lża a. lza (daw.) – trzeba, wolno, można. [przypis edytorski]
151
chyby – błędy; por. chybić. [przypis edytorski]
152
Szaleństwem i niesprawiedliwością jest, aby dzieci, gdy dojdą do lat, pozbawiać poufałego obcowania z rodzicami (…) – toż samo król Henryk IV nie pozwolił, aby go dzieci nazywały „panem”, lecz kazał mówić sobie poufale: „tato” (Perefixe, Historia Henryka Wielkiego). [przypis tłumacza]
153
Ille (…) omnia – Terentius, Adelphi, IV, 2, 9. [przypis tłumacza]
154
snadniej (daw.) – łatwiej. [przypis edytorski]
155
dialog Platonowego prawodawcy z obywatelami (…) – Prawa, XI. [przypis tłumacza]
156
Owo (daw.) – tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]
157
Platon dodaje, iż to są dzieci nieśmiertelne (…) – Platon w Fedonie. [przypis tłumacza]
158
w Tryce – Trikka miasto w górnej Tesalii. [przypis tłumacza]
159
Heliodor, ów zacny biskup (…) swą córkę – tj. utwór swój, zatytułowany Historie etiopskie. [przypis tłumacza]
Flexilis (…) armos – Claudianus, In Rufinum, II, 358. [przypis tłumacza]
171
Owo (daw.) – tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]
172
by (daw.) – tu: choćby, niby. [przypis edytorski]
173
by (daw.) – tu: choćby. [przypis edytorski]
174
Has (…) equus – Propertius, Elegiae, IV, 1, 70. [przypis tłumacza]
175
raz po razu – dziś: raz po raz. [przypis edytorski]
176
na kilka zawodów – dziś: na kilka sposobów. [przypis edytorski]
177
Pośród ksiąg po prostu uciesznych (…) „Całusy” Jana Sekonda – Johannis Secundi Basia, niderlandzkiego poety Joannesa Secundusa (właśc. Jan Niclas Everaerts, 1511–1536). Dzieło jego jest to zbiór małych poemacików pełnych zmysłowych obrazów. Interesujące jest, iż Montaigne w dziele Rabelais'go nie widzi nic więcej ponad „ucieszną” książkę, i nic więcej nie ma o niej do powiedzenia! [przypis tłumacza]
Asinius Pollio znalazł nawet w historii Cezara jakąś niedokładność – por. Swetoniusz, Boski Juliusz, 56 [w:] Żywoty cezarów. [przypis tłumacza]
186
Bodeniusza – Jan Bodin, autor dzieła O Republice, zmarły w r. 1596. Montaigne ma tu na myśli inne jego dzieło, Methodus ad facilem historiarum cognitionem, wydane w r. 1566 i przełożone na język francuski. [przypis tłumacza]
187
Guicciardini – autor cenionej historii włoskiej z czasu najazdu Francuzów, pisanej w duchu wielce Francuzom nieprzychylnym. [przypis tłumacza]
188
Filip de Comines – Commines, autor głośnych Pamiętników z epoki panowania Ludwika XI i Karola VIII. [przypis tłumacza]
