– Հըմ… Դեհ, գիտես որդիս, կա այսպիսի մի հասկացողություն, հայրենիք է կոչվում…

      Փոքրիկ որդը զարմացած նայեց հորը: Տարեց որդը փռթկացրեց ծիծաղից ու ասաց.

      – Դա կատակ է իհարկե ընդամենը, մի հին, շա՜տ հին անեկդոտ հիշեցի: Մեր հայրենիքը իրականում պարտեզն է, ծառերն ու մրգերը, մրգերի հյութը:

      – Բայց ինչու՞ մենք ապրում ենք գոմաղբի մեջ, – նորից կրկնեց իր հարցը որդին:

      – Որովհետև, որդի՛ս, պարտեզին ու ծառին հասնելու ամենից կարճ ճանապարհը, որդերի համար, դա գոմաղբն է: Մի օր կգա պարտեզապանը ու գոմաղբի հետ միասին մեզ կտանի պարտեզ, ծառերի ու մրգերի մոտ: Եվ դա կլինի մեր կյանքի ամենից երջանիկ օրը:

      – Ի՞նչ երջանկություն, երբ ընկերներ չունեմ, – թախծոտ ասաց փոքրիկ որդը, – երբ չկան ինձ նման փոքրիկ որդեր՝ ում հետ կարելի է խաղալ ու զվարճանալ:

      – Պարտեզում շատ, շատ որդեր կլինեն, մի հուզվիր, – հանգստացրեց հայրը:

      – Ու բոլորը ստեղծվել են վեցերորդ օրը:

      – Ոչ իհարկե, – խորամանկորեն ժպտաց հայրը, – այդ մասին ևս գրված է «Որդանց որդյաց»–ում, ահա լսի՛ր:

      Հայր որդը նորից բացեց գիրքը ու կարդաց.

      – Նախ ստեղծվեց Առաջնորդը…

      – Առաջնորդը՞, – ընդհատեց փոքրիկը:

      – Այո, այո՛, Առաջնորդը, այդպես էլ գրված է գրքում: Այսինքն՝ առաջին որդը, պա՞րզ է:

      – Պարզ է, – գլխով արեց որդին:

      – Առաջնորդը ծնեց Հաջորդին, – շարունակեց, – Հաջորդը ծնեց Հետնորդին, իսկ Հետնորդը ծնեց բոլոր ժառանգորդներին:

      Հայր որդը փակեց գիրքը ու նկատեց.

      – Իրականում, գիտե՞ս, Հետնորդը իր անունը ստացել էր մի հետաքրքիր դրվագի պատճառով: Հիմա կպատմեմ: Նա թռչունների առաջին ուղևորն էր: Երբ պարտեզապանը սկսեց քիմիկատներով մաքրել պարտեզը, նա շշմած ընկած էր մի տերևի վրա: Պատահական մի թռչնակ կտցահարեց, բայց քիմիկատների՞ց էր, թե իրենից էր գարշահոտ փչում, թռչունը չկարողացավ ծամել ու միանգամից կուլ տվեց: Հետո, երբ թռչում էր տանձենիների այգու վերևով, նրան բաց թողեց իր հետևի դռնակից՝ ներքև: Այդ օրվանից ու այդ պատճառով էլ , ասում են, որ նրան Հետնորդ են անվանում: Բայց այդ մասին տանձենիների այգում ոչ ոք չի խոսում ու դու էլ երբեք այդ մասին չխոսես: Հա՛, ու քանի որ ընկել էր նա ծառի ամենից բարձր տերևին, այդ առիթով էլ զբաղեցրեց Հաջորդի աթոռը, այսինք ամենից մեծ ու համեղ տանձը ու նստեց այդ տանձի վրա: Հետո ի շնորհիվ իր ճարպկության ստեղծեց «Հետնորդի համաորդական կազմակերպությունը», նրա տարբեր մասնաճյուղներն ու տարածեց բոլոր ծառերի ճյուղերով՝ տիրելով պարտեզին:

      – Իսկ մնացած որդերը՞, – հարցրեց փոքրիկ որդը:

      – Իսկ մնացած որդերը՞… Իսկ մնացած որդերը, հիմա նրա ժառանգորդներն են, նրա սանիկներն ու մեր վեհ գաղափարի շարունակողները:

      – Ինչ գաղափարի՞:

      – Ա՜յ քե՜զ բա՜ն, – զարմացավ հայրը, – միթե՞ քեզ չեմ ասել ամենից կարևորը:

      – Չէ, չես ասել:

      – Ուրեմն հիշի՛ր: Մեր ամենից մեծ խնդիրը պարտեզին վնաս տալն է ու նրան տիրելը: Տիրելն ու վնաս տալն է, հասկացար՞:

      Փոքրիկ որդը գլխով արեց:

      – Հասկացա՞ր, թե ո՞չ:

      – Այո՛, այո՛, հասկացա՜:

      – Ուրեմն կրկնի՛ր նորից:

      – Մեր ամենից մեծ խնդիրը պարտեզին վնաս տալն է ու նրան տիրելը: Տիրելն ու վնաս տալն է:

      – Այո, ճիշտ այդպես: Հիշի՛ր նաև, մենք ընտրյալներն ենք բոլոր որդերից, քանի որ պատկանում ենք վնասատուների բարձրադաս ընտանիքին: Եթե լավ հիշես խրատներս, գուցէ մի որ դու էլ դառնաս Հետնորդի աթոռի անվտանգության ծառան, դա ամենից բարձր կոչումն է, որի մասին երազում է ցանկացած որդ:

      – Իսկ ովքե՞ր են Հետնորդի աթոռի անվտանգության ծառաները:

      – Օ՜, որդիս դրանք անձեռնամխելի ու արտոնյալ որդերն են, որոց բախտ է վիճակվել պաշտպանել Հետնորդի աթոռը, նրա տանձը:

      – Ումի՞ց:

      – Ո՞նց թե ումից… Թռչուններից ու մեզ նման որդերից, ովքեր ևս երազում են տիրել նրա աթոռին, նրա համեղ տանձին:

      – Դու էլ ես երազու՞մ հայրիկ:

      – Հիմար է այն որդը, որ չի երազում տիրել աթոռին ու ողջ պարտեզին, որդիս՛: Բայց, կարևորը նաև բախտն է, թե չէ հիմա պառկած չէինք լինի այս գոմաղբի կույտի վրա:

      – Այո, տխուր է, – խեղճացած ձայնով ասաց փոքրիկ որդը:

      – Ո՛չ մի հուսահատություն, լսու՞մ ես, որդերը հուսահատվելու իրավունք չունեն, դա շատ մեծ շռայլություն է մեզ համար:

      «Ոչ մի հուսահատությու՜ն», – արձագանքվեց մթության մեջ:

      Արդեն մութ գիշեր էր և հայր ու որդի որդերը քուն մտան…

      2

      Գիշերը փոքրիկ որդը մի երազ տեսավ: Սկզբից երազը սարսափելի էր: Նա տեսավ թե ինչպես մի սարսափելի թռչուն կտցահարեց ու կուլ տվեց իրեն իր հոր հետ, հետո թռչեց ու իրենց էլ հետևի դռնակից բաց թողեց ներքև: Նրանք ընկնում