Die derde graf. Calvyn van Niekerk
Читать онлайн книгу.
Omdat die Noord-Kaap ’n verskriklike groot plek is met derduisende plaashuise en hulle weet nie watter een nie, was Magnus se antwoord. Sy pa is te besig om te gaan soek en hyself kan nog nie gaan nie, want dis te ver vir ’n fiets. Maar eendag sal hy die skat gaan soek, en as Tromp saamkom en help, kan hy ’n paar diamante kry. Genoeg vir ’n groen Kawasaki, uit die boks. Tromp het begin onderhandel vir ’n Porsche, en toe vang tant Mattie hulle daar op die bed.
Sy was nie eens kwaad nie. Tant Mattie, klein en fyn en van liefde gemaak, het nooit kwaad geword nie. Sy het gelag en gesê dis nonsens, jou oupagrootjie sou mos nooit die diamante op die plaas vergeet het nie. Kry daai storie uit jou kop, Magnus. Daar is net een manier om bo uit te kom. Leer, leer, leer!
Magnus se toekoms was sy ouers se obsessie. Ingenieur! Uit oom Gawie se mond het die woord ’n klank gehad wat dit tot saligheid verhef het. Magnus het gesweer “ingenieur” was die eerste woord wat hy ooit gehoor het, en hy het hom laat meevoer. Teen graad ses het almal wat hom ken geweet hy gaan eendag die hoogste brug in Afrika bou. Vroeg in graad twaalf, toe hy begin twyfel het of hy wiskunde sou kon deurskuur, het hy al minder daaroor gepraat en nie meer so doodseker geklink nie. As hy toe maar liewer ’n ander strewe kon raakvat, iets binne sy bereik.
Maar dit was te laat. Ná ’n dekade se grootpraat kon hy nie omdraai en sê hy sien nie kans nie, hy soek iets maklikers. Met sy plek reeds voorlopig bespreek by die Universiteit van Johannesburg, het hy geswoeg deur naweke en vakansies, en tot sy uiteindelike ongeluk tog universiteitstoelating gekry.
Tromp is polisiekollege toe en in die euforie van sy nuwe lewe het hy nie die ramp sien kom nie. Pas negentien en op ’n wolk van idealisme, het hy nog nie geweet hoe maklik mislukking en die skokbesef van eie onvermoë ’n jeugdige gees kan knak nie. Dit het eers tot hom deurgedring toe hy Magnus in November met ’n daggazol en ’n idiotiese grinnik betrap het. Raai wat? Ek het vandag wiskunde gedop. Wiskunde se moer.
Hoe vertel jy ouers soos oom Gawie en tant Mattie dat hul seun, hul wonderwerk, ’n dwelmverslaafde mislukking is wat nooit ’n brug sal bou nie? Jy doen dit nie. Jy bly stil, jy pleit, jy redeneer, jy dreig en jy glo beloftes en leuens. Tot dit te laat is. Eers mandrax by die dagga en uiteindelik die wit poeier. Jare se gespaarde studiegeld in ’n oogwink daarmee heen.
Natuurlik moes oom Gawie-hulle dit uiteindelik agterkom. Teen die tyd dat hulle bereid was om dit te glo, was Magnus ver heen. En toe die naïewe, noodlottige versoek. Tromp, die vriend soos ’n broer, is mos ’n polisieman. Hy kan bloot die skurke wat die gemors voorsien vasvat, dis al wat nodig is. Dan sal Magnus tot sy sinne kom.
En al vermoed Tromp dis nie so eenvoudig nie, begin spioeneer hy in sy eie tyd. Hy agtervolg snags sy vriend tot hy die oorsprong van die gif kry – en neem die dodelike inligting ewe pligsgetrou na ’n ambisieuse jong sersant. Hier’s ouens wat groot smous met dwelms, kom ons gaan haal hulle.
Tromp het nie geweet hóé groot nie. Ook nie dat sy inligting ’n deurbraak was in ’n ondersoek wat lank reeds aan die gang was nie. Hulle het Tromp laat saamgaan die aand toe ’n dosyn polisiemanne toegeslaan het. Hy was deel van die jag, en nadat die laaste skote geklap het, het hy een van die lyke uitgeken. Magnus, wat begin smous het om sy behoefte te bevredig, was in die dwelmhuis om voorraad te kry. Hy het ineengekrimp in ’n hoek gesit, met vrees op sy gesig gevries en ’n koeël deur sy linkeroog.
Tromp Faber, verraaier.
Blits laat sy kop op Tromp se skoot sak. Kan die hond sy emosies aanvoel? Hy streel oor die groot kop. Hy moet hier wegkom. Gewoonlik geniet hy ’n aand alleen saam met Blits, maar nie vanaand nie. Vanaand het hy lawaai en uitbundigheid nodig.
Hy gaan trek aan, vat sy sleutels en maak seker Blits se bak op die stoep is vol vars water. Hy groet die hond met ’n kloppie teen die blad en klim in sy bakkie. Die Hilux, agt jaar oud en tans twee weke ongewas, staan onder die groot ou wilgerboom voor die huis. Die dubbelmotorhuis is as werkswinkel ingerig. Daar maak Tromp mooi deure vir duur huise met die hulp van Thabo, ’n kunstige en ietwat eksentrieke Basotho.
Tromp gaan eet ’n hamburger in Cresta en ry dan Sandown toe, een van die duurste woonbuurte op die kontinent. Hy wou nie die uitnodiging summier van die hand wys nie, want dit het van ’n goeie kliënt se dogter gekom. Dis finansiële jaareinde en hy is toegegooi onder papierwerk, het hy gesê, maar hy sal sy bes doen om te kom. Die gasvrou is negentien, die enigste spruit van ouers wat uitgeput is van geldmaak en vir die week in hul vakansiepondokkie op Plett uitrus.
Daar is geen besondere rede vir die partytjie op hierdie Dinsdagaand nie, bloot die geleentheid vir ’n rykmanskind om haar vriende sonder die irritasie van ouerlike toesig te onthaal.
Die uitbundigheid is selfs luidrugtiger as verwag. Elektriese kitare skel uit kragtige luidsprekers en agt paartjies wikkel en wieg energiek in die groot woonvertrek, gestroop van meubels. Twee ander pare het weggeglip in die rigting van die slaapkamers en van buite, deur die wye skuifdeure, kom ’n daggageurtjie ingesweef. En midde-in al hierdie vrolikheid staan Tromp teen tienuur skouer teen die muur net binne die deur, halfpad deur sy derde Coke, en wonder hoekom hy tot sterwens toe verveeld is.
Gevorderde jare, besluit hy gelate, dis wat fout is met hom. Hy’s dertig, die senior burger van hierdie byeenkoms, en die toneel voor hom is oorbekend.
Hy loop uit. Dis heldermaan. Die wit teëls strek uit die woonvertrek oor die wye stoep en dan een trap af tot by die swembad. Daar in die halflig, op een van die lêstoele naby die water, is ’n slanke figuur roerloos uitgestrek. Tromp gaan sit op die stoel langs haar. Die blondine hou hom deur skrefiesoë dop terwyl sy diep trek aan haar zol en die damp eers inhou voor sy dit met ’n lang, genoeglike sug laat uitkom. Sy hou die stompie vrygewig na hom uit. Hy skud sy kop en sluk liewer Coke.
“Wat ’n pragtige aand,” fluister sy. “Kyk die sterre.” Sy hik delikaat. “Amper soos in die Vrystaat.”
Sy is in ’n mini van blinkgeel sy wat haar soos ’n verflagie pas, sodat elke kurwe deur ’n tergende spel van lig en skadu beklemtoon word. Sy word aangekondig as Claire wanneer sy op die loopplank verskyn, maar sy praat steeds Engels soos Hester Coetzee van Bethlehem se wêreld. Na bewering versier sy elke tweede partytjie in Sandton en daar lê stories rond wat haar ma se hart sal breek.
“Jip,” stem hy saam. “Nie nog ’n plek soos die Vrystaat nie.”
Hy sit tussen haar en die skerp lig uit die huis. Sy knip haar oë en frons vir sy silhoeët.
“Faber,” sê sy. Haar tong sleep net so effentjies. “Tromp Faber. Jy’t my nog nooit huis toe gevat nie. Hoekom het jy my nog nooit huis toe gevat nie, Tromp?”
“Jy’s te mooi vir my.”
Sy sug gewigtig. “Mooi is ’n helse ding, weet jy. Maar partykeer darem beter as lelik.”
Nog ’n trek aan die stompie en dit brand haar vingers. Sy skiet dit in die swembad en lê daarna en tuur tot dit disintegreer. Dan draai sy haar kop en kyk na die dansers. “As ek ’n Marsmeisie was, sou ek gewonder het, as die vloer onder hulle voete dan so warm is, hoekom gee hulle nie liewer net pad nie?”
“Of jy kon dink die eienaardige musiek toor hulle.”
“’n Haelstorm oor ’n skrootwerf is mooier musiek.”
“Waarvan hou jy?”
“Dis ’n geheim. Jy sal lag.”
“Nee. Belowe.”
“Koorsang. Groot, groot kore. Die Walliesers.” Sy hou hom dop, asof sy wag dat hy gaan lag, en toe hy knik: “Tannhäuser? Die Slawekoor?”
Weer knik hy.
Sy bekyk hom van kop tot tone. “Sesvoeter, nie te mooi nie. Die mooies is . . . hik! . . . rondlopers. Hoekom is jy alleen hier? Is daar fout met jou?”
“Ek is ’n wandelende fout,” bely hy.
“Gay?”
“Nee.”
“Wat