О растениях. Аристотель
Читать онлайн книгу.
ему также нужна как влажная, так и сухая пища.
Так вот, тепло и холод содержатся в сухой и влажной пище, но ни одно из этих качеств не отделено от своего собрата; следовательно, питающееся существо нуждается в питании постоянно, с самого начала и до самого конца: и животные, и растения должны принимать его, каждое в соответствии со своей природой.
[1] H ζωὴ εν τοῖς ζῴοις καὶ ἐν τοῖς φυτοῖς εύρεθιι, αλλ» εἶν 1 μεν τοῖς ζῴοις φανερὰ καὶ πρόδηλος, εν τοῖς φυτοῖς δὲ κεκρυμμὲνη καὶ ούκ ἐμφανής. εἰς τὴν ταύτης γοῦν βεβαιιοσιν πολλὴν ἀνάγκη εστι ζήτησιν προηγήσασθαι. Συνισταται 2 γὰρ πότερον ἔχουσιν ἢ ούχι τοι φυτὰ ψυχὴν καὶ δύναμιν ι5 επιθυμιας ὀδύνῃ τε καὶ ἡδονῆς καὶ διακρίσεως. Aναξαγοὅ ρας μεν οὖν και Eμπεδοκλῆς ἐπιθυμια ταῦτα κινεισθαι λε’γουσιν, αἰσθανεσθαι τε και λυπεῖσθαι καὶ ἥδεσθαι διαβεβαιοῦνται. ὧν ο μὲν Aναξαγόρας καὶ ζῷα εἶναι καὶ ἥδεσθαι καὶ λυπεῖσθαι εἶπε, τῆ τε απορροῇ τῶν φύλλων καὶ 30 τῆ αύξήσει τοῦτο εκλαμβανων, ο δε «Eμπεδοκλῆς γένος ἐν τούτοις κεκραμένον εἶναι ἐδόξασεν. Ωσαύτως και ὁ Πλάτων 4 ἐπιθυμεῖν μόνον αύτα δια τῆν σφοδρὰν τῆς θρεπτικῆς δυνάμεως ἀνάγκην ἐφιῖσεν. ὃ εαν συσταίη, ἥδεσθαι ὅντιος αύτα και λυπεῖσθαι αἰσθάνεσθαι τε σύμφωνον ἔσται. Ἂν δὲ ὃ 35 συσταιη τούτο, τῷ ἐπιθυμεῖν, εἰ καὶ ἀεὶ τῷ ὕπνῳ ανακτῶνται καὶ ἐγείρονται ταῖς ἐγρηγόρσεσι, σύμφωνον ἐσται. ωσαύτως καὶ ἐάν ζητήσωμεν, εί πνοὴν καὶ γένος ἐκ συγκράσεως ἐχουσιν ἢ τὸ ἐναντίον, πολλήν ἂν τήν περὶ τούτου άμφ ιβολίαν καὶ μακράν ποιήσωμεν τὴν ζήτησιν· τὸ δε τα τοιαῦτα παραλιμπάνειν καὶ μὴ εύαναλωτοις περὶ τοι καθ» εκαστον ἐρεύναις ἐνδιατρίβειν πρέπον ἐστί. Τινές δέ ἐχειν ψυχας τα φυτά εῖπον, ότι γεννᾶσθαι τρέφεσθαι καὶ αύξάνεσθαι, νεάζειν καὶ χλοάζειν γήρα τε διαλύεσθαι τεθεωρήκασιν, ἐπείπερ ούδεν ἄψυχον ταῦτα μετα τῶν φυτῶν ἐχει κοινά. διότι δέ έχουσι ταῦτα τα φυτά, καὶ τό ἐπιθυμία ὡσαύτως κατεχεσθαι ἐπίστευον. Aλλά πρῶτον τοῖς φανεροῖς εἶτα καί τοῖς κεκρυμμενοις άκολουθήσωμεν. Λεγομεν τοίνυν ως ἐάν ἐ»«ί τι τρεφεται, ήδη καὶ ἐπιθυμεῖ καὶ ήδύνεται μεν τῷ κόρω, λυπεῖται δε ὅτε πεινᾷ· καὶ ούκ ἐμπίπτουσιν αὗται αῖ διαθέσεις εί μὴ μετα αἰσθήσεως. τούτου ἄρα θαυμάσιος μεν, ού μὴν φαυλος πλανᾶται σκοπός, ὃς καὶ τά φυτά αἰσθάνεσθαι και ἐπιθυμεῖν ἐδόξασεν. Ὁ δε Aναξαγόρας και ὁ Δημόκριτος καὶ ό Eμπεδοκλῆς καὶ νούν καὶ γνῶσιν ἐχειν εἶπον τά φυτά. ήμέῖς δέ τα τοιαῦτα ως φαῦλα ἀποτρεπόμενοι τῷ ύγιεῖ ἐνστῶμεν λόγῳ. Λέγομεν οὖν ὅτι τα φυτά ούτε ἐπιθυμίαν οὔτε α’ίσθήσιν ἐχουσιν» ἡ γάρ ἐπιθυμία ούκ ἐστιν εἰ μή ἐξ αἰσθήσεως, καὶ τὸ τού ἡμετέρου δέ θελήματος τέλος πρὸς την αϊσθήσιν άποστρέφεται. Οὐχ εὑρίσκομεν γοῦν ἐν τοῖς τοιούτοις αἴσθησιν οὔτε με», λος αἰσθανόμενον ούτε ὁμοιότητα αύτού οὔτε εἶδος διωρισμένον οὔτε τι άκόλουθον τούτῳ ούτε κίνησιν, οὔτε όδὸν πρός τι αἰσθητὸν οὔτε σημεῖόν τι δι» οὗ ἂν κρίνωμεν ταῦτα α’ίσθήσιν ἐχειν, καθὼς σημεῖα δι» ὧν ἐπιστάμεθα ταύτα καὶ τρέφεσθαι καὶ αὐξάνεσθαι εὑρίσκομεν.