Piekfyn Afrikaans Leerderboek Graad 7 Huistaal. Rina Lamprecht
Читать онлайн книгу.
“Hou julle daarvan?”
13 Ek byt my lip vas en maak die een of ander geluid.
14 “Hmmm, Ma het inkopies gedoen, sien ek,” sê Henk met ’n frons. “Was dit nou voor of na Ma gaan hare sny het?”
15 “Na ek hare gesny het, Henk.” Ma klink nog heel vrolik.
16 “So, Ma bedoel Ma het met daardie kop die hele winkel vol geloop? Ek skaam my dooier as dood.”
17 Ek trek my asem in, want ek kan nie glo Henk het dit gesê nie. Al was hy nog altyd die reguit een.
18 “Moes Ma vir daardie boskasie betaal? Of het hulle net op Ma geoefen?”
19 “Jissou, Henk!” spoeg ek. Ek draf na Ma toe en sit my hande om haar skouers.
20 “Is dit te jonk?” vra Ma vir my.
21 Ek probeer ’n taktvolle antwoord soek, maar Ma se hare maak sulke weird punte. En die een kant staan hoër as die ander. Dan is daar nog daardie pers streep hier voor by haar kuif.
22 “Dis te alles, Ma,” sê Henk. “Te punterig en te pers en te jonk. Mense gaan eers in die volgende eeu sulke hare dra.”
23 “So, Ma is Ma se tyd vooruit,” voeg ek by. Ek weet nie of sy my glimlag glo nie.
24 Sy vat-vat weer so aan haar hare. Sy lyk onseker, asof sy wil glo dit lyk goed, maar nou is sy nie meer so seker nie. “Die vroue by die salon het gesê dis baie hip.”
25 “Ek kan nie wag om te hoor wat Pa sê nie,” roep Henk oor sy skouer toe hy tuin toe stap om te gaan rugbybal skop.
26 Ma is in die kamer toe Pa die aand by die huis kom. Om die waarheid te sê, ons het Ma nog nie met ’n oog gesien sedert vanmiddag nie.
27 Ek het gaan klop en gevra of sy tee wil hê, maar sy het net ’n geluid gemaak, nes ek vroeër vanmiddag.
28 “Hei, manne, wat het julle vandag aangevang?”
29 Ek en Henk kyk mekaar grootoog aan. Henk wil weer lag.
30 Ek gaan gooi vir Pa ’n koeldrank in.
31 “Julle sal nie glo wat ek vandag gesien het nie,” sê Pa. Hy kan altyd sulke lekker stories vertel. Dit sal ons aandag afvat van Ma wat heelmiddag in die kamer met haar vreemde hare wegkruip, dink ek.
32 “Vertel, Pa!”
33 “Ek was middagete gou winkels toe om iets te kry om te eet. Sien ek daar hierdie vrou met die aardigste boskasie wat jy in jou lewe gesien het. Ek kon nie haar gesig lekker sien nie, want sy was agter ’n rak. Ek sien net hierdie hare. Sulke punterige goed en windskeef soos ’n boom op die weskus. Met pers klosse tussenin. Oe, ek wou my slaplag. Ek wens julle kon dit sien, manne.”
34 “Ek kan my net indink hoe dit moes lyk,” sê Henk met ’n skewe glimlag, want op presies daardie oomblik kom Ma uit die kamer uit. Ek weet nie of sy vir Pa gehoor het nie.
35 Ek dink ook nie verder daaraan nie, want ek sien hoe Pa bleek word en sê: “Sjoe, vrou, is dit nou nie pragtig nie? Laat jou jare jonger lyk . . .”
(Fanie Viljoen, ongepubliseer)
In ’n neutedop bespreek die kenmerke van verhale soos handeling en karakters.
Kenmerke van verhale
Handeling of aksie is die gebeure wat in ’n verhaal plaasvind. Die een handeling kan ’n reaksie by sekere karakters veroorsaak en sodoende hulle handeling verder beïnvloed of selfs die verloop van gebeure in ’n ander rigting stuur.
Karakters
Enige verhaal, hetsy ’n novelle, kortverhaal of roman, het ’n hoofkarakter en ander karakters wat ’n minder belangrike rol speel, maar tog nodig is vir die verhaal. Gewoonlik word ’n hoofkarakter se innerlike en uiterlike handelinge beskryf. Ons leer karakters op die volgende maniere ken:
Hoe hy/sy self optree; sy/haar houding en gebare.
Wat die verteller van die karakter sê.
Wat die ander karakters van ’n karakter sê.
Wat die karakter van hom-/haarself sê.
Beantwoord ook die volgende vrae:
Letterlike vrae
1. Wat is die ruimte waarin hierdie verhaal afspeel?
2. Hoe het dit gebeur dat die pa “hierdie vrou met die aardigste boskasie” gesien het?
3. Die twee broers verskil van mekaar. Maak ’n kort opsomming van die broers se karakters. (Gebruik die wenke in In ’n neutedop om jou te help.)
4. Skryf ’n gepaste Afrikaanse woord vir “weird” in paragraaf 21 neer.
5. Kies die korrekte antwoord: Henk het vir sy pa . . .
a. koffie gemaak.
b. koeldrank ingegooi.
c. ’n blikkie koeldrank aangegee.
6. Uit hoeveel lede bestaan hierdie gesin?
Afleiding
7. Watter afleiding kan jy uit die volgende sin maak?
“Sy sit die pakkies op die kombuistoonbank neer . . .”
8. Verduidelik kortliks wat met “ . . . in die ribbes pomp” in paragraaf 3 bedoel word.
9. Wat suggereer die ellips in pargraaf 7 en 8?
Evaluering en waardering
10. Dink jy hierdie gesin is ’n hegte gesin? Gee redes vir jou antwoord.
11. Wat sê die volgende van die karakter:
“Ek probeer ’n taktvolle antwoord soek, . . .” (paragraaf 21)
12. Watter paragraaf sluit aan by die titel van die verhaal?
13. Hoe sal jy reageer as jou ma met so ’n haarstyl by die huis kom?
14. Het jy van hierdie verhaal gehou? Gee ’n rede vir jou antwoord.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
die voorblad van ’n boek ontwerp
hardoplees doen
in groepsverband vir mekaar voorlees.
Ontwerp ’n boekomslag.
In Aktiwiteit 1 het jy met boekomslae kennis kennis gemaak en spesifiek die bundel Vonk@verse2. Ontwerp nou ’n boekomslag vir hierdie verhaal, “Jare jonger”. Hou die volgende in gedagte as jy jou boekomslag ontwerp:
Jou tekening of prent wat die voorblad versier, moet iets voorspel van die inhoud van die storie.
Gaan jy die karakters illustreer? Dink aan kleredrag, gesigsuitdrukking en liggaamshouding.
Laat die kleure wat jy kies en die lettertipe wat jy gebruik, aansluit by die inhoud van die storie.
Wie is jou teikengroep? Gaan hulle van jou voorblad hou?