Buller se plan. Ingrid Winterbach
Читать онлайн книгу.
kan Ester hoor wat hulle sê, sonder om direk deel van hulle geselskap te wees, en sy kan Jonah Voorsanger ongesiens dophou.
Sy dink: Jonah Voorsanger het geen geheime nie en ook geen droomlewe nie (al sou hy voorgee dat hy het) omdat hy obsessief alles uitspreek wat hy dink. Jonah Voorsanger leef homself volledig verbaal uit omdat hy dwangmatig alle psigiese gewaarwordinge in taal omsit, omdat hy onstuitbaar op alle idees uitbrei, en omdat hy ’n vrees het vir oop ruimtes – waaronder ook stiltes val. Op dié manier spreek hy sy innerlike lewe voortdurend uit teenoor die wêreld en of hy derhalwe behoefte aan vertrouelinge het, is nie duidelik nie. In die mate wat enigiemand wel sy vertroueling is, is Bennie Potgieter dit. Hy en Braams is in elk geval van Jonah se menige aanhangers dié met die meeste stamina. So het sy Jonah altyd gelees, en sy het geen rede om te dink dat dit nou anders is nie.
Jonah het dit vanaand oor Ross Bekker (wat Ester nie vanaand hier opgemerk het nie – nie Ross óf die sexy jongeling nie). Ross Bekker is ’n fool – hy is ’n abysmal fool wat die ignorant Sid waarskynlik die ewige lewe belowe het, sê Jonah, en Sid het al die inferior beloftes saam met die inferior mixes gesnort. Jonah steek ’n sigaret aan en neem ’n sluk wyn. Ester hoor die krieke in die oop veld langs hulle.
Herdenkingskuns, sê Jonah, spaar hom die term! Grootheidswaan – dit is Ross Bekker se fout. Gebrek aan oordeel. Ross Bekker het kontak met die werklikheid verloor! Wat baat al Ross Bekker se fancy footwork en openbare verkondigings van obskure intensies hom? Wat baat sy kuns daarby en wat het die arme Sid daarby gebaat? Waar dink Ross Bekker hang hy uit?! In ’n ideale Platoniese universum waar mense nie agter sy bloed en sy guts en sy geld is nie?! Abysmal bugger! Damn fool! Ignoramus! (Jonah maak sy sigaret energiek dood in die asbak.)
Nie die Wonderkind óf Braams sê iets nie. (Sê hulle ooit iets in Jonah se geselskap – of verkeer hulle altyd net in ’n toestand van sikofantiese vervoering, wonder Ester.) In die naghemel is die maan geleidelik besig om die ganse ruim as domein te eis. Maar Jonah Voorsanger is nog nie uitgepraat oor Ross Bekker nie. Ross Bekker snort elke dag inferior mixes, sê hy, en dan het hy fantasieë van onsterflikheid. Dan maak hy ’n skildery wat hy vir ’n fortuin verkoop. Maar Ross Bekker is eintlik ’n verlore siel, sê Jonah, ’n siel in limbo, ’n siel in wit windsels, ’n nietige wurm. Hy moet William Blake lees! Hy is vir ewig gedoem sonder dat hy dit besef. Hy begryp nie sy eie erbarmlike staat nie. Hy begryp ook nie waaroor sy werk gaan nie. Herdenkingskuns! Hy dink sy werk is goed vir al die verkeerde redes. Hy praat meesal vergesogte stront. En hy praat dit skaamteloos in die openbaar, van openbare platforms af. (Die Wonderkind lag geluidloos, mompel iets in sy baard, in sy ken, in sy bors. Hy dra vanaand ’n groot, swart T-hemp met ’n klein logo in die middel: less is more. In die nag het hy variasies op ’n tema van Baudrillard gedroom, terwyl dit eintlik Bataille moet wees wat die sleutel tot sy preokkupasies vorm. Hy skud sy kop, lag sag.)
Jonah sit sy betoog voort. Gooi sy lang hare oor sy skouers. Skink nog wyn. Die maan klim steeds meer hooghartig in die naghemel. Ross Bekker is ’n opportunis, sê hy. Hy is eintlik wesenlik ongeletterd. Grondig ongeletterd. Daar is geen salf aan hom te smeer nie. Hy het meer sukses as waarvoor hy bedraad is – vroeg of laat kom daar ’n kortsluiting by hom. Hy is nie bedoel om van openbare platforms te proklameer nie. Hy is besig om sy eie jargon te begin glo. Hy dra dit voor soos ’n litanie. Hy moet besef wat hy sê is kak. Hy moet besef hy is basies ’n good time boy en ’n fool, en dit van dáár neem.
“Wie is Sid?” vra Ester onderlangs vir Fonny.
“Sid was sy lover,” sê Fonny. “Hy is gisteraand hier doodgeskiet.”
Ester begryp nie onmiddellik nie. “Die jong man wat gisteraand saam met hom hier was?! Geskiet?! Wie het dit gedoen?!”
“Hier agter die Steynhuis,” sê Fonny. “Drie mans skynbaar, wat in ’n motor weggejaag het.”
“Wanneer het jy gehoor?” vra Ester.
“Bennie het my vanoggend kom sê,” sê Fonny. “Almal weet al.”
Ester kyk om haar rond. Hier klink dit vanaand ewe gesellig en rumoerig as gisteraand. Geen gedempte atmosfeer en vlae wat halfmas hang nie.
“Wat het Ross Bekker gedoen?” vra Ester.
“Hy het geskree,” sê Fonny. “Maar nie soos ’n mens nie.”
“Was Jonah-hulle nog hier?” vra Ester.
Fonny knik. “Hy is in die rug geskiet,” sê Fonny. “Hy het op sy maag gelê. Hulle het Ross met moeite van hom afgekry.”
“O, my Here,” sê Ester. “Hoekom het hulle hom geskiet?” vra sy.
“Drugs,” sê Fonny. “Kan enigiets wees. Ross Bekker maak baie geld. Sy werk verkoop deesdae goed. Hulle was albei heavy in die drugs. Seker maar wheeling en dealing wat verkeerd geloop het. Afpersing. Jonah dink hulle was nie versigtig genoeg nie – Ross en Sid.”
Dit skok Ester. Sy vind dit moeilik om te glo.
Maar Ross Bekker is reeds daargelaat. Nou het Jonah Voorsanger dit oor meneer Woodgate, die gewese minnaar van Selene.
Woodgate! roep Jonah. Selene moes die kind geaborteer het en die damned fool geskiet het! Sy het hom geháát! Sy het hom verág! Sy moes dit gedóén het! Sy wóú dit doen! Sy het nie die guts gehad om dit deur te voer nie! Here! Nou is sy dood en die infernal bugger leef nog! Dit pynig hom, sê Jonah, die gedagte pynig hom – dit maak hom dood. Hy neem ’n reusesluk uit sy glas.
Selene Abrahamson dood, sê hy. Die gedagte pynig hom onbeskryflik, sê hy en steek ’n sigaret aan. Hy gooi sy lang hare agtertoe oor sy rug. Dit sal hom vir die res van sy lewe pynig, sê hy. Hy neem weer ’n sluk uit sy glas.
Woodgate, sê hy weer, en gooi sy hare minagtend oor sy skouer. Hy is so Éngels. Hy is so beláglik. Hy is so hoogdráwend. Hy is so gewígtig. Hy het so min verbéélding. Hy is so vervélig. Selene het hom geháát. Sy het hom verág. Hy is so sáái. Hy is so passé. Hy is so onbeskryflik onnósel. So oníngelig. So pséúdo. So ’n phoney. So gevéíns. Sy moes hom doodgemaak het. Sy wóú. Sy het te veel scruples gehad. Sy was te squeamish. Sy het te lank geaarsel. Dis net iets wat jy dóén. Sy kon dit nie doen nie. Dit sou beter vir hom gewees het as sy hom doodgemaak het. Hy behoort homself dood te maak. Hy behoort die sense te hê om dit te besef. Dit het niks met eer te doen nie. Dit het met goeie oordeel te doen. Hy het nie daardie oordeel nie. God! Sy moes geleef het. Een van die mooiste vroue van die afgelope dekades. Sy het ’n talent soos Emily Dickinson gehad. En wat het daarvan geword? Dit pynig hom sonder ophou om daaraan te dink, sê Jonah, en gooi sy hare oor sy skouer. Kruis sy bene. Steek nog ’n sigaret aan. Drink.
Nie lank daarna nie besluit Jonah en geselskap om binne te gaan sit. (Nie genoeg opwinding of afleiding buite nie, dink Ester.) Jonah staan op, te rusteloos om lank op een plek te bly. Ester sien hoe hy net effens hinkepink, die een voet sleep, só dat dit nouliks opvallend is. Jonah Voorsanger en Dorothea van Dorp dans binne op die maat van een of ander groep se ekstatiese gesang – die groep moet intussen van iewers hulle verskyning gemaak het, want Jan de Dood en sy Bende het bepaald nog nie opgedaag nie. Ester begin dink sy gaan nie die geluk hê om hulle tydens hierdie besoek mee te maak nie.
Nog later dus, ná Jonah se uitgebreide betoë, toe sy en Fonny weer alleen by hulle tafel sit, vra Ester Fonny versigtig uit na Selene. (Iewers moet sy haar gesprek met Fonny begin.) Fonny sê dat sy Selene se ongelukkigheid gesien het, maar in die laaste maande voor haar dood het hulle nie meer kontak gehad nie. Sy kon sien Selene is in ’n doodloopstraat. Dit het haar groot leed verskaf, maar sy kon Selene nie bereik nie. Hulle lewe, sê Fonny, het verskillende rigtings ingeslaan. Hulle het mekaar altyd liefgehad, soos susters, maar hulle was nie meer vir mekaar ’n steun nie. Sy sê dit onbewoë.
Ken sy die geskiedenis van Artemisia Gentileschi? vra Fonny ineens vir Ester. (Uit die bloute.) Nie die besonderhede nie, sê Ester. Artemisia het in die hof getuig, sê Fonny, dat sy na haar verkragting gemerk het dat haar bloed rooier was as vantevore. By háár was dit ook so, sê Fonny – na die aanval was daar bloed op haar hande en op haar gesig, en dit was rooier as wat sy haar bloed vantevore onthou het. So ’n helder vermiljoen. Dit