Ogniem i mieczem, tom drugi. Генрик Сенкевич
Читать онлайн книгу.
(daw. ukr.) – dziewczyna. [przypis redakcyjny]
25
Hulajpole – dziś miasto w obwodzie zaporoskim w płd.-wsch. części Ukrainy. [przypis redakcyjny]
26
baczu (ukr.) – widzę. [przypis redakcyjny]
27
kulbaka – wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
28
jasyr – niewola tatarska. [przypis redakcyjny]
29
Wołosz a. Wołoszczyzna – państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyjny]
30
gindżał a. kindżał – długi nóż, często zakrzywiony. [przypis redakcyjny]
31
zazula (ukr.) – kukułeczka. [przypis redakcyjny]
32
bat'ko (ukr.) – ojciec. [przypis redakcyjny]
33
Bar – miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
34
Zołotaja Laszka (z daw. ukr.) – złota (tj. piękna) Polka. [przypis redakcyjny]
35
Ubij, każe, ne huby, każe, neszczastływoj (ukr.) – zabij, mówi, nie gub, mówi, nieszczęśliwej. [przypis redakcyjny]
36
chutor a. futor – pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis redakcyjny]
37
krynica – źródełko, strumyczek. [przypis redakcyjny]
38
worożycha (ukr.) – wróżka. [przypis redakcyjny]
39
Myłeńka moja, zazula moja (ukr.) – mileńka moja, kukułeczka moja. [przypis redakcyjny]
40
Bar – miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
41
opona (daw.) – tkanina, zasłona. [przypis redakcyjny]
42
tok – podłoga, klepisko. [przypis redakcyjny]
43
Bar – miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
44
teorban – lutnia basowa, duży strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury. [przypis redakcyjny]
45
Oj, cei lubosti… Po wik ne zabudu (z ukr.) – Oj, ta miłość Gorsza od słabości! Słabość przetrzymam, Wyzdrowieję, A wiernej miłości Na wieki nie zapomnę. [przypis redakcyjny]
46
watażka – dowódca oddziału kozaków lub bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
47
mołojec (ukr.) – młody, dzielny mężczyzna; zuch. [przypis redakcyjny]
48
rab (daw.) – niewolnik, sługa. [przypis redakcyjny]
49
Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
50
ordyniec – członek ordy tatarskiej. [przypis redakcyjny]
51
zali (starop.) – czy. [przypis redakcyjny]
52
Konaszewicz-Sahajdaczny, Petro herbu Pobóg (1570–1622) – hetman i wybitny wódz kozacki, walczył po stronie Rzeczypospolitej w wojnie polsko-rosyjskiej 1609–1618, organizował kozackie wyprawy łupieżcze do Stambułu, dowodził Kozakami w bitwie pod Chocimiem. [przypis redakcyjny]
53
wola (z ukr.) – wolność, swoboda. [przypis redakcyjny]
54
mołodycia (daw. ukr.) – dziewczyna. [przypis redakcyjny]
55
braty (ukr.) – bracia. [przypis redakcyjny]
56
cheruwym bożyj (ukr.: cherubin boży) – anioł. [przypis redakcyjny]
57
hołubka (ukr.) – gołąbeczka. [przypis redakcyjny]
58
Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) – jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
59
buńczuczny – dumny, sławny; od słowa buńczuk – symbol władzy wojskowej, drzewce, ozdobione końskim włosiem. [przypis redakcyjny]
60
Raszków – miasteczko nad Dniestrem, dziś na terenie płn. Mołdawii. [przypis redakcyjny]
61
bojary (ros., ukr.) – rycerz, szlachcic ruski. [przypis redakcyjny]
62
hołubka (z ukr.) – gołąbka, ukochanego. [przypis redakcyjny]
63
wraży (z ukr.) – wrogi, nienawistny. [przypis redakcyjny]
64
kinę (z ukr.) – rzucę. [przypis redakcyjny]
65
Wże po nej (z ukr.) – już po niej. [przypis redakcyjny]