Mayday. Венера Петрова
Читать онлайн книгу.
быдьара, дьорхоото дьикти. Кыһыыбын таһаарабын диэн кэмэ суох киэбирдэ, күнүүлүүбүн диэн күлүүгэ киирээри гынна. Фантомаһы өссө да «миэнэ» диэн бэчээттээх дии саныыр быһыылаах. Инньэ гынан табаарыс да буоларыттан матыыһы. Оттон кимиэнэ да буолбатах Фантомас номнуо кинитэ суох олох туох ордуктааҕын өйүгэр аттаран көрө-көрө эрдэттэн манньыйа турда.
Мария Ивановна, луохтар уонна кэм да Аптамааттаах Фантомас
Күн аайы Аптамаат аны сыбыытыыр идэлэннэ. Аан дойдуга Аптамаат эрэ баарын курдук. Утуйаан Фантомас уутун да хаммат буолла. Ийэтэ адьас эрдэ үлэтигэр барааччы. Инньэ эбиэккэ диэри кыыс тэбэн да көрбөккө утуйар этэ. Билигин хантан – Аптамаат кэлэрэ да эрдэтэ бэрт. Кини тоҥсууруттан өлбүт да өрүттэр ини. Уутугар аҥаарыйан да сырыттар, ким кэлбитин бэркэ билэр буолан, ыйыппакка да эрэ ааны арыйа баттыыр – өйүгэр оҥорон көрө охсубут ыга кыыһырбыт сирэйэ илэ бэйэтинэн. Аптамааттан ураты ханнык акаары бачча эрдэ кэлиэй. Дорообо-дыраастый мэлигир.
– Тоҕо аһан быстыбаккын? – Аптамаат ыххайбытынан иһирдьэ ааһар.
Киирдим дуу, киирбэтим дуу диэбиттии тэстэр солуур үрдүгэр лах гына олорунан кэбиһэр. Ити эрэ үһү дуо, аны хотуҥҥа табаҕа, сылаас чэйэ итэҕэс. Ийэтэ эрдэ уһугуннара сатаатаҕына Фантомас ат да манньаҕа туран бэрт. Эгэ кэлэн, ас бэлэмниэ дуу, хайыа дуу. Аптамаат соруйдаҕына оннооҕор буолуоҕу оҥоруох курдук. Эдьиий оҥоһуннаҕа дуу? Эдьиийбит соруһарын эрэ билэр. Балтыһаҕын буойуон оннугар буортулаах өттүгэр үтэйэр, алдьатыылаах диэки анньан биэрэр. Балтын курдук көрүүһү дуо, саллаат оҥостор. Кэлиҥҥинэн кыра кыыс Аптамаат охсор илиитинэн, тэбэр атаҕынан буолуох курдук. «Ус!» диэ эрэ кэрэх, Фантомас сонно ыстаныа. Хайытааччы кини, хаппайдааччы кини. Аптамаат үөрэҕин, хата, кини түргэнник ылынар. үтүктээйи бэйэтэ үҥэр таҥаратын хас дьайыытын барытын хатылыыр. Онно баҕас кини маастар. Аптамааты батыһа сылдьан оҕоттон атын оҕолор ханна мусталларын, хаһан мусталларын ааҕа билэр буолла. Катакуомбаларыгар дуу, хайа сахтарыгар дуу хорҕойон кҕрүлээччилэргэ кыттыста. Итини гынна, маны боруобалаата. Гуупайдыыра уонна да атыны саҕалыыра эрэ хаалла быһыылаах. Номнуо гуупайдаан көрбүтэ – уҥа сыһан уонна дураһыйбат буолбута. Онтон ыла килиэй сытын ылыа эрэ кэрэх, өҕүйүөн саныыр. Гуупайдааччылар тута биллэллэр ээ. Быһа кубарыһан, онон-манан көрөн, мээнэ алларастаһын ала чуолар да, ама дьон араарбаттар. Арыгы сыта суох буолла да ылаадына дэһэллэр. Биир паачыка ыаһы ыстаатаххына, ону да биир чааһынан килиэй сыта сүтэр үһү. Хайа эрэ дьиэ анныттан оронон атын баҕайы сытынан аҥылыһан ааһаллар ээ. Ыксал дьон онтон ыраахпыт ахан. Эҥин дьаллык үөдүйэн, куһаҕантан арыый да бэтэрээтин таллаллар диэн умнуллан хаалбыт таҥарабытыттан көрдөстөҕө буолабыт.
Аптамаат бэрээһинэ бүппэт. Ол кэмҥэ уолаттар көтөн түстүлэр. Эчи, бары биир курдук унньулуспут баҕайылар. Буолары-буолбаты ыаһахтаһа сатаан баран, маҥнайгы унньулуйбут кыһалҕалаах киһи быһыытынан сэниэтэ суох сэһэргэһии ситимин быһа түстэ:
– Дыа!