Piekfyn Afrikaans Graad 12 Leerderboek Huistaal. Henk Viljoen
Читать онлайн книгу.
speel.
b. Rol die rooi tapyt vir hom uit.
31. a. J.M. Barrie het die bekende karakter Peter Pan geskep.
b. Dié bekende sal die première bywoon.
32. a. Ons gaan vanaand fliek.
b. Die nuwe fliek van Johnny Depp word tans vertoon.
33. a. Ons kan aanstaande week kaartjies bespreek.
b. Gaan jy jou aanstaande saambring?
34. a. Trots (nieteenstaande) sy siekte het hy gaan werk.
b. J.M. Barrie is trots op sy Peter Pan-stories.
35. a. Hier is nou ’n onderspeelde meesterstuk met fyn aandag aan besonderhede. (par. 3)
b. Moenie die rol heeltyd onderspeel nie.
36. a. Stel jouself bloot aan hierdie sjampanje-helder en puik biografiese rolprent. (par. 4)
b. Moenie bloot die fliek gaan kyk om ander tevrede te stel nie.
37. Verduidelik die funksie van die skryftekens in die volgende woorde.
a. LIG-lesers
b. geïnspireer (par. 1)
c. wêreld (par. 4)
38. Wat is die funksie van . . .
a. die dubbelpunt in paragraaf 3?
b. die aanhalingstekens in paragraaf 1?
Jy gaan in hierdie module spesifiek op die volgende fokus:
Ontleding van ’n vrye vers (kenmerke van poësie)
Leesbegrip en leesstrategieë
Gesprekvoering
Vertelling
Taal in konteks
’n Verhalende opstel
Ons samelewing – ’n potpourri van alles en nog wat
’n Oorsig . . .
Dié module dek allerhande interessante onderwerpe om oor te dink, te praat, te skryf, te lees en om na te kyk en te luister – letterlik van alles en nog wat!
Jy gaan jou kritiese taalbewustheid en denkvaardighede deeglik op die proef stel. Dit is noodsaaklik dat jy die sosiaal-kulturele en -politieke agtergrond van tekste begryp en kan ontleed en jou mening daaroor kan lug. Die aktiwiteite vereis van jou om jou standpunte te stel, besluite te neem, gevolgtrekkings te maak en voorspellings te waag.
Die wye verskeidenheid eietydse tekste bied verskillende style, taalstrukture, formate en konvensies vir skryf. Jy gaan kreatief moet dink en skryf wanneer jy vrae beantwoord, in gesprek tree en ’n verhalende opstel beplan en aanbied.
Prelees
Jy het in graad 11 al kennis gemaak met die vrye vers. Kan jy nog onthou wat die kenmerke van ’n vrye vers is? Hersien die kenmerke van dié soort gedig in In ’n neutedop voordat jy Koos Kombuis se gedig aandagtig deurlees.
Vrye vers
Die vrye vers gee vir die digter die vryheid om nie die dissipline van ’n vaste rymskema te handhaaf nie, maar dit vereis wel onderskeidende elemente. Daar is bepaalde skakels wat die versreëls en strofes aan mekaar bind.
Woorde word dikwels aan die begin van versreëls herhaal.
Herhaling van dieselfde klanke kort na mekaar is ’n belangrike bindingsmiddel van woorde, gedagtes en die gedig as geheel.
’n Vaste, ritmiese reëlmaat kom nie voor nie, maar jy sal tog ’n bepaalde ritme aanvoel wanneer jy die gedig lees.
Versreëls en strofes wissel in lengte.
Digters gebruik dikwels die opnoemtegniek, met ander woorde die letterlike opnoem van dinge in die gedig.
Dikwels bestaan die hele gedig uit net een sin.
my lewe bestaan uit paragrawe
Koos Kombuis
1my lewe bestaan uit paragrawe
2en hoofstukke,
3huisies van letters
4en die skuilplekke
5van stories.
6ek is ’n woordwoestyn
7’n oase van frases,
8’n selfaangedrewe
9roman.
10i.p.v. voëls
11vlieg daar verse
12verby my vensters;
13pleks van oggende en wakker word
14beleef ek bladsye
15en die blanko 2d barensnood
16van my kuns –
17selfs my liefdeslewe
18is slegs leestekens,
19klein skanse en simbole
20teen die enorme leegheid
21van
22daarbuite . . .
23daardie vreemde chaos
24van fiksielose feite:
25net mis
26wat aanklam
27teen my ruite
(Uit: Die dieper dors. Human & Rousseau. 2006)
Beantwoord die volgende vrae in jou werkboek.
1. Waarom kan ons sê dat hierdie gedig ’n vrye vers is? Identifiseer minstens drie kenmerke.
2. Die titel is versreël 1 van die gedig.
a. Waarom is hoofletters afwesig in dié gedig?
b. Watter soort beeldspraak kom hier voor?
c. Verduidelik die betekenis van die beeldspraak in jou eie woorde.
3. Wat bedoel die spreker in versreël 6 as hy sê hy is ’n “woordwoestyn”?
4. Die spreker sien homself as ’n “selfaangedrewe roman” (versreël 8 en 9). Watter inligting oor homself kommunikeer hy hier aan die leser?
5. a. Gee twee voorbeelde van alliterasie in strofe 3.
b. Watter funksie het die alliterasie in hierdie gevalle? (Raadpleeg In ’n neutedop verderaan in die aktiwiteit.)
6. Die spreker beleef homself nie meer as deel van die realiteit nie. Haal ’n versreël of versreëls aan om dié stelling te staaf.
7. In strofe 3 praat die spreker van “die blanko 2d barensnood van my kuns – ”
a. Gee ’n sinoniem vir “blanko”.
b. Hoekom “2d” in plaas van die woord “tweedimensionele”?
c. Verduidelik wat “barensnood” beteken.
d. Watter soort “kuns” beoefen die spreker?
e. Is die aandagstreep aan die einde van die strofe funksioneel? Gee jou mening.
8. Watter stylfiguur word treffend in strofe 4 gebruik? Haal woorde aan ter stawing van jou antwoord.
9.