Сайланма әсәрләр. 1 том. Романнар. Махмут Хасанов
Читать онлайн книгу.
кебек нәрсәләрнең күренгәне булмады. Андый хәлләр моннан соң да булмаска тиеш. Аннары күрше-күлән белән тату яшәргә. Ызгыш-талаш, җәнҗал кебек нәрсәләр булырга тиеш түгел. Шылт иткән тавыш кына купса да, ул кеше шунда ук куып чыгарылачак…
Сүзгә Хәмит кушылды:
– Юк-юк, юк, – диде ул, сузып. – Минем якташым андый кеше түгел. Баягынак әйткән идем бит инде, нәсел-ырулары белән мүкләкләр алар дип… Юашлыклары белән даннары чыккан…
Тегесе капылт бүлде:
– Юаштан юан чыгар, ди.
Хәмит бирешергә теләмәде:
– Юк-юк!.. Андый түгел. Безнең өчен бик тә кулай, бик тә мач килгән кеше. Үзе гаять эшчән, йомыш-юлны җиренә җиткереп, төгәл башкаручы, вәгъдәчел кеше…
– Ярар, күрербез, – диде байбикә. – Атны атланганда түгел, иярдән төшкәндә мактыйлар.
– Ышандыра алам сезне…
Байбикә Хәмитнең сүзләренә бөтенләй игътибар итмичә әйтте:
– Менә шул. Бездә эш күп булыр. Эшкә мохтаҗлык булмас… Тиешенчә хезмәт итсәгез, ачтан үлмәссез. Күреп торасыз, эшләмичә генә ашап ята торган заман түгел хәзер…
– Бик беләбез… – дип куйды Сабирҗан.
Байбикә сүзен түгәрәкләргә җыенган кеше сыман дәвам итте:
– Алайса шул. Мин жалуния-фәлән билгеләп тормыйм. Киләчәктә күз күрер… Тагын шулкадәресен әйтә алам: ачтан үлмәссез, баш очыгызда түбә булыр…
Сабирҗан, рәхмәт йөзеннән генә булса да, сүз кыстырып куюны кирәк тапты:
– Без инде әллә нәрсәгә өметләнмибез дә. Җанны асрый алсак, шул бик җиткән.
Байбикә аны бүлеп, хатыны турында да сорап куйды:
– Тазамы? Сау-сәламәтме?..
– Ходайга шөкер, хәзергә таза-сау…
Хәмит тә, эшнең җайга салынуын күреп, сүзгә кушылды:
– Хатынымы?.. Һәй, аның хатыны! – диде ул, телен тыя алмыйча. – Авылда бер кыз иде. Иң сылу, иң гүзәл… Менә инде…
Байбикә аны кырыс кына бүлде:
– Татарга тылмач кирәкмәс, кысылмыйча гына тор әле… Мин бит кәләш сайламыйм. Шулай ук кәнизәк-җария дә сатып алырга җыенмыйм… – Аннары Сабирҗан ягына борылып, сорау артыннан сорау бирә башлады:
– Балаларыгыз бармы? – дип сорады.
– Юаныч өчен бер бала үстерәбез…
– Димәк берәү генә?
– Берәү генә.
– Анысы яраган. Югыйсә хәерчене бала басучан була.
– Юк-юк! Берәү генә…
– Кыз баламы, ир баламы…
– Кыз бала.
– Кыз бала булуы да ярый. Кыз бала анага якынрак та, мәрхәмәтлерәк тә була.
– Кыз бала…
– Зурмы?
– Җиденче яше китте…
– Ярар. Биштән үткән, бишектән чыккан икән…
Байбикә, ахак кашлы калын-калын алтын йөзекләр белән бизәлгән кыска бармаклы куллары белән кәнәфи култыксаларына таянып, урыныннан торды. Эше дә мәгълүм булды: абзар-кура, йорт-каралты тулысынча аның карамагына тапшырылачак икән. Сабирҗанга бүген үк кичен хатыны белән килеп күренергә кушып, сүзен бетерде.
Хәмит авылдашын озата чыкты. Сабирҗан сөенергә дә, көенергә дә белмәде. Һәм сүз югында