Piekfyn Afrikaans Graad 12 Leerderboek Huistaal. Henk Viljoen
Читать онлайн книгу.
Debatsprosedures
Die onderwerp en die eerste argument word deur die eerste bevestigende spreker gestel.
Die eerste opponerende spreker stel sy span se eerste argument.
Die tweede bevestigende spreker stel sy span se argument.
Die tweede opponerende spreker stel sy span se argument.
Die bevestigende en opponerende spanne kry elk ’n pouse van 5 tot 10 minute om hul repliek voor te berei. Elke span is verplig om hul teenstanders se argumente te weerlê en om hul eie saak te bevestig en verdedig.
Die opponerende span lewer twee replieke op die bevestigende span se twee argumente en stel hul eie twee redes.
Die bevestigende span lewer twee replieke op die opponerende span se twee argumente en stel hul eie twee redes.
Tydens die debat (riglyne)
Spanne (ses tot agt lede) kry 20 tot 30 minute vir die voorbereiding van argumente.
Kies aanbieders vir elke argument – die aanbieders neem beurte nadat elke lid van die ander groep ’n standpunt gestel het.
Moenie vorige standpunte/argumente herhaal nie – wys een lid van die span aan om notas van die verskillende argumente te maak.
Vermy stellings en vrae wat nie direk met jou argument verband hou nie.
Wanneer al die standpunte/argumente van die spanne aangebied is, sal jou onderwyser die bespreking verder lei. Gebruik die volgende vraelys vir die bespreking:Watter argumente was die oortuigendste?Watter moontlike argumente of idees is nie deur ’n span oorweeg nie?Watter argumente of idees het sekere deelnemers van standpunt laat verander?
Tydens ’n informele debat word daar gewoonlik nie ’n wenspan aangewys nie, maar as julle en julle onderwyser ooreenkom om wel ’n wenspan aan te wys, kan die volgende kriteria gebruik word:Ken ’n punt toe vir elke geldige en oorspronklike argument van die onderskeie spanne.Geen punte word toegeken vir argumente wat herhaal is nie.
Daaglikse assessering
Assesseer mekaar se mondelinge aanbieding aan die hand van die graderingskaal wat volg. Stem jou groep se standpunte ooreen met ander maats/groepe s’n? Moenie vergeet nie – jou onderwyser kan dalk ook ’n punt vir jou aanbieding toeken.
| Kriteria | Uitstekend | Bevredigend | Basies | Ontoereikend |
| Fokus op onderwerp/standpunte | Fokus altyd op die onderwerp/standpunte. | Fokus meestal op die onderwerp/standpunte. | Fokus baie min op die onderwerp/standpunte. | Fokus glad nie op die onderwerp/standpunte nie. |
| Gebruik ondersteunende feite vir standpunte | Gebruik baie feite om standpunte te ondersteun. | Gebruik enkele feite om standpunte te ondersteun. | Gebruik min feite om standpunte te ondersteun. | Gebruik geen feite om standpunte te ondersteun nie. |
| Oorredingsvermoë | Standpunte is duidelik en oortuigend. | Standpunte is soms duidelik en oortuigend. | Standpunte is selde duidelik of oortuigend. | Standpunte is nie duidelik of oortuigend nie. |
Groepgesprek
Prelees: E-boeke is die nuwe gier in die boekebedryf. Gesels oor die volgende:
Gaan e-boeke die gedrukte boek heeltemal vervang?
Hoe sal jy daarvan hou om nie meer boeke in jou tas rond te dra nie, maar eerder ’n tablet of iPad of e-leser?
Moet die skool daarvoor betaal?
Kan jy voorspel waaroor die tydskrifartikel wat volg handel deur die opskrif en die eerste en laaste paragrawe te lees?
Tydens lees: Lees nou wat hieroor in die volgende artikel geskryf word. Maak aantekeninge van die kerngedagtes van die artikel.
Kenmerke van ’n tydskrifartikel
Lees die volgende tydskrifartikel aandagtig deur.
Nou spel jy “boek” met ’n
As e-boeklesers twintig jaar gelede al alledaags was, sou daar sekerlik ’n grappie die ronde gedoen het van die omie wat ’n nuwe Kindle koop elke keer as hy ’n nuwe boek aanskaf, sodat daar later honderde van dié toestelle op sy boekrak staan, elk met ’n handgeskrewe etiket op die rugkant met die titel!
1Maar e-lesers was nié twintig jaar gelede al alledaags nie, en vandag se ouer geslag het heelwat ingehaal op hulle kinders en kleinkinders se kennis van die digitale era – spesifiek van elektroniese weergawes van die gedrukte boek. Nee, die wonder van ’n keurig versorgde boek van regte ink en papier sal nie verdwyn nie. Iewers op ’n rak – dalk by my ma – is ’n eksemplaar van Die ruiter in die nag deur Mikro, die eerste “regte” boek wat ek deurgelees het. Dit was ’n bruingeel hardeband, met ’n rooi en swart stofomslag waarop die silhoeët van ’n perd en ’n ruiter op ’n hoogtetjie te sien was; die ruiter met ’n hoed op sy kop en sy hand voor sy oë om die sonlig weg te keer terwyl hy die laagte in tuur. Of Ruiter in die nag as ’n e-boek iewers te koop is, weet ek nie – en ek stel ook nie belang nie. Die waarheid is egter dat die boekebedryf nie net uit nostalgie en tweedehandse sagtebandboeke ’n bestaan kan maak nie.
2Daar ís hoop, sê bedryfsleiers soos Jim Hilt, visepresident vir e-boeke by die Amerikaanse boekereus Barnes & Noble. Waar die fokus in 2011 op die e-leser as toestel was, is dit vanjaar op dít wat op daardie toestelle geléés kan word, sê Hilt. E-lesers, het hy in Januarie by die Digital Book World-konferensie in New York gesê, is net ’n toegangspunt om verbruikers te help om te doen wat hulle reeds doen, naamlik om goeie boeke te lees en nuwe inhoud te ontdek. “Om die snuffel-ervaring wat jy in ’n boekwinkel kan kry op ’n seweduimskerm te sit, dít is nou die uitdaging van ons bedryf.”
3Nog goeie nuus is dat lesers honger is vir nuwe boeke en dat hulle dit duidelik geniet om dit op hulle e-lesers te lees. Amazon, wie se Kindle een van die voorlopers in die mark is, het byvoorbeeld in die tweede kwartaal van 2010 vir die eerste keer meer e-boeke as hardeband-eksemplare verkoop; en ses maande later is ook die sagtebandweergawe verbygesteek. Een van die redes vir dié tendens is dat die e-leser ontwikkel het van iets waarop jy vir die snaaksigheid ’n boek kon probeer lees tot iets wat ’n gedrukte boek in baie opsigte klop: makliker, gerieflik en (gewoonlik) goedkoper.
4Die gewildheid van toestelle soos Apple se iPad, wat ook as ’n e-leser ingespan kan word, help ook: Wêreldwyd is sedert April 2010 al meer as 55 miljoen iPads verkoop. Suid-Afrikaanse verkoopsyfers is nie beskikbaar nie, maar dit kan tot 100 000 wees. As elkeen van dié iPad-eienaars net een plaaslike e-boek per jaar koop, kan dit ’n skaflike hupstoot wees vir ons uitgewersbedryf.
5’n E-leser is minder veelsydig as die tabletrekenaar (soos die iPad), maar hulle is gewoonlik die beste manier om ’n e-boek te lees. Duurder e-lesers soos Amazon se Kindle Fire laat die grens tussen e-lesers en tabletrekenaars vervaag.
6’n Basiese e-leser (’n toestel wat byna nét vir die lees van langer stukke teks – soos ’n roman – gebruik kan word) kos sowat R900 en sluit ’n boekkoopbewys van R160 in. Dis waarskynlik heel bekostigbaar vir die tipiese boekkoper, maar waarom is die e-boeke self nog so duur in Suid-Afrika?
7Die verklaring hiervoor het baie te doen met die koste van teksredigering en bemarking, wat grootliks dieselfde bly. Tog maak dít die deur wawyd oop vir skrywers om sélf hulle boeke uit te gee. Toegegee, heelwat daarvan gaan onleesbare prul wees, maar sê nou net dit lewer elke nou en dan ’n juweel op? En sê nou net duisende skrywers kan skielik ’n bestaan maak omdat