Die beginsel van stof. Breyten Breytenbach
Читать онлайн книгу.
bedoeling
om die reis sinbaar te maak, en daarom versinbaar
en singmatig
en wat gesing word moet jy kan dans
met versengende hittegolwe ’n dynserigheid
totdat dit aand skep naby ’n see so glinsterend
versilwer soos satyn of ’n gelakte spieël waar lig versuip
lyke, lyke die stank van onthou
om hierdie land uit die geheue te verban
in die donker kantel swaels hulle arabeske in die donker
kom daar sterre ’n flonkerende lafenis
lyke, lyke, lyke
Arles
in Arles om twaalf is die son
’n pendoring in die oog
skaduwees loop orent al langs die mure
van steë gekronkel en gekrom om die koue asem
van die mistral te mislei
en hoog bo die kerk se koepel
baldaad swaels komplekse arabeske
om nie aan die pen te ry
nie net weggooiwoorde te wees
oor die blou baldakyn van papier nie
in Arles staan die digter op die binneste plein
gegiet in brons geleun op sy stok
met ’n breërandhoed op die kop
en staar na waar agter blinde mure
die banier-bruin rivier Rhône
barke vol rys stroomop vervoer
die donker hotel se voorportaal
is swaar van wit doodslelies se geur
en teen die mure glim portrette
van jong matadors wat hier in donker kamers
by kerse voor die altaar vir die maagd
die kleed van lig aangetrek het
want in Arles verblind die wind jou oë
en die arena se klipplaveie
is met bloed bevlek
met laatnag wanneer sterre deur die gitblou
geskeurde hemel akrobaat
en sigeuners op die oorkantse oewer
sing van stiergevegte en harlekyne en die hart
ontbloot ’n blonde vrou haar borste
by die lig van Van Gogh se geel Café la Nuit
op die binneste plein
en die brons drilvlees van die digter
se wange bewe
die maan is ’n skommelende dooie boot
wat baniere lig vervoer het
swart bulle bulk uit die vleie
sonbesies is weggooiwoorde van die lewe
in Arles het die katlagter jou hart aan die doring geryg
die metafoor as skepper van betekenis
ek gee my ma die skuld:
deur geboorte aan my te verleen
het sy my uitgelewer aan die dood
vir my pa was dit slegs
’n onbesonne daad: in die paringsritueel
wat tot ’n stolstorting moes verstyf
was hy die komeet met te veel
kosmiese saad in die stert
en van meet af
lig die dood op loer in my lyf
soos ’n skaduwee van beweging
wat die maan skyf vir skyf verorber
en uitspoeg as donker klip
ek gee my ma die skuld:
sy was die skip waarin ek
soos ’n onwettige immigrant
die grens wou oorskry
na die paradys
net soos die maan bly soek
soek na die gewig van water
as voortbestaan van sinneloosheid
in die nag vervloek ek kom en waan
die gedig van afgryse wat gaan van lip
na oorskryfvinger oor ’n see van papier
gevaarwater soos die skadustreep
van ’n verskote komeet:
en weet my pa was die woorde
maar my ma die mond:
sy kon tog die stingel
in die wond geknik het!
ek gee my ma die skuld en die skedel
wanneer ek oor die reëls en die reling leun
om weer ’n flonkerwit rimpeling
van haar immer ontwykende gesig te sien
dobber in die boot se blou afbeelding
berig, 16 September 2008. New York
In die park wuif wind plataanbome se kruine
met ’n laaste versugting van kolkende orkane
wat oor watervoos stede aan die Golf geswiep het
sodat slegs dryfhout en rotte en slym oorbly
In beeldradiofuike spartelspuit hol politiekers
verrotte formules en suwwe towerspreuke
en die gepeupel jubel soos stadige gekke
Op Union Square se plaasmark lê stapels boerpampoene
waar son haar versoen met die seisoen van sterwe
in geboepte spieëls. So flikker en flikflooi die verganklike
naderhand op die tong
Jy sal hoed begin dra
as beskerming teen die besoedeling
van berigte van bloed
en verskroeide engele wat pluim
en plons uit die bloute van onse hemel,
om jou oë te verweer teen die vlekke
van militêre vuurvliegtuie se blits en gloed
Maar wanneer die donker bedompig dog broos
spoel teen die hekke van strate
en nag die geloei van vuurwaens vul
wéét jy: as jy maar op die daknok kon klouter
hoër as die platane se mompelwind
Sal jy skrylings as vors die hoed kan lig
voor die gat bo hierdie megapool
waar Verhoeder en Behoeder en ander velerlei
moederbeelde soos ploegskare glinster en skuur
om die niet te skeur. Binnekort
dool gedagtes diep tussen berge en riviere
en hoor jy die bewussyn versamel en gedeel
deur al die dooie ekke
Stuur dan hiermee