Proloq

      Riçard Caffi tələsik addımlarla Nyu-York məhkəməsi binasının pilləkənləri ilə enirdi. O, bir qədər əvvəl parlaq qələbə qazanmış müdafiəçini yox, işi uduzmuş vəkili xatırladırdı. Az qala qaçır, bu zaman gur, göyümtül-qara saçları hər addımda yırğalanırdı. Yoldan ötənlər ona fikir vermirdilər. Onsuz da Nyu-Yorkda hamı daim harasa tələsir: kimi qatara gecikir, kimi tez taksi tutmaq istəyir, kimi də qırmızı işıq yanmamış yolu keçməyə can atır. İnsanlar çox vaxt gözəgörünməz, ancaq həmişə və hər yerdə mövcudluğu hiss olunan nəhəng bir ürəyin çırpıntılarına uyğun şəkildə Manhettenin damarları ilə o tərəf-bu tərəfə qaçışırlar. Bu ürək döyündükcə şəhərin nəbzini dünyanın heç bir başqa şəhərinə xas olmayan yüksək bir sürətlə vurmağa vadar edir.

      Caffinin müştərisi Robert Fandi ləngiyib arxada qalmışdı. Müxbirlər onu əhatəyə alıb zəli kimi hər tərəfindən sallaşmışdılar. Onların hamısı eyni suallara cavab axtarırdı: mister Fandi, Aşağı İst-Saydın ən iri özəl su kəməri şirkətinin sahibi hədə-qorxu yolu ilə pul əldə etmək ittihamının öz üstündən götürülməsi barədə nə düşünür? Robert Fandinin prezident seçkilərində iştirak edəcəyi barədə gəzən söz-söhbətləri nəzərə alsaq, bu, nəticəsi əvvəlcədən bəlli siyasi proses deyildi ki? İddiaçı tərəfin əsas şahidi istintaq zamanı dediklərini nə üçün məhkəmədə təkrarlamadı?

      ‒ Xanımlar… Cənablar… ‒ Fandi pencəyinin döş cibindən Kuba siqarı çıxartdı. Onu dişlərinin arasında sıxıb yandırana qədər müxbirlər yerlərindən tərpənmədilər. Sonra o, ətrafına baxıb qımışdı. ‒ Zəhmət olmasa, bütün suallarınızı vəkilimə ünvanlayın. Axı mən ona həm də bunun üçün pul ödəyirəm.

      Mister Fandi belə deyib bərkdən güldü.

      Müxbirlər dərhal Riçarda tərəf çevrildilər. Riçard isə bu vaxt artıq «Con Milton və ortaqları» hüquq şirkətinin limuzininə minmək üzrə idi. Jurnalistlərin hamısından daha cavan və zirək bir gənc özünü pilləkəndən aşağı atıb qışqırdı:

      ‒ Mister Caffi! Mister Caffi! Bircə dəqiqə, xahiş edirəm!

      Bu vaxt limuzinin qapısı çırpıldı, sürücü maşının ətrafında dövrə vurub sükan arxasında oturdu. Məhkəmə müxbirləri öz həmkarlarının uğursuz cəhdinə ürəkdən güldülər. Limuzin yerindən tərpəndi.

      Gərgin olduğu baxışlarındanca aydın sezilən Riçard Caffi oturacağa söykəndi.

      ‒ Ser, ofisə gedirik? ‒ sürücü soruşdu.

      ‒ Yox, Haron. Zəhmət olmasa, evə sür.

      Zeytun rəngində dərisi olan misirli sürücü badamı gözlərini arxanı göstərən güzgüyə zilləmişdi, sanki büllur şara baxırdı. Gözlərini qıydığından onun tərtəmiz hamar sifətində qırışlar əmələ gəlmişdi. Sürücü başını azca tərpətdi, yəni «sizi başa düşdüm».

      ‒ Yaxşı, ser.

      Haron maşını elə ciddi görkəmlə sürməyə başladı ki, sanki dəfn mərasimində qabaqda gedən cənazə arabasının sükanı arxasında oturmuşdu.

      Riçard Caffi qımıldanmır, heç başını döndərib pəncərəyə də baxmırdı. O, dəbdəbəli limuzinin arxa oturacağında əyləşib gözlərini qabağa dikmiş, beləcə, meyit kimi quruyub-qalmışdı. Üzünün rəngi solmuş, açıq-mavi gözləri bozarmış, alnında qırışlar əmələ gəlmişdi: otuz üç yaşlı vəkil elə bil hər dəqiqə qocalırdı. Caffi əllərini yanaqlarına yaxınlaşdırıb astaca şappıldatdı, sanki onların çürüməyə başlayıb-başlamadığını yoxlamaq istəyirdi.

      Nəhayət, o, yerini rahladı, başını söykənəcəyin yumşaq yastıqçasına qoydu və gözlərini yumdu. Dərhal da gözləri önündə Qloriya canlandı. Manhettenə köçməmişdən qabaqkı məsum və olduqca sadəlövh Qloriya… Hansı ki, onun inadkarlığı və nikbinliyi adamı ruhlandırırdı. Riçard arvadını xoşbəxt etmək, sevindirmək, həyatının sonuna qədər qayğısına qalmaq üçün gecə-gündüz işləməyə hazır idi. Ancaq həmin sonun nə qədər yaxın olduğunu bilmirdi.

      Onların Manhettendəki «Memorial» xəstəxanasında həmişəlik ayrıldıqları gündən hələ bir ay ötməmişdi. Qloriyaya ən bahalı, ən yaxşı tibbi xidmət göstərilirdi, buna baxmayaraq onu xilas etmək mümkün olmamışdı. İlk baxışda hamiləlik dövrü adi qaydada, öz axarı ilə keçirdi, narahatlığa heç bir səbəb yox idi. Sonda isə Qloriya hətta sapsağlam bir uşaq da doğdu. Körpənin üz cizgiləri olduqca qəribə idi, sanki mələyə baxırdın. Lakin doğuş Qloriyanın həyatına anlaşılmaz şəkildə son qoydu. Həkimlər qadının ömrünün çiçəklənən çağında gözlənilməz, faciəli ölümünə heç cür izah tapa bilmədilər. Durduğu yerdə ürəyi dayanmışdı, vəssalam.

      Əslində isə Riçard ölümün əsl səbəbini həkimlərdən daha yaxşı bilirdi. Baş verənlər, sadəcə, onun şübhələrini təsdiqləmiş oldu. O bütün təqsiri üzərinə götürdü, çünki Qloriyanı bu faciəvi sonluğa məhz özü gətirib çıxarmışdı. Qadın ona tam etibar edir və inanırdı. Əvəzində isə o, arvadını quzu kimi qurban vermişdi.

      Körpəyə gəlincə, indi o, Caffinin mənzilində rahatca yatır, acgözlüklə süd şüşəsindən yapışıb sorur, ildırım sürəti ilə böyüyür. Bu dünyaya anasız ayaq basması onu əsla narahat etmir. Bəli, oğlunun həyata göz açması anasına baha başa gəlmişdi! Riçard hazırda bu səbəbdən keçirdiyi hissləri istənilən psixoanalitikin necə izah edəcəyini gözəl bilirdi. Onlar deyəcəkdilər ki, bütün təqsiri yetim qalmış uşaqda görmək hər dul kişiyə xas olan xüsusiyyətdir. Ancaq ən yüksək ixtisaslı psixoanalitik belə ona məlum olanlardan xəbərsizdi.

      Əlbəttə, aciz körpəni günahlandırmaq dəhşətli dərəcədə ağlasığmaz hərəkət idi. Riçard dəfələrlə ağlının səsinə qulaq asmağa, bu fikirlərdən uzaq durmağa çalışmışdı. O, geriyə – sağlam düşüncəyə yol tapmaq üçün məntiqə söykənmək, yaxud şən və həyatsevər Qloriya haqqında xatirələrin arxasında gizlənmək istəmişdi. Ancaq çifayda! Riçarda heç nə kömək etmirdi. Dayə tutmuş və uşağı tamamən ona tapşırmışdı, özü isə çox nadir hallarda balaca ilə maraqlanırdı, heç onun üzünə də baxmırdı. Heç vaxt uşağın nə üçün ağladığını, özünü necə hiss etdiyini soruşmurdu. Riçard özünü bütünlüklə işə həsr etmişdi. Beləliklə, başını qatmağa, hər tərəfdən onu əhatə edən qara fikirlərdən azad olmağa çalışırdı. Riçard ailə həyatının son günlərində baş verən hadisələr barədə xatirələri unutmaq istəyirdi. Lakin buna baxmayaraq yenə də hər şeyə görə özünü günahkar sayırdı. Bu dözülməz bir hiss idi, üstəlik, onu qarabaqara izləyirdi.

      İş onunla gerçəklik arasında süni bir səddə çevrilmişdi. Bu səddi Riçard öz əlləri ilə ucaltmış, şəxsi həyatındakı faciədən qaçıb onun arxasında gizlənmişdi. Lakin indi ‒ Qloriyanın gülüşü, öpüşləri birdən-birə yadına düşəndə, arvadının hamilə qaldığını eşidib necə sevindiyini xatırlayanda bütün hasarlar uçub dağılmışdı. Bu dəqiqə Riçardın göz qapaqları onu ətraf dünyadan ayıran bir pərdə kimi aşağı enmişdi, gözləri yumulmuşdu; o sanki ailə videofilminə tamaşa edir, ya da şirin, qayğısız xatirələrlə dolu bir ailə albomunu vərəqləyirdi.

      ‒ Çatdıq, ser, ‒ Haron səsləndi.

      – Hara çatdıq? – Riçard xatirələrdən ayrıldı. Haron qapını açıb səkidə dayanmışdı. Riçard çantasını götürdü, limuzindən düşdü. Gözlərini qaldırıb Harona baxdı. Az qala iki metr boyu olan bu nəhəng misirli Riçarddan bir baş hündür idi, enli kürəkləri və ağıllı gözləri onu nağıl qəhrəmanlarına bənzədirdi.

      Riçard diqqətlə sürücüyə baxdı, uzun müddət gözlərini onun gözlərindən çəkə bilmədi. Bu gözlər ona hansı hisslər keçirdiyini Haronun yaxşı başa düşdüyündən xəbər verirdi. Haron azdanışan adam idi, amma, doğrudan da, baş verənlərin məğzini çox gözəl tuta bilirdi. O, Riçardı elə dəqiq anlayırdı ki, sanki əsrlərdir bir yerdə yaşayırlar.

      Riçard yüngülcə başını tərpətdi. Haron avtomobilin qapısını örtdü, sonra sakitcə keçib sükan arxasında əyləşdi. Riçard bir müddət maşının dalınca baxdı, sonra ağır addımlarla artırmanın pilləkənləri ilə qalxmağa