Сутарэнні Ромула (зборнік). Людміла Рублеўская
Читать онлайн книгу.
зацятым нацыяналістам, вузкалобым фанатыкам, які служыць інструментам тых, хто адрывае беларускую мову ад славянскіх каранёў. Як вы ведаеце, Алесь Вяжэвіч сам быў арыштаваны і асуджаны да вышэйшай меры пакарання неўзабаве пасля таго, як загінуў ваш прадзед.
Арсенія разгубілася – яна ніколі ні ад маці, ні ад бабулі пра лёс свайго продка не чула.
– Так, ён загінуў, – на вуснах Корб-Варановіча крывілася жорсткая ўсмешка. – І татачка яго не выратаваў. Вы не гаварылі гэтай спадарыні, што адзін з яе продкаў, а менавіта бацька згаданага пакутніка Алеся, працаваў у НКУС? І якраз у той час, калі там канаў ад катаванняў мой прадзед.
Арсенія схаладнела і павярнулася да Вячкі… Гэта не можа быць праўдай!
– Ён быў проста ўрачом у турэмнай бальніцы, вы ж ведаеце… – ціха прагаварыў Скрыніч.
– Вы таксама ведаеце, што такое турэмная бальніца трыццаць сёмага года! Працяг катавальні, – гарачыўся гісторык.
– У вас няма доказаў, што доктар Вяжэвіч прымаў удзел у допытах, – запярэчыў Скрыніч. – А можа, наадварот, ён нечым дапамог вашаму прадзеду?
– Ага, дапамог… Магу ўявіць. Вы проста не разумееце… – Корб-Варановіч усхвалявана счапляў-расчапляў пальцы. – Вяжэвічы і мы – гэта…
– Ну чаму ж, разумею, – перабіў Вячка. – Вечныя антаганісты. Глядзець спакойна адзін на аднаго не можаце. Паны і прыслуга. Законныя нашчадкі і бастарды. Каталікі і праваслаўныя. Заходнікі і ўсходнікі. Каты і ахвяры, якія мяняюцца ролямі. Але ў вас, вы самі гэта прызналі, адна кроў. Паглядзіце абое, вам гэта нічога не нагадвае?
Скрыніч дастаў з тэчкі аркуш і паклаў на стол. Ася зацікаўлена схілілася. На пажаўцелай паперы быў намаляваны чорнай тушшу кубак… Каржакаваты, з гравіраванай паляўнічай сцэнай – хорт ляціць за лемпардам між дзівосных дрэў, на фоне вастраверхіх дамкоў і цэрквачак. Выявы грубаватыя, трохі наіўныя, але непаўторна-выразныя, відавочна мясцовага майстра, не вучанага ў італійскіх майстэрнях.
– Пазнаю. Гэты кубак… дакладней, ягоная палова, дасюль захоўваецца ў сям’і Корб-Варановічаў, – ганарыста прамовіў графскі нашчадак.
– У бабулі ў буфеце таксама… – няёмка прамовіла Арсенія.
– Што? – недаўменна перапытаў Даніла Раманавіч. Ася сабралася з духам і прамовіла больш гучна:
– У маёй бабулі ў буфеце стаіць палова такога кубка. Яго некалі вось так, вертыкальна, рассеклі. Ён срэбны, толькі на ім вершнік з мячом, а не гэтая… пантэра.
– Лемпард, – аўтаматычна паправіў Корб-Варановіч. І зараз жа зноў усхадзіўся, як паверхня ракі ад вясла чоўна: – Па-першае, гэта наш фамільны кубак, і я не разумею, чаму яго фрагмент павінен захоўвацца ў сям’і прыслугі. Па-другое, адкуль вы, спадар Скрыніч, пра гэтую рэч даведаліся?
– Са следчай справы Апанаса Іванавіча Корб-Варановіча, – адказаў Скрыніч, і памаранчавыя літары на ягонай майцы чарговы раз нагадалі, што не варта ўчыняць вайны. Гісторыка гэта не супакоіла:
– Выбачайце, але ўсё, што можна было знайсці