Katalekte. Breyten Breytenbach
Читать онлайн книгу.
gemaak is terwyl kerkklokke
’n kariljon galm oor die strate en die dakke
met uitsig deur biggelende druppels oor ’n kanaal
waar kleinburgers met prettige pette
en glase wyn in die hande
in ’n bootjie met ’n fladderende landsvlag vaar
en af en toe sleep die vlag in die water
(ek sal dit nie besoek nie)
elegansie is ’n walvis
ken jy die tere liefdesparing
van walvisse in die diep grot
van ondersese berge
waar lig nog net die geheue
aan die hemel is?
hoe hulle vaar soos tydloos versonke
spookskepe in die donker
sonder enige bemanning
en die vergete gedagte aan bestemming
nog net baadjies met brokaat
omboorde moue in seemanskiste
van verdwene minnaars met gepoeierde pruike?
het jy hulle al hul begeertepyne
diep uit die buik hoor sing?
hier
hier sit ons in die wagkamer
met blinkgepoetste skoene
’n opraakasem vlak in die keel
en agter daardie deur ’n suisende stilte
soos die sug van ’n duisend slakke
jy soek ook die versoogting
van die onomkeerbare
palimpses
hierdie is die begin
van ’n lang gedig
laag op laag vergeet
soos berge wat wolke
in die hemel stoot
soos visse onder die dam
se water rilling
nog as beweging van lewende
woordetrilling in die koninkryk van derms
hierdie is die wind se gestalte
en gestotter in spasies stilte
hierdie is die einde
van die spastiese gesig
van die spreker se gedig
wat diep soos asem
soek na die digbeblaarde oerwoord:
poes
maatreëls
jy kan nie ’n dronk man ’n pen vas laat hou
hy sal aanhou probeer om teen geskiedenis te laveer
jy kan nie ’n dronk man voordag die huis uit laat gaan
wanneer straatligte nog groen is nie
hy sal op die kaai teen die wind staan en bulk
jy kan nie ’n dronk man vra om reguit te dink nie
hy sal vir jou vertel van knaagdiere in Siberië
jy kan nie ’n dronk man in die dorp laat loop
waar vrouens lang oë soos slange het nie
hy sal struikel oor sy voete en sy woorde
en agter die lourierbos in die park
met ’n rilling al langs sy rug af gaan pis
jy kan mos nie ’n dronk man vra wat is ’n gedig nie
hy sal by die venster gesigte trek vir verbygangers
en vir jou sê hy soek ’n rymwoord vir knak
jy kan nie ’n dronk man glo
as hy sê hy het gevlieg nie
al is hy vol knoppe en kneusplekke
en al wapper daar ook ’n vuil onderbroek
aan die vlagpaal bo die stadsaal
jy kan nie vir ’n dronk man vra waar is God nie
hy sal vir jou sê sy onderbroek is gesteel
jy kan nie ’n dronk man op die dak laat werk nie
hy sal vir jou sê hy weet alles van die katafoniek
terwyl hy kaalgat die mees afgunstige geheime
by die skoorsteen af luister en fluister
jy kan hom nie uitvra oor die liefde nie
want as dronk vryer sal hy steier
en vir jou sy hart aanbied soos ’n kardoes vrot tamaties
terwyl sy mond nog rooi is
jy kan nie dat ’n dronk man jou vertel
van sy dooie vriende nie
hy het ’n langlem-mes in sy sak
jy kan nie by ’n dronk man wil weet
wat hy dink van die dood nie
hy proes te veel wanneer hy die brood probeer eet
jy kan nie vir ’n dronk man laat huil op papier
dit word ’n vlieëstrontery tussen trane en snot
en ou vlekke wyn
hier
bb se tersydestelling
vriend, wanneer julle hom die dag inspit
of in ’n swart plastieksak op die vullishoop gooi
(wie sal nou kla oor ’n blink doodsbaadjie?)
sê dan vir dié wat wil weet
jy onthou hom jy ken sy naam:
Boetatjie Blackface
sê dan: hy was nou wel ’n grensbekakker
’n broodlose bakker en ’n verkeerde-om kaffer
maar hy het darem berigte teruggestuur
vanuit verre kontreie en kroeë –
die wisselende pryse van naeltjiekonfyt
hy het ons op hoogte probeer hou
van die evolusie van luise
en dit alles
(mag die Heiland wat alles lees hom vergewe)
in die vorm van vormlose gedigte
wie sal nou kla oor ’n blink doodsbaadjie?
haal dan jou pluiskeil af en biggel ’n traan
vra die nuuskieriges om ’n oomblik stil te staan
want onthou! onthou! onthou!
só, ook só groei en gety ’n maan
om te vrek tot die vrot van vergaan
maar water behou nog lank die ligte streling
van strale
dis nie myne nie
dis nie joune nie
dis ’n ander man se vrou
wat ons na vry
’n kolgans doodgery