---

Скачать книгу

---

Səkinə xala?

      – Nə bilim, atam-anam. El-elat, çoban-çoluq. Dərd kimdə olar? Hərə öz dərdini deyib, axırda olub bayatı…

      Sultanəli hücrəyə girdi. Kəsik-kəsik nəfəs alırdı. Rəngi ağarmışdı. Çox həyəcanlı idi. Divara söykənib İsmayılla Səkinənin söhbətini dinləyən anasına dedi:

      – Gəlirlər.

      – Kim gəlir? – Aləmşahbəyim təlaşla soruşdu.

      – Qalaya çox böyük dəstə qalxdı. Yəqin, bizi aparmağa gəlirlər.

      İsmayıl qalxıb qardaşından soruşdu:

      – Hara? Evimizə?

      Sultanəli onunla açıq danışmaq istədi. Odur ki qardaşının qarşısında çöməldi.

      – Evimizə yox, mənim balaca qardaşım. Deyəsən, axırımız çatıb. Kişi kimi mərd mərdanə dayan, ölüm ayağında belə özünü sındırmamaq nəslimizin adətidir. Onlara yalvarmaq yox, üzlərinə tüpürmək lazımdır.

      Aləmşahbəyim quruyub qalmışdı. Dili söz tutar-tutmaz Səkinəyə dedi:

      – Səkinə, mənim zümrüdqaşlı üzüyümü mücrüdən çıxar ver.

      Sultanəli tərs-tərs anasına baxdı. Özünü saxlaya bilməyib dedi:

      – Ölüm ayağında neynirsən bər-bəzəyi?

      Aləmşahbəyim oğlunun sözünə fikir vermədi. Birdən Sultanəli anasının fikrini başa düşdü və daha heç nə demədi. Səkinə qorxu içində, titrəyə-titrəyə gedib mücrüdən zümrüdqaşlı üzüyü gətirdi. Aləmşahbəyim üzüyü barmağına keçirdi, sonra necə elədisə üzüyün qaşı qalxdı.

      – Bunu nənəm Sara xatun bağışlayıb. Mənim üçün hər şeydən irəlidir. Səkinə, o birisiləri də gətir.

      Lakin Səkinə yerindən tərpənmədi. Aləmşahbəyim bayaqkı sözlərini təkrarladı.

      – Əlim gəlmir, atam-anam, – Səkinə dedi.

      – Yerini de, özüm götürüm.

      Bu zaman Səkinə gedib cürə sazı divardan götürdü.

      Sonra isə sazın aşıqlarından11 birini çıxartdı. Aşığın içindən Səmərqənd kağızına bükülən kiçik həbləri götürdü. Bu həblərdən birini ağzına atmaq istəyəndə Aləmşahbəyim onun biləyindən tutub saxladı.

      – Neynirsən?

      – Bu günü görmək istəmirəm, atam-anam.

      – Sənin günahın nədi, Səkinə, – Aləmşahbəyim belə deyib onu qucaqladı. – Əlbət mənim axırıncı xahişimi eşidəcəklər. Deyəcəyəm səni öz ellərinə göndərsinlər.

      – Sizdən sonra bu dünyada yaşamaq istəmirəm, atam-anam.

      İsmayıl mat-mat onlara baxır, nə baş verdiyini anlamağa çalışır, ancaq işin məğzini başa düşə bilmirdi. Axırda Sultanəlidən soruşdu:

      – Nə olub?

      Sultanəli onun qolundan tutub bir kənara çəkdi və dedi:

      – İsmayıl, biz kişiyik, axıra qədər də özümüzü kişi kimi aparmalıyıq. Atamızın düşmənləri bizi aparmağa gəlib. Onlar, yəqin ki, bizi edam edəcəklər. Düşmənlərə boyun əyməməliyik. Son nəfəsimizdə belə üzlərinə tüpürməliyik. Atamız da belə kişi olub. – Sonra Sultanəli cibindən nəsə çıxarıb qardaşının ovcuna basdı. – Bu həbi qoy cibinə. Zəhərdi. Gördün ki, cəllad öz işini görməyə hazırlaşır, onda bu həbi udarsan.

      Sultanəli sözünü bitirdikdən sonra üzünü döndərib arxasını çevirdi ki, kiçik qardaşı onun gözlərindəki yaşı görməsin.

      Bayaqdan dinməyən İsmayıl, nəhayət ki, dilləndi:

      – Sultanəli, atamız bu gələn adamlardan qorxurdu?

      – Yox!

      – Onda biz niyə qorxaq ki?

      – Əhsən, qardaşım!

      Aləmşahbəyim oğullarının söhbətini eşitmişdi, ona görə də özünü saxlaya bilmədi, qəşş eləyib yıxıldı. Səkinə qalxıb su gətirdi və onun sifətinə çilədi. Aləmşahbəyim gözlərini açanda başı üstündə Sultanəlini gördü.

      – Sənə nə oldu, ana?

      – Heç nə, oğlum, heç nə…

      – Düşmənlərimiz bizi belə görsə, sevinər axı… Özünü ələ al!

      Bu zaman qapının kilidi cingildədi. İçəridəkilərin gözləri qapıya dikilmişdi. Axır ki, qapı açıldı və içəri bir neçə nəfər daxil oldu. Ən öndəki ucaboy kişinin başında dilim-dilim qırmızı çalma vardı.

      – Ana, qızılbaşlar! – deyə Sultanəli qışqırdı.

      – Hüseyn Lələ?! – deyə Aləmşhabəyim də heyrət qarışıq sevinclə dilləndi.

      Bəli, gələn Hüseyn Lələ idi. O, öncə Sultanəlini bağrına basdı. Lakin bu vaxt İsmayıl irəli yeriyib onu itələdi və qışqırdı:

      – Burax qardaşımı, cəllad!

      Hüseyn Lələ bəy dönüb təəccüblə İsmayıla baxdı. Sonra onu qucağına götürüb başı üstünə qaldırdı.

      – İsmayıl, gözümün işığı, maşallah, necə də böyümüsən!

      – Sən bizi öldürməyə aparırsan? – İsmayıl dedi.

      Hüseyn Lələ onu özünə daha bərk sıxdı və gözlərinin yaşını gizlətməyə çalışdı. Sultanəli dedi:

      – İsmayıl, Hüseyn Lələ atamızın dostu, bizim də lələmizdir12. O bizi xilas etməyə gəlib.

      Hüseyn Lələ bəy İsmayılı yerə qoyub Aləmşahbəyimə ehtiramla baş əydi.

      – Bacı, bu günə çox şükür!

      Aləmşahbəyim yaşmaq çəkdi, başını aşağı əydi və soruşdu:

      – Bizi bir hali elə görək axırımız necə olacaq?

      – Hər şey yaxşıdı. Qızılbaşlar Rüstəm Mirzəni13 taxta çıxartdılar. O da fərman verib sizi azad elədi. İndi gəlmişik sizi Təbrizə aparaq.

      – Təbrizə niyə? Ərdəbilə getsək başımız daha salamat olar.

      – Rüstəm Mirzə uşaqları Təbrizdə təntənə ilə qarşılamaq istəyir. Oradan da Ərdəbilə yola düşəcəyik.

      – Əmim oğlu Rüstəm qardaşımdan da zalımdı. Birdən bizə oyun oynayar.

      – Heç nə olmaz. Onun bütün ixtiyarı qızılbaşların əlindədir. Qızılbaşlar isə imkan verməz ki, sizin başınızdan bir tük əskik olsun.

      Təbrizdə

      Şeyx Heydərin övladlarını böyük mürid dəstəsi əhatə eləmişdi. Dəstəyə isə Hüseyn Lələ bəy rəhbərlik edirdi.

      Sultanəli ata minmiş, başına qızılbaş çalması qoymuşdu. Bu çalmanı neçə illərdir Hüseyn Lələ bəy özündə saxlayırdı. Dostu Heydərin çalması idi. İndiyədək də dostunun

---

Скачать книгу