Polystoria. Зодчие, конунги, понтифики в средневековой Европе. Коллектив авторов

Читать онлайн книгу.

Polystoria. Зодчие, конунги, понтифики в средневековой Европе - Коллектив авторов


Скачать книгу
Op. cit. P. 137–141. К нему, однако, следует отнестись с осторожностью: у Юстиниана были и собственные причины для этой акции. Другое дело, что в Риме, судя по Liber pontificalis, к нападению на Равенну и аресту ее архиепископа отнеслись со злорадством: случившееся выглядело справедливым воздаянием за традиционное непослушание равеннской церкви епископу Рима.

      44

      «Dum vero Ydronto moras faceret, eo quod hiemps erat, illic suscepit sigillum imperialem per Theophnium regionarium, continentem ita ut ubiubi denominatus coniungeret pontifex, omnes iudices ita eum honorifice susciperent quasi ipsum praesentaliter imperatorem viderent» (LP. Vol. 1. P. 390).

      45

      Судя, например, по тому, как принимали Карла Великого при его первом визите в Рим: «Et dum adpropinquasset fere unius miliario a Romana urbe…» (Ibid. P. 497).

      46

      «Et occurrit ei obviam Apostolicus cum clero suo miliario VI ab urbe Roma et suscepit eum» (Ibid. P. 343).

      47

      «Ubi egressus Tiberius imperator, filius Iustiniani Augusti, cum patriciis et omni sinclito et Cyrus patriarcha cum clero et populi multitudine, omnes letantes et diem festum agentes…» (Ibid. P. 390).

      48

      «…pontifex et eius primates cum sellares imperiales, sellas et frenos inauratos simul et mappulos, ingressi sunt civitatem» (LP. Vol. 1. P. 390).

      49

      «Domnus autem Iustinianus imperator audiens eius adventum magno repletus est gaudio. A Nicea Bythiniae misit sacram gratiarum actione plenam, et ut debuisset pontifex occurrere Nicomedia et ipse veniret a Nicea. Quod et factum est» (Ibid.). Готовность императора проделать полпути навстречу папе справедливо отмечается в качестве исключительного проявления вежливости (Ohme H. Das Concilium Quinisextum und seine Bischöfsliste… S. 71).

      50

      «In die autem, qua se vicissim viderunt, Augustus christianissimus cum regno in capite sese prostravit et pedes osculans pontificis deinde in amplexu mutuo corruerunt; et facta est letitia magna in populo, omnibus aspicientibus tantam humilitatem boni principis» (LP2. Vol. 1. P. 224).

      51

      «…primum gratias salvatori nostro deo omnipotenti egimus, post haec antefato ministro eius excellentissimo et glorioso regi, cuius tanta erga deum devotio extat, ut non solum in rebus humanis, sed etiam in causis divinis sollicitus maneat. Hic quippe dum in basilica beatissimae et sanctae martyris Leocadiae omnium nostrum pariter iam coetus adesset pro merito fidei suae cum magnificentissimis et nobilissimis viris ingressus, primum coram sacerdotibus dei humi prostratus, cum lacrimis et gemitibus pro se interveniendum domino postulavit» (Collectio Hispana Gallica Augustodunensis (Codex Vat. lat. 1341) [Electronic resource]. Fol. 71vb. URL: http://www.benedictus.mgh.de/quellen/chga/chga_046t.htm). Необходимо учитывать, что Сисенанд получил корону не по закону, а в результате переворота. Возможно, именно это обстоятельство стало причиной проскинесиса и слез, которыми он обливался перед соборными отцами.

      52

      МакКормик М. Карл Великий и Лев III: встреча в Падерборне в 799 году. Репрезентация королевской власти и визуализация одной концепции правления // Казус. Индивидуальное и уникальное в истории – 2003. М., 2003. С. 25–41, здесь С. 32–33.

      53

      Подробности см., например, в кн.: Stiernon D. Konstantinopel IV. Mainz, 1975. (Geschichte der ökumenischen Konzilien; 5). О приводимых словах Василия I см.: Ibid. S. 143–144.

      54

      См. более пространную латинскую версию: «Qualis autem & est confusio, fratres, procidere Deo, & veniam expetere? […] Confusio quidem re vera est, & maximus pudor, immo vero in Deum dimicatio, nolle unumquemque proprium confiteri peccatum, & humiliari propter Christum, & lucrari & se & multos. Si autem omnino hoc confusionem arbitramini, ego, cui imperii superposita est corona, forma vobis efficiar hujus optimae humilitatis: ego qui imperitus, & insipiens sum, bonum initium ero vestrum, qui sapientes estis & clari scientia: qui in peccatis volutatus sum, primus vobis typus fiam, qui mundi estis, & virtuti operam datis: ego primus memet super pavimentum projicio, purpuram & diademam parvipendens. Ascendite ad genas meas, & per oculos meos incedite, nec reputetis magnum imperatoris calcare scapulas, neque vereamini pedibus tangere verticem, cui superimponitur a Deo donata corona» (Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio / ed. G.D. Mansi. T. 16. Venezia, 1771. Col. 94). Латинский и греческий тексты воспроизведены также в ст.: Scharf J. Der Kaiser in Proskynese. Bemerkungen zur Deutung des Kaisermosaiks im Narthex der Hagia Sophia von Konstantinopel // Festschr. Percy Ernst Schramm zu seinem siebzigsten Geburtstag von Schülern u. Freunden zugeeignet. Bd. 1. Wiesbaden, 1964. S. 27–35, здесь S. 29. Anm. 16.

      55

      Действительно ли это высказывание императора можно назвать революционным для средневековой мысли, как считает Н. Ойкономидис, еще требует выяснения. См.: Oikonomides N. Leo VI and the Narthex Mosaic of Saint Sophia // DOP. 1976. Vol. 30. P. 151–172, здесь P. 160. Ср. также: Scharf J. Op. cit. S. 28–31.

      56

      Так, например: Ibid.

      57

      Примеры см. в кн.: Heldmann K. Das Kaisertum Karls des Großen: Theorien und Wirklichkeit. Weimar, 1928. S. 290. Anm. 4. (Quellen u. Studien zur Verfassungsgeschichte des Deutschen Reiches in Mittelalter u. Neuzeit; 6, 2).

      58

      Ohme H. Das Concilium Quinisextum und seine Bischöfsliste… S. 73. Автор справедливо ссылается


Скачать книгу