Сайланма әсәрләр / Избранное (тат.). Габдулла Тукай
Читать онлайн книгу.– чәшмемдәдер, өзнемдәдер – саутең һәнүз.
Аһ, насыл! без яр идек: сән бән идең, бән сән идем;
Калмады бундан әсәр – калды мәгәр шәүкың һәнүз.
СӨЕКЛЕМНЕҢ КАБЕР ТАШЫНДА
Хәзерге әдәби телдә
Үлмәде, үлсәң дә, күңлемдә синең дәртең һаман;
Дуслыгың, кешелегең күңлемдә калдырдың һаман.
Белче, үлемең, шөбһәсез, минем үлем ул, и нурлы йөз;
Сурәтең – күз алдымда, колагымда – тавышың һаман.
Аһ, ничек! без яр идек: син мин идең, мин син идем;
Тик хәзер берсе дә юк – калды истәлек кенә.
МИЛЛӘТӘ
Җөмлә фикрем кичә-көндез сезгә гаид, милләтем;
Сыйххәтеңдер сыйххәтем һәм гыйлләтеңдер гыйлләтем.
Сән мөкаддәс, мөхтәрәм гыйндемдә варлык нәрсәдән;
Сатмазым бу кяинатә милләтем, миллиятем.
Бәхтиярым – бәндәңи гәр итсәләр нисбәт сәңа;
Гаҗизанә шагыйрең улмакга вардыр ниятем.
Ләфзы «милли» сәвәр кальбем бәнем – билмәм, нәдән?
Әйлә «милли», милләтем, бәхшәйлә45 мәмнүниятем.
Һәр хыялдан татлыдыр милләт хыялы, ля мөхаль;
Бу хыялятдән кәлүр, гәр кәлсә мәҗнүниятем.
Әйлә шагыйрьлекдә сабит та әбәд, Тәңрем, бәни;
Бу сәбатә мөнхәсыйр мәфтүн вә мәҗлүбиятем.
И фәләк! ал җаными, лик алма, зинһар, шаными;
Бәнчә, үлмәкдин әшәд мәнса вә мәтрүкиятем.
Үлмәсен, үлсәм дә, наме гаҗизем, фәүтитмәсен46;
Кәтмәсен буша бәнем җәһдем вә мәшгулиятем.
Берзаман яд әйләсә билилтифат милләт бәни, –
Иштә будыр максадым, мәэмүл вә мәсгудиятем.
Әйләдем гарзы мәхәббәт бән сәңа, и милләтем;
Дуст күрерсең сән бәни дә – вар буңа әмниятем.
МИЛЛӘТКӘ
Хәзерге әдәби телдә
Бар уем кичен-көндезен сезнең хакта, милләтем;
Саулыгың – минем саулык, авыруың – минем авыруым.
Син каршымда бар нәрсәдән дә изге һәм хөрмәтле;
Дөнья бирсәләр дә сатмам милләт, миллиятемне47.
Синеке дип исәпләсәләр – бәхетле мин;
Игелекле шагыйрең булырга ниятлимен.
Күңелем «милли» дигән сүзне сөя – белмим, нидән?
Милләтем, мине «милли» ит – миңа шатлык бүләк ит.
Һичшиксез, һәр хыялдан татлыдыр милләт хыялы;
Шаша калсам, тик шул хыялдан гына булыр.
Мине шагыйрьлектә мәңге тугры ит, Тәңрем;
Шунда гына күңелемнең бөтен теләк-омтылышы.
И күк! ал җанымны, тик, зинһар, алма шөһрәтемне;
Минемчә, онытылу, тибәрелү үлемнән яманрак.
Үзем үлсәм дә, гаҗиз исмем үлмәсен, югалмасын;
Минем тырышлыгым һәм эшләрем бушка китмәсен.
Әгәр милләт мине, илтифат итеп, искә алса, –
Шул минем максатым, теләгем һәм бәхетем.
Мин сиңа яратуымны сөйләдем, и милләтем;
Мин ышанам ки, син дә мине дус күрерсең.
ХУР КЫЗЫНА
Әгәр җәннәтдә
45
Бәхшәйлә – бәхеш әйлә.
46
Фәүтитмәсен – фәвет итмәсен.
47
Миллиятемне – нинди милләттән булуымны, миллилегемне.