Die goudkewers. Lerina Erasmus
Читать онлайн книгу.
nie. Sy word nou wel besig gehou deur Karl se siekte, maar dit is duidelik dat sy Deborah opsetlik vermy. Deborah besef nou dat die onmin haar diep raak. Sy en Ma-Fytjie het in die verlede al baie maal vasgesit, en sy moes al net soveel keer deurloop onder die ou vrou se giftige tong – maar nou is dit anders. Hierdie afsydigheid is vir haar ’n veel erger beproewing as een van Ma-Fytjie se tirades.
Sy kyk na die staanhorlosie met sy oordadige versierings. Dis nog nie nege-uur nie, en in haar bedruktheid oorweeg sy dit om uit die huis te vlug, maak nie saak waarheen nie … Sy sal Kit gaan soek, hom sê dat sy haar intrek by hom neem en dat niemand ’n sê het daaroor behalwe hulle nie. Sy sal hom beveel om sy arms om haar te sit en haar dig teen hom vas te hou totdat alle eensaamheid en vrees uit haar siel vlug soos die najaarsmis voor die Hoëveldse son.
Sy draai gefrustreerd van die vuur af weg. Gek! Dís wat sy is! ’n Idioot. ’n Kind soek so ontvlugting, en dit is sy nie meer nie. Sy is nie vry om na Kit te gaan nie, nie voor sy die saak op die regte manier uitgepraat het nie.
Sy draai sugtend om en loop terug na haar stoel waar sy die boek wat sy gelees het, optel voordat sy die lamppit afdraai. In die donker beweeg sy deur die vertrek. Sy het beplan om te wag op vader John se laaste aandbesoek, in die hoop om ná die tyd met hom te praat, maar die uitputting wat nou al dae lank aan haar knaag, het vanaand die oorhand gekry. Oudergewoonte kies sy koers die lang gang af na Karl se kamer. Sy huiwer voor sy ingaan – in haar donker bui het sy skaars lus om weer in sy beskuldigende oë te kyk. Nietemin maak sy die deur oop en gaan in.
Daar heers ’n rustigheid in die kamer. Karl slaap, en in die onskuld van die slaap lyk hy jonk soos ’n seun en net so weerloos. Die twee nonne wat by sy bed waak, is diep betrokke by hul afsonderlike meditasies en die uittel van hul gebedskrale. Dit moet goed wees om deurentyd spirituele krag van iewers te tap, dink Deborah moeg. Saggies, om nie een van hulle te steur nie, draai sy om en trek die deur weer geluidloos agter haar toe. Onder in die gang hoor sy die studeerkamer se deur oopgaan. Sy kyk om en sien haar skoonvader se figuur geraam in die lig wat uit die kamer skyn.
“Deborah!” roep hy gedemp. Hy wink haar nader. Sy gehoorsaam en Kurt staan beleef opsy om haar in te laat, voordat hy beduie dat sy moet sit.
Kurt gaan sit agter sy lessenaar. Daar heers ’n ongemaklike stilte. Sy sien die halwe fles konjak wat op die werktafel van die boekery staan en weet aan die reuk van alkohol wat die oorverhitte vertrek vol hang dat Kurt meer as sy gewone glas of twee moes gehad het. Daar is egter geen beduidenis daarvan aan sy spraak nie.
“Volgens vader John is Karl nou buite gevaar. Indien daar nie verdere komplikasies intree nie, is ons deur die krisistyd,” merk hy bot op.
Sy knik, onseker waarom hy dit nou noem, want sy was tog teenwoordig toe die Katolieke dokter hulle die goeie nuus gegee het. Sy wonder egter nie lank nie, want Kurt praat weer.
“Ons kan nie bekostig om langer die dae hier te sit en omwag nie. Van môre af moet die lewe weer sy ou gang gaan.”
Kurt se oë soek oor die stil, onleesbare gelaat van sy skoondogter. Hy wag op reaksie, maar word teleurgestel. Hy merk wel op dat sy besonder moeg lyk, maar dis seker te verstane.
“Dis in orde, meneer Mannheim. Hoe laat moet ek gereed wees?” antwoord sy uiteindelik. Dit sou ’n goeie tyd wees om hom te sê, skiet die gedagte haar te binne. Dit sou eerlik wees. Sy sal hom kort en bondig meedeel: Ek sou u graag wou vergesel, want om aan u sy te wees en te leer omtrent die myne is geweldig stimulerend, maar dit sou vir u en my ’n mors van tyd wees. Ek gaan weg, meneer Mannheim, ek verlaat Karl … Ongelukkig het die man wat ek liefhet, geen belang by goudmyne nie …
Die woorde vloei so glad soos water oor rivierklippies in haar gedagtes. Dit sou so maklik wees om dit te sê, maar steeds het sy nie die moed om die woorde hardop uit te spreek nie. Daarom knik sy bloot toe Kurt haar die vertrektyd meedeel en kom dan orent om die studeerkamer te verlaat.
“Goeienag, meneer Mannheim.”
“Goeienag, Deborah.”
Kurt kyk fronsend na die geslote deur waardeur die jong vrou verdwyn het. Vanaand, meer as ooit tevore, is hy maar te bewus van die verandering by Deborah. Dis asof die ou kameraderie wat tussen hulle was plek gemaak het vir ongemak en inkennigheid. Kurt is oortuig dat dit te make het met haar besoek aan Cohen twee weke gelede. Hulle het dit nooit bespreek nie. Hy wou haar allermins die idee gee dat hy inmeng. Tog het hy gehoop dat sy uit haar eie met hom daaroor sou praat. Maar sy het nie, en vanaand het die lusteloosheid waarmee sy sy planne vir die volgende dag aanvaar het, hom gekwets. Dit was in direkte teenstelling met haar gewone bruisende entoesiasme. Miskien is sy maar net moeg, besweer hy sy onrus toe hy opnuut poog om sy aandag by die hoop opgestapelde mynverslae wat die week by hom aan huis afgelewer is, te bepaal.
Daar sal na ’n nuwe uitweg gesoek moet word. Finansieel begin dinge handuit ruk by sy myne, dink hy terwyl hy die grafiek bestudeer wat oor die laaste maande ’n dramatiese val toon – wat astronomiese verliese beteken. Die vervloekte piritiese erts! dink hy met magtelose woede. Hy het so gehoop dat die erts wat van onder uit die nuwe gange na bo gehys sou word, beter sou wees. Maar dit was nie, net soos die res was dit ook hopeloos. Al kan hy as mynman die goud daarin met die blote oog uitken!
“Verdomp!” Hy slaan die lessenaar met sy vuis. Hy en die ander myners het nou soveel meer kennis. Hulle weet presies hoe die rif loop, die rykste goudrif ter wêreld, maar nou word hulle gekniehalter deur die verdomde pirietkristalle! Daar móét ’n manier wees om die goudkorrels daaruit te verlos. Sy drif laat die bloed in sy slape tamboer.
Kurt vee moeg oor sy oë en dwing homself om kalm te word. Dit sal hom beter loon om nou liewer sy posisie as mynbaas in oënskou te neem.
Hy kon hom nog altyd daarop beroem dat hy weet wanneer dit belangrik is om te waag, selfs geld te verloor. Maar ’n mens moet ook weet wanneer om jou rug te keer op ’n mislukking, veral een wat jou dalk verder gaan stroop van jou kapitaal. Waar staan hy nou met sy myne? dink hy met ’n hernude gevoel van desperaatheid terwyl hy deur die verslag oor Jutta’s Rand blaai. Karl se myn, ook hul modernste diepmyn. Daarom is Jutta’s Rand se oorhoofse kostes drie maal soveel as dié van die ander myne. Jutta’s Rand … Karl s’n om mee te maak wat hy wil, maar op die oomblik is sy seun se belange in sy hande, terwyl hy siek is.
Hy kom orent en beweeg na die venster, waar hy die luike toetrek. Buite lê die nag stil en sterloos. Jutta’s Rand vreet daagliks meer in sy profyt in. Dit sou ’n verstandige besluit wees om die myn toe te maak, hoe dit hom ook al teen die bors stuit. Sal hy dit met Deborah bespreek? As Karl se vrou is sý die een wat verantwoordelik is vir sy sake terwyl hy siek is.
Dan onthou Kurt weer Deborah se gebrek aan vertroue in hom. Hy weet van die skenking wat Malloy aan haar gemaak het. Johannesburg gons oor die dorp se nuutste miljoenêr. Die man se ooglopende bravade steek Kurt dwars in die krop en hy is bekommerd. Hy het verneem dat Malloy openlik navraag doen oor ambagsmense, die beste vakmanne om vir hom ’n huis te bou. ’n Huis vir hom, of vir hom en Deborah? Waarom anders sou ’n vrygesel soos Malloy vir homself ’n huis laat bou? Sou hy die huis beplan op daardie uiters waardevolle stuk grond teen die noordwestelike rant wat hy aan Deborah geskenk het? Was dit omkoopgrond, om haar na sy kant oor te haal?
En Deborah? Ná al die weke dat sy hom na die myne vergesel het, het hy tog gehoop dat hulle ’n soort vertrouensverhouding opgebou het, maar sy was die laaste twee weke geslote, geheimsinnig teenoor hom. Vanaand het hy ’n oomblik verwag dat sy gaan weier om weer myne toe te gaan, dat sy oop kaarte met hom sou speel en hom sou meedeel dat sy beplan om die huis te verlaat noudat Karl beter is. Maar sy het nie. Miskien is dit sy verbeelding, miskien is alles tog nog nie verlore nie. Hoe sien hy nie daarna uit om haar net vir homself te hê die volgende dag nie! Hy sal dit vir haar die moeite werd maak, besluit hy terwyl hy die luike beslis toemaak en omdraai om te gaan slaap.
Die stompgeknipte kersies op hul skuthelms flikker in ’n dansende ligpatroon teen die ondergrondse rotswande. Deborah gaan staan om ’n gruisklippie uit haar skoen te haal en leun ’n oomblik teen een van die mynstutte aan. Met ’n gevoel van paniek raak sy bewus van haar eie moegheid en dat sweet koud op haar uitslaan ten spyte van die versengende hitte ondergronds. Sy is skielik bang dat sy