Orion. Deon Meyer
Читать онлайн книгу.
in jouself …”
Paardeneiland se nywerhede beweeg verby.
“Wat het gebeur?”
Van Heerden kyk na die reën, fyn, skarrelende druppels teen die voorruit. Hy haal diep asem, ’n sug vir die nutteloosheid daarvan. “Jy kan vir ’n man sê sy vier by vier gaan nie sy voël langer maak nie en hy hou hom doof. Maar praat oor sy vrou …”
“Jissis.”
Vir ’n vlietende oomblik voel hy weer die haat, die verligting, die oomblik van verlossing van gisteraand, die ses middeljarige mans se gesigte deur woede verwring. Houe, skoppe wat op hom reën, tot die drie kroegmanne hulle uitmekaar kry.
Hulle praat nie weer tot Kemp voor ’n gebou in die Strandgebied stilhou nie.
“Derde verdieping. Beneke, Olivier en Vennote. Sê vir Beneke ek het jou gestuur.”
Hy knik en maak die deur oop, klim uit. Kemp kyk vir hom, nadenkend.
Dan maak hy die deur toe en stap die gebou binne.
Hy sit-lê sonder respek in die stoel. “Kemp het my gestuur,” is al wat hy gesê het. Sy het geknik en die beseerde oog en lip ingeneem, voorgegee dat dit nie bestaan nie.
“Ek glo ek en jy kan mekaar help, meneer Van Heerden.” Sy vou haar romp in as sy gaan sit.
Meneer. En die poging tot gemeenskaplike grond. Hy ken dié aanslag. Maar hy sê niks. Hy kyk vir haar, wonder waar sy die neus en mond geërf het. Die groot oë en die klein oortjies. Die genetiese dobbelstene het vir haar op vreemde plekke geval, op die rand van skoonheid.
Haar hande is op die lessenaar, die vingers netjies verstrengel. “Meneer Kemp sê vir my jy het ervaring met ondersoekwerk, maar is nie op die oomblik in ’n betrekking nie. Ek het die hulp van ’n goeie ondersoeker nodig.” Norman Vincent Peale. Sy praat glad en behendig. Hy vermoed sy is slim. Hy vermoed sy sal langer neem om te ontsenu as die gewone vrou.
Sy trek ’n laai oop en haal ’n lêer uit.
“Het Kemp vir jou gesê ek is gemors?”
Haar hande weifel net ’n klein oomblik. Sy glimlag styf. “Meneer Van Heerden, jou persoonlikheid gaan my nie aan nie. Jou persoonlike lewe gaan my nie aan nie. Hierdie is ’n sakeproposisie. Ek bied aan jou ’n tydelike werksgeleentheid teen ’n professionele fooi.”
So fokken beheersd. Asof sy alles weet. Asof haar selfoon en graad al skanse is wat sy nodig het …
“Hoe oud is jy?”
“Dertig,” sê sy. Sonder skroom.
Hy kyk na haar ringvinger. Dit is kaal.
“Is jy beskikbaar, meneer Van Heerden?”
“Dit hang af van wat jy wil hê.”
2
My ma is ’n kunstenaar. My pa was ’n myner.
Sy het hom die eerste keer gesien op ’n koue winterdag op Olënpark se witgerypte rugbyveld – sy gestreepte Vaal Reefs-trui byna van sy lyf afgeskeur, hy wat stadig kantlyn toe stap vir ’n nuwe een, sy natgeswete lenigheid, die definisie van skouers en maag en ribbes wat dofweg blink in die flou laatmiddagson.
Sy het die storie noukeurig vertel, elke keer, die ylblou van die lug, die vaalwit van die stadion se gras, die kleinerige studenteskare wat luid hul span teen die myners ondersteun, die pers van hul serpe helder spatsels teen die dowwe grein van die houtbanke.
Ek het met elke aanhoor daarvan die beelde verder uitgebou, haar skraal gestalte uit ’n swart-wit foto van daardie tyd ingevoeg – sigaret in die hand, donker hare en oë, ’n sekere broeiende skoonheid – waar sy hom sien en die lyne van sy gesig en sy liggaam vir haar onweerstaanbaar reg is. Asof sy deur alles kon sien. “Tot in sy hart,” het sy gesê.
Sy het op daardie oomblik twee dinge met sekerheid geweet. Die een was dat sy hom sou skilder.
Ná die wedstryd het sy buite vir hom gewag, tussen die beamptes en tweedespanspelers, tot hy uitgekom het met das en baadjie en nat hare. Hy het haar in die skemerte gesien, haar intensiteit op hom gevoel. Hy het gebloos en na haar toe gestap asof hy geweet het sy wil hom hê.
Sy het die papiertjie in haar hand gereed gehou.
“Jy moet my bel,” het sy gesê toe hy voor haar staan. Sy maats was om hom en daarom het sy net die toegevoude voornaam en nommer vir hom gegee, omgedraai en geloop, terug na die huis in Thomstraat waar sy loseer het. Hy het laataand gebel.
“My naam is Emile.”
“Ek is ’n kunstenaar,” het sy gesê. “Ek wil jou skilder.”
“O.” Teleurstelling in sy stem. “Watse skildery wil jy maak?”
“Een van jou.”
“Hoekom?”
“Want jy is ’n mooi man.”
Hy het gelag, ongelowig en ongemaklik. (Hy het later vir haar gesê dit was vir hom nuus, omdat hy maar altyd gesukkel het om ’n meisie te kry. Sy het geantwoord dat dit was omdat hy dom is met vroue.)
“Ek weet nie,” het hy eindelik uitgekry.
“As betaling kan jy my uitneem vir ete.”
My pa het weer gelag. En net meer as ’n week later het hy op ’n koue winteroggend, ’n Sondag, met sy Morris Minor van die enkelkwartiere op Stilfontein Potchefstroom toe gery. Sy het met haar esel en skildertas ingeklim en vir hom beduie – op die Carletonvillepad uit, tot naby Boskopdam.
“Waarheen gaan ons?”
“Veld toe.”
“Veld toe?
Hy het geknik.
“Doen ’n mens dit nie in ’n … kunskamer nie?” “’n Ateiljee.”
“Ja.”
“Soms.”
“O?”
Hulle het op ’n plaaspad afgedraai en teen ’n randjie stilgehou. Hy het haar help dra, haar dopgehou terwyl sy die doek op die esel span, die tas oopmaak en die kwaste regpak.
“Jy kan maar uittrek.”
“Ek gaan nie alles uittrek nie.”
Sy het net stil na hom gekyk.
“Ek weet nie eens wat jou van is nie.”
“Joan Killian. Trek uit.”
Hy het sy hemp uitgetrek, daarna sy skoene.
“Dit is genoeg,” het hy geskerm.
Sy het geknik.
“Wat moet ek nou doen?”
“Staan op die klip.”
Hy het op die groterige rots geklim.
“Moenie so regop staan nie. Ontspan. Laat jou hande sak. Kyk daar, na die dam toe.”
En toe het sy begin skilder. Hy het vir haar vrae gevra, maar sy het nie geantwoord nie, net nou en dan gemaan dat hy stil moet staan, afwisselend na hom en die doek gekyk, verf gemeng en aangewend – tot hy moed opgegee het met die gesprek. Na ’n uur of wat het sy hom laat rus. Hy het weer sy vrae gevra, uitgevind sy is die enigste dogter van ’n aktrise en ’n dramadosent in Pretoria. Hy het hul name vaagweg onthou uit Afrikaanse flieks van die jare veertig.
Eindelik het sy ’n sigaret aangesteek en begin om haar kunsgoed op te pak.
Hy het begin aantrek. “Kan ek sien wat jy geteken het?”
“Geskilder het. Nee.”
“Waarom nie?”
“Jy kan dit sien wanneer dit klaar is.”
Hulle