул. – Минеке – Коля… Николай, – дип төзәтте ул шунда ук, олырак күренергә тырышып.
– Менә булды. Сезгә бүлмәләрне күрсәтеп йөримме? – диде Серёжа һәм тагын да җанлана төшеп, үз кеше итеп өстәп куйды: – Синең нәрсә күрәсең килә?
Коляга аның сүзләре бик ошады.
– Һәммәсен күрсәт, – диде ул. – Теге вакытны, беренче килгәндә, мин һични күрергә өлгермәдем…
– Син өскә менә идеңме? – диде Аксаков, аның сүзен бүлдереп. – Әйдә, йөгердек. Бүген башым авырта, шуңа күрә класска кермәдем. Бик шәп булды бу! Әйдә тизрәк!
Өскә менгәч, Серёжа үз өендәге кебек аңлатып йөрде.
– Менә бу бүлмәдә квартирмейстер поручик Михайлов яши. Боларында – канцелярия кешеләре… Син, гимназиягә кергәндә, доктор Бенесның өенә барган идеңме? Менә шушы бүлмәдә утыра ул… Монысы больница… Менә монысы – артиллерия һәм фортификация укытучысы яши торган квартира…
– Гимназиядә артиллерия укыталармыни? – диде Коля, гаҗәпләнеп.
– Артиллерия генә түгел, фехтование дә, хәрби белем тактикасын да укыталар. Гимназия бит безне гражданский хезмәткә дә, хәрби хезмәткә дә яраклы итеп чыгарырга тиеш.
– Син боларның барын да каян белеп бетердең? – дип сорады Коля, торган саен ныграк гаҗәпләнеп. Ул инде үзенең яңа иптәшенә зур хөрмәт белән карый башлаган иде.
Серёжа моны сизеп алды һәм хозурланудан аның түгәрәк йөзе җәелеп китте.
– Әйдә шкаф артына! – диде ул һәм Коляны куртка җиңеннән өстерәде. – Анда беркем дә күрмәс. Гимназиянең бөтен тарихын сөйләп бирермен… әгәр теләсәң…
Теләмиме соң Коля! Тын алырга да куркып, ул Аксаков артыннан коридорның аргы башына атлады. Шкаф бик зур, аның күләгәсенә унлап малай сыярлык иде.
– Менә шунда! – диде Серёжа һәм, озак уйлап тормыйча, тузан баскан идәнгә утырды. – Курыкма, утыр, ахырдан чистарынырбыз. Аю өне кебек монда.
– Аю өне кебек! – Лобачевский көлеп куйды. – Син бигрәк инде…
Коля кинәт сүзен бүлде һәм тынып калды. Аның тизрәк дусты сөйләгәнне тыңлыйсы килә иде.
– Бер