Die beginsel van stof. Breyten Breytenbach
Читать онлайн книгу.
wat jy nooit ontmoet het
nooi na jou vertrek
sodat sy oplaas haar grootmoeder
met ’n snikkende ‘goeie rus’ mag begroet –
uit die skemer hoor ek die gefluister
van oumatjie-raad
die sagte geskinder oor ’n ewigheid
jy sal ontuis wees in hierdie miernes
van mense en motors
waar jy my kom kry, Oumens
jy sal huiwer om die straat oor te steek
en verdwaal in supermarkte van spieëls en rook –
of is alle aarde en ruimte nou aan jou bekend
en wat is my naam?
tog wil ek dit vir jou wys –
die dartelende helikopters
die torings met in duiselende dakverdiepings
hoerhuise vir engele
en hoe met die oorgang na herfs
die newel van die heuwels rol
om as ondeursigtige grys gewig
te beweeg oor die rivier
ek is tevrede in die vreemde, Ounooi
noudat ek weer van jou kon weet
in die boonste kamer
aan die einde van die gang
waar jy op die bed uitgelê
nog staar na die eindeloosheid
van voëls en son anderkant die plafon
en in die weeg-beweging
tussen hand en papier
jou liewe gesig hier
iewers sigbaar kon bly in die gedig
liefling, taal
liefling, ek skryf vir jou in hierdie taal
want ek kan my nie daarvan loswoord nie.
dis ’n grusame ervaring
om in die grafte van voorouers te krap.
ek skaam my
hierdie taal, liefling
verdwyn in die mond as die laaste smaak
van die klippie wat ons gesuig het teen die dors,
verdwyn omdat dit in die mond
van besoedelde witmense was
al het dit ook iets van ’n heelal getong
met skamel woorde
wil ek nog ’n laaste keer ons liefde besing
van mond tot wond tot genadelose grond.
ek skaam my dat ek my nou daarvoor moet skaam
die mond is te geheim om pyn nie te voel nie.
ek sal die graf oopkrap
en die klippie tussen jou dye begrawe
en die laaste spoegie speeksel sluk.
die dood is om nooit weer dors te word nie,
my liefling taal
tweegesprek
baie oosterse verse wat vertel
van die gesprek tussen getuie
en die maan in die water
as helder ewebeeld
vasgedryf in beweging
gaan uit van die veronderstelling
dat daar bo die oppervlak ’n oewer is
Rumi het hierdie gedig geskryf
en toe die vel in die poel laat glip:
kyk hoe verdrink die woorde
met hare donker bloed uit ’n wond
hoe word die nagmond nat papier
soos die maan se versonke skip
kyk hoe swermsing voëls
’n woordeboek van wyshede:
as julle net lank genoeg
stil kan sit
sal ek hulle laat dans
in die waterskyning van sin
22-12-07
(Vir Hans ten Berge)
winter en blou
voor die swaar hek van die Luxembourgtuin
verkoop ’n sigeunervrou met lang swart vingernaels
stomende kastaiings in kardoesies
kyk op
hoog die silwer vaandel
wasemstreep agter ’n spuitvliegtuig
kyk op, kyk op
in die diepte wat verbeelding
te bowe gaan
in die doodgaan van die nag
dieper as die geboortevlies van die Melkweg
’n seweduisend ligjare weg van Urd
waar dit glinsterend en galmend is
op die Berge van Skepping
in die skitterbeeld Kassiopeia
waar in ’n spiraalkolk van baring
die newel opbreek in fragmente
om pad te gee onder hul eie gewig
te verskiet te begin skyn
met die lewensgeheime van kool- en suurstof in die hart
kyk op, kyk op
ons blou en silwerige planeet
soos ’n eensame baringsvrug van ondenkbaarheid
in ’n wiegie asem
siembamba siembamba
in die doodgaan van die nag
waar dit glinsterend en galmend is
so ver van die see
loop meeue met klinkerende naels
oor die bevrore oppervlak
dik soos ’n blinde bril
van die dammetjie in die Luxembourgtuin
die onvoltooide vers
heeldag ry hulle deur landskappe oop
soos ’n gemoed waar spoed geen verskil maak nie
teen die einder altyd ’n bergreeks uitgeknip
soms ’n vaal gordyn verlate/gelate want wat agter is
kan net dieselfde wees dan weer ruig soos ’n blou wolk
of potsierlik net nog ’n brok in die collage
van afstand en aanwesigheid
heeldag bekruip hulle die begrip ‘berg’
opberg/verberg/bergenis
deur wingerde, verby perde en koeie
langs arm boerderytjies waar klere soos vlae van identiteit
verslete aan drade wapper
lyke, lyke die stank van onthou
heeldag