Hekayələr. Джек Лондон
Читать онлайн книгу.
imkanı ələ düşmürdü. Makkenzi öz mənalı baxışları ilə məqsədini ona anlatmağa çalışırdı. Qız şübhəsiz ki, onu yaxşı başa düşürdü. Ancaq şıltaqlığından kişilər bir az uzaq-mış kimi, özünü bir dəstə qadınla əhatə edirdi və Biryuki Makkenzi ona yanaşa bilmirdi. Ancaq o, tələsmir, bilirdi ki, qız onun haqqında fikirləşir. Onda qoy bir-iki gün də fikir-ləşsin. Bunun hər halda ona xeyri vardı.
Nəhayət, bir dəfə axşam vaxtı o qərara gəldi ki, vaxt ça-tıb. Biryuki yerindən duraraq qəbilə başçısının tütün tüstüsü ilə dolu viqvamından1 çıxdı və cəld qonşu viqvama tərəf yönəldi. Zarinska adəti üzrə qız və qadınların əhatəsində oturmuşdu. Onlar hamısı işlə məşğul idi: kimisi makasin2 ti-kir, kimisi də yastıq kisələri. Makkenzinin içəri girdiyini gö-rərkən, hamı gülüşdü və Zarinskanın şən səsi eşidildi.
Amma sonra belə alındı ki, Zarinskadan başqa bütün qadınlar çölə atıldı və onlar kəndə səpələnərək, bu maraqlı xəbəri yaymağa tələsdilər.
Biryuki öz niyyətini qızın öz ana dilində, dolğun və gə-lişigözəl sözlərlə izah etdi, təxminən iki saatdan sonra isə ayağa qalxdı.
– Deməli, Zarinska ağ adamın viqvamına köçməyə razı-dır, hə? Yaxşı. Bu saat mən sənin atanla danışaram, bəlkə, o, hələ razı deyil. Mən ona çoxlu hədiyyə bağışlayaram və yax-şı olar ki, o məndən daha çox şeylər tələb etməsin. Bəs birdən o “yox” desə? Olar. Demək, Zarinska yenə də ağ adamın viqvamına köçməli olacaq.
Qapını əvəz edən dərini qaldırıb bayıra çıxmaq istəyən-də qız yavaş səslə onu çağırdı və o geri qayıtdı. Qız dizləri üstə yerə döşənmiş ayı dərisinin üstünə düşdü. Onun üzün-dən bütün Həvva nəslini təmsil edən nur yayılırdı. O çəkinə-çəkinə Makkenzinin ağır kəmərini açdı. Makkenzi bayırdan gələn hər şaqqıltıya qulaq asa-asa təəccüblə ona baxırdı. An-caq qızın sonrakı hərəkəti onun bütün şübhələrini aradan götürdü və o gülümsündü. Qız əl işlərini gizlətdiyi kisədən, sığın dərisindən olan, qızıl naxışlarla işlənmiş bir qın çıxart-dı, Makkenzinin böyük ov bıçağını əlinə alaraq tiyəsinə bax-dı və ehtiyatla barmağı ilə itiliyini yoxlayıb, təzə qının içinə qoydu. Sonra kəməri bağlayaraq, bıçağı əvvəlki yerindən asdı.
Doğrudan da, bu lap qədim keçmişi xatırladırdı. Pəri və cəngavər. Makkenzi qızı ayağa qaldıraraq bığlarını onun dodaqlarına toxundurdu. Qız üçün bu təmamilə tanış olma-yan, yad bir nəvaziş – Qurd nəvazişi idi. Daş dövrü polad dövrü ilə bu cür görüşdü.
Biryuki Makkenzi qoltuğunda böyük bir bağlama ilə Tlinq-Tinnexin qapısının qarşısında görünəndə ətrafda qey-ri-adi bir canlanma var idi. Uşaqlar düşərgə boyu qaçışır, potlaç üçün odun və küknar budaqları daşıyırdılar. Qadın-ların qərən-pərəni daha bərkdən səslənir, cavan ovçular isə topa-topa yığılaraq tutqun halda söhbətləşirdilər. Şamanın viqvamından isə qorxunc cadu səsləri gəlirdi.
Qəbilə başçısı arvadı ilə yanaşı oturub, tutqun nəzərlə qarşısına baxırdı. Makkenzi o saat başa düşdü ki, söyləyəcə-yi burada artıq məlumdur. O nişanlanmanın baş verdiyini bil-dirmək üçün bıçağın qınını gözə tez görünən tərzdə çəkdi və o saat da mətləbə keçdi.
– Tlinq-Tinnex, bütün Tanana ailəsinin və stisk qəbilə-sinin hökmdarı, balıq və ayıların, sığın və maralların sahibi, ağ adamı sənin yanına gətirən, böyük bir niyyətidir. Onun özünün tənha və evinin boş, kimsəsiz olduğu vaxtdan çoxlu-çoxlu ay dolanıb. Onun ürəyi bu sakitlikdən darıxır, qadın arzulayır. Qoy evdə onunla yanaşı otursun, qoy ovdan qayı-danda onu qarşılasın, ocaq qalayıb xörək bişirsin. Ağ adamın xəyalına qəribə şeylər gəlirdi, o xırda makasinlərin tap-pıltısını, balaca uşaqların səsini eşidirdi. Bir dəfə gecə vaxtı onun gözlərinə ruh göründü. Qarğa – sənin baban Ulu Qarğa, stisk qəbiləsinin atası – onun yanına gəlib danışmağa başladı. Gör, Qarğa Tənha ağ adama nə dedi: ”Makasinlərini geyin, xizəklərini ayaqlarına tax, kirşələrini uzun yol üçün yemək ehtiyatı və qəbilə başçısı Tlinq-Tinnex üçün hədiyyələrlə doldur. Ona görə ki, sən bahar günəşinin yerin kənarında girdiyi yerə, ulu Tlinq-Tinnex ovlaqları olan yerə gedəcək-sən. Sən ora qiymətli hədiyyələr apararsan və mənim oğlum Tlinq-Tinnex sənin atan olar. Onun viqvamında ancaq sənin üçün həyat nəfəsi verdiyim bir qız var. Bu qızı sən özünə arvad edərsən”. Ulu Qarğa belə deyirdi, ey rəhbər! Ona görə də, mən bu hədiyyələri ayaqlarının altına sərirəm. Mən bura-ya sənin qızını almaq üçün gəlmişəm.
Qoca rəhbər şahanə bir tərzdə öz xəz paltarına daha da büründü, ancaq cavab verməyə tələsmədi. Bu vaxt çadıra bir uşaq girdi, rəhbərə xəbər verdi ki, onu qəbilə müşavirəsinə çağırırlar və gözdən itdi.
– Ey, bizim sığınların bəlası, həmçinin Qurd və Qurd oğlu adlandırdığımız ağ adam! Biz bilirik ki, sən böyük bir qəbilə-dən törəmisən, biz fəxr edirik ki, sən bizim qonağımız olmu-san, ancaq keta nərə balığına tay olmadığı kimi Qurd da Qar-ğaya tay deyil.
– Doğru deyil! – Makkenzi dilləndi, – Mən Qarğanın qız-larına Qurdların düşərgələrində çox rast gəlmişəm. Mortime-rin arvadı, Tredqidin arvadı, Barnabinin arvadı – hansı ki, iki buz axınından sonra geri qayıtmışdı. Bir də, onları görməsəm də, eşitmişəm ki, başqaları da var.
– Sən doğru deyirsən oğlum, ancaq bunlar axmaq izdi-vaclardır. Bu, su ilə qumun, qar ilə günəşin birləşməsi kimi bir şeydir. Sən Meyson adlı adama və onun arvadına rast gə-libsənmi? O, on buz axını bundan əvvəl Qurdlardan bura gə-lən ilk adam idi. Onunla birlikdə qüdrətdə qrizli ayısına, üzü bədirlənmiş aya bənzəyən bir nəhəng da gəlmişdi. Bax onu…
Söylənmiş təsvirdən Şimalda hamıya tanış olan bu ada-mı tanıdığı üçün Makkenzi onun sözünü kəsdi:
– Bu ki, Meylmyut Kiddir!
– Bəli, bu həmin nəhəngdir. Ancaq sən nə vaxtsa, Meyl-myutun arvadını görmüsənmi? O, Zarinskanın doğma bacı-sıdır.
– Yox, rəhbər mən onu görməmişəm, ancaq haqqında eşitmişəm. Şimalda, çox-çox uzaqlarda ötən illərin ağırlığın-dan yüz illik bir şam ağacı aşdı, aşarkən Meysonu da öldür-dü. Onun qızılı da çox idi, məhəbbəti də böyük idi. Qadın onun qoyub getdiyi oğlunu da, qızılı da götürdü və uzaq yo-la düşdü. Hesaba gəlməz çox-çox gecələrdən sonra elə bir öl-kəyə gedib çıxdı ki, orda qışda da günəş işıq saçır. Elə indi-yədək də orada yaşayır. Orada nə qar, nə də sərt şaxtalar var. Orda nə yayda gecəyarı günəş işıq saçır, nə də qışda günorta vaxtı zülmət olur.
Burada onların söhbətini ikinci elçi kəsib rəhbərin müşa-virəyə tələb olunduğunu söylədi. Makkenzi onu qarın üstü-nə itələyərkən, qəbilə müşavirəsinin toplandığı yeri, tonqal ətrafında ahəstə rəqs edən kölgələri gördü. O kişilərin boğuq səslə oxuduğu mahnını eşitdi və başa düşdü ki, onlar da kin və qəzəbi alovlandıran şamandır. Vaxt gözləmirdi. Makkenzi rəhbərə tərəf çevrilərək:
– Qulaq as, – dedi, – Mən sənin qızını almaq