Die een oplossing vir die lewe. Henry Cloud
Читать онлайн книгу.
rigting hê, al gebeur slegte dinge. Hierdie persoon voel bemagtig om te leef en positiewe energie aan te wend om resultate te verkry wat ooreenstem met wie hy is en wat hy wil hê. Die tweede scenario beskryf ’n lewe wat deur ander voorgeskryf word, waar die persoon wat dit leef min keuses en nog minder beheer oor die omstandighede van sy bestaan het. Kortom, hy voel meer soos ’n resultaat as ’n oorsaak – soos ’n slagoffer, kan mens sê. Dit bring ons by die wese van die visie van wat ons hier probeer verrig:
Jy is ’n oorsaak, nie ’n resultaat nie.
Met ander woorde, jy sal bemagtig word deur jou keuses en jou optredes om die resultate te verkry wat jy in jou werk en lewe wil hê, in teenstelling met iemand wie se werk en lewe hul resultate op hom afdwing. Wanneer jy dink aan die gevalle aan die begin van die vorige hoofstuk, beskryf elkeen ’n persoon wat hom- of haarself beskou as die “resultaat” van die een of ander mag wat op hom of haar inwerk:
• Die hoof- uitvoerende beampte se onvermoë om ’n onbevoegde werknemer af te dank is die gevolg van hoe sy meen die werknemer sal voel as sy hom afdank.
• Die bestuurder se emosionele welstand is die gevolg van ’n baas met boelieagtige gedrag.
• Die MBA-gegradueerde se gevoelens van verskeurdheid en gebrek aan ’n lewe is die gevolg van die werklading wat op hom afgeskuif word.
• Die skeppende direkteur se wanorganisasie en gebrek aan deurvoering is die gevolg van te veel idees, rigtings en kreatiwiteit as sodanig.
• Die assistent se gevoelens van naarheid, ongemak en vrees is die gevolg van haar baas se seksuele toenadering.
• Die verkoopspersoon se gebrek aan vordering is die gevolg van te min verkope en transaksies wat nie beklink word nie.
As jy met elkeen sou praat, sou jy hoor hulle voel asof hulle vasgekeer en magteloos is teenoor hierdie magte of omstandighede wat op hulle inwerk. Ons visie is dat jy nooit weer so sal voel nadat jy hierdie boek gelees het nie. En dat wanneer jy situasies en mense teëkom wat jou beproef, jy in staat sal wees om daadwerklik en doeltreffend met hulle af te reken. Kortom, as jy ’n oorsaak en nie ’n resultaat is nie, sal jy in beheer van jouself wees en dit beteken jy kan die verlangde resultate verkry in die areas wat ons in hoofstuk een bespreek het:
• Hoe jy in jou werk en lewe voel.
• Hoe jou verhoudings werk.
• Hoe jy presteer en daarby baat.
• Hoe jy alles met jou voortreflike of geestelike waardes integreer.
Daar sal altyd base met boelieagtige gedrag of kwaadwillige kollegas met hul eie agendas wees. Swak marktoestande is deel van die sakewêreld en ook druk wat van alle kante op jou uitgeoefen word. As jy suksesvol genoeg is om ’n betrekking te hê en besorg is oor die onderwerp van hierdie boek, beteken dit dat jy beslis ook meer moet doen as waarvoor jy die tyd kan maak.
Jy het ook meer dinge in jou persoonlike lewe wat op jou tyd aanspraak maak as waarvoor jy tyd en energie het. Jou gesin, stokperdjies, vriende en nog meer vereis jou tyd en energie. Dit is goeie probleme om te hê en alomteenwoordig vir mense met vol lewens. Hoewel druk kom en gaan, is jy egter die een wat regdeur alles daar is en bepaal hoe jy elke uitdaging gaan hanteer. Jy en jou karakter is die konstantes in die vergelyking. Ons kyk nou hoe grense hierdie visie om jou weer in beheer te kry, gaan verwesenlik.
Wat is ’n grens?
Eenvoudig gestel: ’n grens is ’n skeidslyn. Dit bepaal waar jy ophou en iemand anders begin of waar jy ophou en iets anders begin. Dit is ’n struktuur wat orde handhaaf, ’n konsep waarna ons later sal terugkeer. Vir eers praat ons nou daarvan as ’n grenslyn en gebruik ’n beeld uit die fisiese wêreld.
In die fisiese wêreld is grenslyne taamlik maklik om te sien of af te lei. ’n Grenslyn bepaal byvoorbeeld waar jou erf ophou en die buurman s’n begin. Daar is dikwels ’n fisiese struktuur soos ’n heining of muur wat wys waar die grenslyn is. Jou huis het ook ’n fisiese struktuur as grens. Dit het mure wat dit definieer en omsluit. Jy weet wat in die huis en wat buite die huis is en dit is maklik om te weet presies waar die huis is.
In die fisiese wêreld is dit maklik om grense, soos heinings, te sien en te verstaan. Maar wat van die persoonlike en interpersoonlike wêreld? Hoe werk dit daar? Ons kyk nou na ses sleutelareas en ’n paar voorbeelde wat op werk betrekking het.
1. Eienaarskap
Grense omskryf eienaarskap. Ons weet dat enigiets binne ’n grenslyn aan die eienaar behoort en alles buite die grenslyn aan iemand anders.
Mense met goeie grense voel asof hul lewens aan hulle, en niemand anders nie, behoort. Hul gevoelens, gedagtes, keuses, begeertes, opinies, optrede, talente en enigiets anders in hul lewe bestaan op hul eiendom – hul gedagtes, hart en siel. Hulle “onteien” nie hier die dinge deur te dink dat dit iemand anders se probleem is nie. Hulle gee nie ander mense die skuld as hulle sleg voel nie. Hulle maak nie keuses en tree dan op asof die gevolge van daardie keuses iemand anders se verantwoordelikheid is nie.
Hierdie mense “besit” hul lewens, hul geleenthede, suksesse, mislukkings, vrese of wat ook al aan hul kant van die grenslyn bestaan. As ’n baas of kollega of marktoestande hulle omgekrap laat voel, aanvaar hulle dat dit hul probleem is. Dit behoort aan hulle. Dit is hul probleem, maak nie saak wie aan die ander kant daarvan is of wat die oorsaak daarvan is nie. As die kommer in hul siel is, aanvaar hulle eienaarskap daarvan al het hulle dit nie veroorsaak nie.
Vraag: Watter terrein van jou lewe – jou tyd, energie, passie en gedagtes – behoort aan jou en in watter mate? Behoort hulle regtig aan jou of aan iemand anders?
2. Beheer
As ons weet aan wie iets behoort, weet ons wie dit beheer. Eienaars kan doen wat hulle wil met hul eiendom (mits dit wettig is). As ons weet dat dit jou eiendom is, weet ons jy kan beheer wat daarmee gebeur en niemand anders nie. Niemand kan byvoorbeeld skielik besluit dat jou huis pers geverf moet word, eenvoudig jou heining – jou grenslyn – oorsteek en dit verf nie. Hulle het jou toestemming nodig om dit te doen omdat jou eiendom onder jou beheer is. Net so kan jy ook nie jou grens oorsteek en dinge begin verf wat nie aan jou behoort nie. Jy het net beheer oor jou eiendom, nie oor iemand anders s’n nie.
By die werk besef mense met grense dat hulle beheer het oor die dinge wat uitsluitlik binne hul beheer is – die dinge in hul eie hart, gedagtes en siel. Hoewel hulle dikwels nie beheer het oor die uitwendige werklikheid waarin hulle hulle bevind nie, kan hulle wel hul reaksie op daardie werklikhede beheer. As hulle ’n baas met boelieagtige gedrag het wat hulle ongelukkig maak, besef hulle dat die baas nie kan beheer hoe hulle voel nie. Hulle besef ook hulle kan nie die baas se optrede beheer nie. Daarom begin hulle beheer neem van wat hulle kan beheer, naamlik hulself. Hulle begin insien dat hulle nie magtelose slagoffers van hul baas is nie. Hulle kan ’n mate van beheer oor hulself uitoefen en doen wat nodig is om hulle beter te laat voel, ongeag hul baas se voortgaande gedrag.
Hulle besef ook dat hulle nie beheer het oor uitwendige sakekragte nie, maar wel oor hul reaksie daarop. Swak marktoestande, ’n veeleisende klant of ander uitwendige gebeure is nie onder hul beheer nie. Hulle besef hulle het beheer oor hul reaksie op sulke uitdagings. Hulle rig dus altyd hul fokus en aandag op wat hulle kan doen, nie op die negatiewe aspekte van die situasie en die dinge wat hulle nie kan beheer nie. Hul leuse is: “Wat kan ek doen?”
Vraag: Hoeveel beheer het jy oor wat in jou lewe gebeur? In jou hart? In jou verstand? In jou siel? Het jy genoeg beheer oor jou tyd? Oor hoe jy jou energie gebruik? Oor jou keuses? Oor jou emosionele welstand?
3. Vryheid
Hierdie eie beheer oor jou eiendom gee aanleiding tot die konsep van vryheid. Dit is uitsluitlik jou keuse wat jy met jou eiendom doen. Jy is nie net die een wat dit beheer en die mag het om te doen wat jy wil nie, jy het ook die vryheid om te kies wat dit sal wees. Niemand kan dit aan jou voorskryf nie. Net jy kan daardie keuse maak, onderworpe aan enige beperkings op die eiendom, byvoorbeeld die reëls van ’n huiseienaarsvereniging of munisipale regulasies.
In ’n werksituasie besef ’n persoon wat in beheer