Potop, tom pierwszy. Генрик Сенкевич
Читать онлайн книгу.
– w daw. prawie pol. wyrok skazujący wydawany zaocznie. [przypis redakcyjny]
61
hiberna – danina pieniężna pobierana w Polsce w XVII i XVIII w., przeznaczona na utrzymanie wojska w zimie. [przypis redakcyjny]
62
munsztułuk (daw.) – nagroda za dobrą nowinę. [przypis redakcyjny]
63
szerepetka – człowiek z gminu, przybłęda. [przypis redakcyjny]
64
substancja (z łac.) – tu: majątek, stan posiadania. [przypis redakcyjny]
65
kondycje (z łac.) – warunki. [przypis redakcyjny]
66
trzaska – mały kawałek drewna, używany zazwyczaj na podpałkę. [przypis redakcyjny]
67
harmata (daw.) – armata. [przypis redakcyjny]
68
fraucymer (z niem. Frauenzimmer) – komnata kobiet, pokój dla dam; damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej. [przypis redakcyjny]
69
exemplum (łac.) – przykład. [przypis redakcyjny]
70
w wieżach – w więzieniu. [przypis redakcyjny]
71
kaganek – używana daw. mała lampka w kształcie miseczki z dziobkiem i uchwytem. [przypis redakcyjny]
72
bandolet – lekka strzelba z krótką lufą. [przypis redakcyjny]
73
dzianet – piękny, rasowy koń. [przypis redakcyjny]
74
haeres (łac.) – dziedzic. [przypis redakcyjny]
75
Orszańskie – ziemia we wsch. części dzisiejszej Białorusi, ze stolicą w Orszy. [przypis redakcyjny]
76
roztruchan – wielki, ozdobny kielich. [przypis redakcyjny]
77
banitem – dziś popr. forma N. lp: banitą. [przypis redakcyjny]
78
posesjonat – właściciel posiadłości ziemiskiej. [przypis redakcyjny]
79
czekan – tu: ludowy flet czeski lub węgierski. [przypis redakcyjny]
80
kawalkator – zawodowy trener i ujeżdżacz koni, szczególnie ceniony w Rzeczypospolitej szlacheckiej. [przypis redakcyjny]
81
lafa – daw. płaca, żołd. [przypis redakcyjny]
82
furda (daw.) – błahostka. [przypis redakcyjny]
83
bachmat – koń używany daw. przez jazdę polską i tatarską. [przypis redakcyjny]
84
koń husarski – specjalnie wyhodowana rasa wysokiego, odpornego i szybkiego konia służącego husarii w walce. [przypis redakcyjny]
85
żmudzin – koń żmudzki, rasa konia domowego, hodowana na Litwie i Żmudzi, głównie do prac rolnych i do zaprzęgu. [przypis redakcyjny]
86
kałmuk – mały, krępy koń stepowy. [przypis redakcyjny]
87
exul (łac.) – wygnaniec. [przypis redakcyjny]
88
kiep – głupiec, dureń. [przypis redakcyjny]
89
sanna – jazda saniami po drodze usłanej śniegiem. [przypis redakcyjny]
90
bekiesza – długi, męski płaszcz podbity futrem. [przypis redakcyjny]
91
pasy drzeć – obdzierać żywcem ze skóry. [przypis redakcyjny]
92
dereszowaty – koń maści karej, gniadej lub kasztanowatej z domieszką białych włosów. [przypis redakcyjny]
93
tobie zasię – tobie nic do tego, nie twoja sprawa. [przypis redakcyjny]
94
jubka – damski kaftan z rękawami do łokcia, noszony w XVII–XVIII w. [przypis redakcyjny]
95
komiliton – towarzysz broni. [przypis redakcyjny]
96
Kiejdany (lit. Kėdainiai) – miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
97
kontent – zadowolony. [przypis redakcyjny]
98
kołpaczek – wysoka, stożkowa czapka futrzana, od XV do XIX w. noszona w Polsce. [przypis redakcyjny]
99
staje – daw. miara długości, w różnych okresach i okolicach licząca od 100 do 1000 m. [przypis redakcyjny]
100
bojarzyn a. bojar – rycerz, szlachcic litewski lub ruski. [przypis redakcyjny]
101
Upita (lit. Upytė) – w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis redakcyjny]
102
asygnacja (z łac.) – dokument, pisemne zlecenie wydania pieniędzy lub innych świadczeń. [przypis redakcyjny]
103
łyczek (daw., pogard.) – mieszczanin. [przypis redakcyjny]
104
oprymować (z