Alisa möcüzələr diyarında. Льюис Кэрролл
Читать онлайн книгу.
qəribə hiss edirəm! Sanki teleskop kimi yığılıram!
Doğrudan da, indi onun boyu iyirmi-iyirmi beş santimetr idi. Alisanın üzü güldü, çünki yadına düşdü ki, balaca qapıdan o gözəl bağçaya girmək üçün elə bu boyda olmaq lazım idi. Amma Alisa daha kiçilməyəcəyinə əmin olmaq üçün iki-üç dəqiqə də gözlədi. O, bir az həyəcanlı idi. “Bu elə ola bilər ki, – Alisa düşündü, – mən şam kimi əriyib tamamilə yox olam. Maraqlıdır, görəsən, onda nəyə oxşayaram?” – O, sönmüş şamın alovunu təsəvvür etməyə çalışdı. Lakin bacarmadı. Çünki indiyə kimi buna bənzər bir şeyi heç yuxusunda da görməmişdi.
Bir az keçdi, daha kiçilməyəcəyinə əmin oldu və nəhayət, bağçaya girmək qərarına gəldi. Zavallı Alisanın bəlalı başı! O, qapıya yaxınlaşdıqda məlum oldu ki, qızıl açarı unudub; açarın dalınca qayıtdı, gördü ki, onu götürməyə boyu çatmır; şüşə masanın üzərindəki açarı aydınca görürdü, amma masanın ayağından yapışıb yuxarı çıxmağa nə qədər çalışdısa, bacarmadı, çünki masanın ayağı çox sürüşkən idi. Qızıl açarı əldə etmək təşəbbüsünün faydasız olduğunu görən zavallı balaca yorulub döşəməyə düşdü, acı-acı ağladı.
Sonra Alisa sərt tərzdə öz-özünə dedi:
– Bəsdir zarıdın! Bircə bu çatmırdı. Ağlamaqla yara sağalmaz. Məsləhət görməzdim gözünün yaşını tökəsən.
O çoxdandır ki, özünə yaxşı məsləhətlər verməyə adət etmişdi (hərçənd onları nadir halda yerinə yetirirdi) və hərdən özünü elə sərt danlayırdı ki, gözləri yaşarırdı. Bir dəfə öz-özüylə kroket oynayan zaman özünü aldatdığına görə özünə qulaqburması vermişdi. Ümumiyyətlə, bu qəribə uşaq iki müxtəlif adamı bir sifətdə görmək həvəsində idi. “İndi isə özümü iki adam kimi görmək, – zavallı Alisa düşündü, – mənasızdır. Zənnimcə, mənim indiki vəziyyətim təkcə bir ləyaqətli adama çata-çatmaya!”
Bir az keçəndən sonra o, masanın altında kiçik şüşə qutu gördü. Qız qutunu açdı, balaca bir piroq tapdı. Piroqun üstünə xırda kişmişlə, gözəl xətlə yazılmışdı: “MƏNİ YE”.
Alisa dedi:
– Yaxşı, mən piroqu yeyərəm. Əgər boyum uzansa, açarı götürə bilərəm, əgər qısalsa, onda sürünüb qapının altından keçərəm. Hər iki halda mən bağçaya girə bilərəm. Bunun necə baş verəcəyinin qeydinə qalmayacağam!
O, bir tikə uddu, “hər iki halda! Hər iki halda!” sözlərini nigarançılıq içində bir neçə dəfə təkrar etdi. Alisa uzandığını, yaxud qısaldığını bilmək üçün əli ilə başını tutdu. Elə nə boyda var, eləcə də qaldığını görəndə bərk təəccübləndi. Əslində, kimsə piroq yeyəndə belə də olur. Amma Alisa qeyri-adi hadisələrin mütləq baş verəcəyinə vərdiş etmişdi, buna görə indiki adi vəziyyətin gedişi ona dözülməz dərəcədə darıxdırıcı göründü.
Qız tələm-tələsik piroqu yeyib qurtardı.
II fəsil
GÖZ YAŞI GÖLÜ
– Qülubədir, çox qülubədir! – deyə Alisa qışqırdı. (O elə təəccüblənmişdi ki, sadə sözlərlə fikrini ifadə edə bilmirdi, özündən təzə sözlər uydurmağa başladı.) – İndi mən Yer üzündə misli görünməmiş lap böyük teleskop kimi uzanıram! Əlvida, dabancıqlarım! (Çünki o, aşağı, ayaqlarına baxdıqda onlar elə uzaqlaşmışdı ki, sanki tamam gözdən itmişdi.) Ah, mənim yazıq, balaca ayaqlarım! Görəsən, indi sizə corabı, ayaqqabını kim geyindirəcək! Əminəm ki, mən bunu edə bilmərəm. Mən indi çox uzaqdayam, sizin qeydinizə qala bilmərəm, özünüz öz dərdinizə qalın…
“Lakin onlara qarşı mütləq mərhəmətli olmaq lazımdır, – Alisa düşündü. – Yoxsa bir də gördün ki, məni istədiyim yerə aparmadılar. İcazənizlə, hər Yeni ildə onlara bir cüt təzə başmaq bağışlayacağam!”
Qız bu işin planını ölçüb-biçməyə başladı. O düşündü: “Onları kuryerlə göndərmək lazım gələcək. Məzəli olacaq: öz ayaqlarıma hədiyyə göndərəcəyəm! Ünvanı da çox qəribə olacaq:
Alisanın evi.
Uzun xalça küçəsi.
Şəxsən sağ ayaq həzrətlərinə!
– Mən yaman boşboğazlıq edirəm! Nə deyirsən de, boyum azı üç metr var.
Nəhayət, o, qızıl açarı götürdü və tələsik bağçanın qapısına tərəf getdi.
Zavallı Alisa! O, böyrü üstə uzandısa da, bağçaya ancaq bir gözü ilə baxa bildi. İndi içəri girməyə cəhdi əvvəlkindən də ümidsiz idi. Qız yenə hönkürüb ağladı.
Sonra dedi:
– Heç utanmırsan! Böyük qızsan (belə deməyə tamamilə ixtiyarı vardı), amma bu cür bağırırsan! Əmr edirəm: bu dəqiqə səsini kəs!
Lakin qız o qədər göz yaşı axıtdı ki, ətrafda böyük bir göl yarandı.
Bir az keçmiş o, uzaqdan yüngül ayaq səsi eşitdi və tez gözünü sildi ki, görsün gələn kimdir. Bir əlində bala geyilən dəri əlcək, o birində böyük yelpik tutmuş, gözəl geyimli Ağ Dovşan geri qayıdırdı. O, zal boyunca təngnəfəs qaça-qaça burnunun altında mızıldanırdı:
– Ah, hersoginya, hersoginya! Ah! Mən onu gözlətməli olsam, qəzəblənəcək!
Alisa elə bir vəziyyətdə idi ki, kim olursa-olsun, kömək istəyəcəkdi. Ona görə Dovşan yaxınlaşanda qız yavaş səslə, qorxa-qorxa dedi:
– Bağışlayın, zəhmət olmasa…
Dovşan bərk diksindi, dəri əlcəyi və yelpiyi yerə saldı, bacardığı qədər sürətlə qaçıb qaranlıqda yox oldu.
Alisa yelpiyi, əlcəyi yerdən qaldırdı və zal çox isti olduğundan yelpikləyə-yelpikləyə dedi:
– Gör ha! Bu gün hər şey nə qəribədir, dünən isə hər şey həmişəki qaydada idi. Maraqlıdır, görəsən, mən bir gecədə dəyişilmişəmmi? Qoyun bir fikirləşim, səhər yuxudan duranda həmişəki kimi idim? Deyəsən, yadıma düşür, bir azca özümü başqa cür hiss edirdim. Yaxşı, əgər mən – mən deyiləmsə, onda bəs, ümumiyyətlə, mən kiməm? Ah, bu nə çətin tapmaca imiş!
Tanıdığı yaşıdlarından birinə çevrilib-çevrilmədiyini bilmək üçün o onları bir-bir xəyalından keçirdi.
– Əminəm ki, Ada deyiləm, çünki onun uzun, buruq-buruq saçı var, mənim isə saçım qəti burulmur. Əminəm ki, Mabel ola bilmərəm, çünki mən savadlıyam, o isə… Eh, o çox az bilir! Bir də ki o – odur, mən isə – mən. Eh! Bütün bu işlər necə də dolaşıqdır! Baxaq görək keçmişdə bildiyimin hamısını indi bilirəmmi? İcazənizlə: dörd dəfə beş on iki, dörd dəfə altı on üç, dörd dəfə yeddi… Eh! Bu üsulla mən heç vaxt iyirmiyə çatmaram. Bir də ki vurma cədvəlini bilmək hələ heç bir şey demək deyil. Coğrafiyaya baxaq: London – Parisin paytaxtıdır. Paris – Romanın paytaxtıdır, Roma da… Yox, əminəm ki, bütün bunlar düz deyil. Deyəsən, mən çevrilib Mabel olmuşam! “Şən arı məskənində…” şeirini görüm əzbərdən deyə bilərəmmi?
O