Ночы на Плябанскіх млынах (зборнік). Людміла Рублеўская
Читать онлайн книгу.
больш спадабаўся б мне ў той час, калі быў наіўны і верыў у цуды.
Улад знямеў і адвярнуўся да акна, відаць, каб ніхто не заўважыў, як чырвань кінулася да шчокаў… А Дарота з перабольшанай абыякавасцю загаварыла, гладзячы тонкімі пальцамі звычайны парцалянавы кубак, нібы гэта было кацяня.
– А я бачыла цябе, Уладзе, у ролі Арыеля ў пьесе «Бура»… Гэта было… здорава.
Улад з уздыхам прамовіў:
– Было адзін раз. Захварэў выканаўца, вось мяне і апранулі ў залацісты парык ды белы хітон… Палову словаў не ведаў, суфлёр ледзь не надарваўся, шэпчучы. Ну і арыя, вядома… Лепей не згадваць.
– Ну чаму ты так пра сябе? – у голасе Дароты гучэў непадробны боль. – Я пасля тры разы бегала на той жа спектакль, каб цябе ўбачыць. Але былі ўжо іншыя выканаўцы.
Зося фыркнула, як раззлаванае кацянё:
– Ну, Даротка, а я ўсё думала – чаму ты мяне на гэтае занудства цягаеш…
– Калі занудства – дык чаго не адмаўлялася? – Дарота падціснула вусны і ад гэтага яшчэ больш зрабілася падобнай да віктарыянскай класнай дамы.
– Чаму не адмовілася? – павольна перапытала Зося і мройна адкінулася ў крэсле. – Таму што… таму што… я была дачкой швачкі, у якой твая маці замаўляла аксамітныя сукенкі і карункавыя блузкі, і без цябе патрапіць у тэатр, ды яшчэ ў партэр – гэта было мне не па грашах.
Дарота густа пачырванела.
– Зося… Хіба між намі калі-небудзь узнікалі такія… пытанні? Як сёння кажуць – класавыя? Ды мне ніколі ў галаву не прыходзіла, што я ў нечым… іншая…
– А шкада, што не прыходзіла, – у голасе Зосі раптам загучэла нешта жорсткае: – А вось мне даводзілася часта думаць пра падобныя рэчы… Напрыклад, каб ніхто ў класе не заўважыў, што ў мяне адзінай не тонкія, шаўковыя, як у вас, а старыя вязаныя панчохі.
– Дзяўчаты, не сварыцеся, – умяшаўся пан Беларэцкі. Але тут жа падаў голас Ной:
– А нікуды ад класавых пытанняў не дзенешся. Таму што рэвалюцыя ўсіх зраўняе. І тым, хто мусіць нешта страціць, цяжэй за іншых… Параю адно: не варта шкадаваць па тым, што было.
Дарота прагаварыла:
– Хіба мне шкада? Калі б тут зладзілі нешта вартае, ды дзеля беларускай справы… Я б з радасцю сама аддала гэты дом. Але ж тут будзе нейкая чарговая ўправа.
– Не «нейкая», а камітэт па справах адукацыі! – з выклікам прагаварыла Зося.
Улад выказаў агульнае здзіўленне:
– А ты адкуль ведаеш? Працаваць там, ці што, збіраешся?
– А чаму б і не? – Зося агледзела ўсіх зялёнымі дзёрзкімі вачыма. Пан Беларэцкі павольна прагаварыў:
– А яна ўжо згадзілася на гэтую працу… Праўда, Зося?
У доме на хвілю запанавала маўчанне.
– Ну і што?
Вусны Дароты дрыжэлі.
– Я не маю права цябе дакараць..
Зося горда ўскінула галаву, яе валасы нібыта іскрыліся рудым агнём.
– Дакараць? За што? За тое, што я збіраюся працаваць дзеля асветы свайго народу? Вы