Ena Murray Keur 4. Ena Murray
Читать онлайн книгу.
weggedraai. “Ook Calvyn glo dat daar iets tussen sy vrou en sy voorman was. Hoekom was hulle dan saam in een motor?”
Salome kyk fronsend voor haar uit.
“Omdat hulle saam in die motor was toe die ongeluk plaasgevind het, beteken nog nie dat daar ’n verhouding tussen hulle was nie. Wat het Hendrik te sê gehad?”
“Hy het aan die begin geen kans gekry om iets te sê nie. Later, toe hy wel die geleentheid gehad het om te verduidelik, wou hy nie. Ek … ek het hom gebid en gesmeek om Calvyn en my ouers te vertel wat daardie aand gebeur het en hoekom hy in die motor was, maar hy was toe al so verbitterd en het net gesê: ‘Selfs ’n arm man het ook sy trots,’ en die saak daarby gelaat.”
Salome kyk Ria bekommerd aan.
“Wel, ek ken Hendrik Jansen van gister af, maar ek sal byna sweer dat hy nie die soort man is wat ’n verhouding met sy werkgewer se vrou sal aanknoop nie. Hy … is net nie vir my daardie soort man nie, of ek moes hom baie swak opgesom het. Jy glo ook nie dat dit so is nie, nie waar nie?”
“Nee, natuurlik nie! Ek weet dit is nie so nie, omdat hy my …” Sy swyg, en ’n oomblik kyk sy Salome verskrik aan. Dan sien sy hoe haar nuwe skoonsuster se oë eers rek in ongeloof, en dan verteder, en die volgende oomblik huil sy teen Salome se bors. “O, Salome!”
Met teerheid en innige jammerte vou Salome haar arms om die rukkende skouers. Vanoggend was ’n oggend van openbaring. Skielik verstaan sy so baie dinge: Hendrik Jansen se houding en vreemde woorde van ’n rukkie gelede, asook die stukkie gesprek wat sy tussen hom en Ria gehoor het. Hoe ironies tog dat al drie die De Ridder-kinders buite hul “klas”, soos Deon se Ma dit sou stel, moes verlief raak. Calvyn se huwelik is reeds iets van die verlede. Diep in haar hart weet Salome dat ook Deon en háár huwelik gedoem is tot mislukking. En Ria … die arme Ria sal haar lewe lank vergeefs die voorman van Babilon bemin. Van Calvyn of haar ma sal sy nooit toestemming kry om met ’n man van soveel laer stand as sy self te trou nie. Daarvoor is mevrou De Ridder te snobisties en te bewus van standverskil, en Calvyn loop ná jare nog met die bitterheid van so ’n huwelik in sy binneste rond. Al sou sy ook sonder hul toestemming wil trou, sal Hendrik Jansen self nie daarvoor te vinde wees nie. Dit weet Salome instinktief van die bietjie wat sy van hom ken.
“Hoekom gaan jy nie liewer hier weg nie, Ria?”
Ria laat moedeloos hoor: “Ek wou al. Honderde kere al. En elke keer … kan ek nie.” Sy kyk Salome met swemmende oë aan. “Ek het Hendrik lief, Salome. Al baie jare lank. Ek kry dit nie reg om my van hom los te skeur nie.”
“Maar Hendrik self …” Daar is kommer en begrip in haar stem terwyl sy Ria se hande styf vashou. “Dit verbaas my eintlik dat hy nie ná die ongeluk padgegee het nie … of selfs dat Calvyn hom nie in die pad gesteek het nie.”
“Daardie dae was Calvyn nog nie baas van Babilon nie, Salome. Pa het nog gelewe en hy het geweier om Hendrik te laat loop, want Hendrik is ’n baie flukse man en ken Babilon se boerdery soos geen ander nie. Die feit dat hy Hendrik elke dag onder oë gehad het, het Calvyn se bitterheid natuurlik nog verder gevoed. Maar dit was iets waaraan hy niks kon doen nie. Hendrik wóú eers gaan, maar Pa het hom blykbaar omgepraat om aan te bly. Dan ook … Ek dink hy is net so min in staat om hom van Babilon weg te skeur as wat ek is. Hoewel hy daarteen stry, weet ek dat hy my ook liefhet.”
“Weet … Calvyn hiervan?”
“Ja. Hy het dit nog nooit in soveel woorde gesê nie, maar hy het my al op indirekte wyse goed laat verstaan dat ek van Hendrik Jansen kan vergeet. Ek was gisteraand totaal verslae toe hy gesê het Hendrik moet my na die partytjie neem.” Haar mond trek wrang. “Dis aande soos gisteraand waarvoor ek lewe. Krummels … maar darem beter as niks nie.”
Salome swyg. Wat kan sy daarop antwoord? Miskien is haar bejammering onnodig. Miskien moet sy Ria eintlik beny. Sy kry darem soms nog krummels, maar waarmee gaan sy wat Salome is in die jare wat voorlê haar honger hart voed?
5
In die dae wat volg, kyk Salome met nuwe oë na minstens drie van Babilon se mense.
In Ria het sy haar grootste verrassing gevind. ’n Mens sou nooit soveel begrip en diepte by hierdie stil meisie verwag as jy haar net op die oog af oordeel nie. In die huis en daaglikse omgang is Ria ’n vaal muisie sonder persoonlikheid, geheel en al oorskadu – ’n mens kan dit selfs oordonder noem – deur veral Calvyn en haar ma. ’n Meisie sonder inisiatief, vir wie ander mense dink en haar lewe vir haar beplan. Maar nou besef Salome dat Ria geensins so oninteressant en sonder ruggraat is nie. Sy het ’n besondere insig in Babilon se mense, en hoewel sy deur die jare geleer het dat dit ter wille van die vrede beter is om maar saam te stem met wat haar ma en Calvyn sê, beteken dit nog nie dat sy gaan lê het nie. In Ria het Salome daardie dag ’n ware vriendin gevind, en dit was ’n soet druppel troos om te weet dat daar darem een De Ridder is by wie sy kan aansluit en teenoor wie sy haarself kan wees.
Ook groei haar vriendskap met Hendrik Jansen in die dae wat volg. In die koeistal, waar sy gereeld vir Daisy en haar versie, Ounooi, gaan besoek, wissel hulle dikwels ’n paar vriendelike woorde. Hoe langer sy die voorman ken, hoe meer hou sy van hom en word sy oortuig dat wát die omstandigheidsgetuienis ook al teen hom was met die dood van Calvyn se vrou, Hendrik Jansen beslis geen agterbakse verhouding met sy werkgewer se vrou gehad het nie.
Die feit dat hul geselsies in die koeistal nie heeltemal onopgemerk verbygaan nie, besef sy, maar dit hinder haar nie. In die meeste opsigte sal sy verplig wees om ’n De Ridder te word, maar sy weier om mense te klassifiseer volgens hul besittings en waar hulle woon. Die voorman van Babilon is ’n man met karakter, en daarvolgens sal sy besluit. Niks en niemand, nie eens die baas van Babilon nie, sal haar dwing om snobisties te word nie.
Maar ook die baas van Babilon beskou sy nou met nuwe oë, en daar kom tye dat sy ’n innige jammerte in haar hart teenoor hom voel groei. In haar verbeelding sien sy die seuntjie wat so liefdeloos en sonder die teerheid van ’n ma moes grootword, by ’n pa wat hom indirek verantwoordelik hou vir iets waaraan hy tog nie aandadig was nie. Veral in Calvyn se geval is Salome verras deur die diep insig aan Ria se kant. Sy stem saam dat Calvyn eintlik bejammer moet word. As ’n mens vandag na die bitter man kyk, kan jy jou kwalik voorstel dat hy maklik deur ’n verleidster om die bos gelei sou kon word. Maar dis deur skande en skade dat ’n mens wysheid leer, en dis grotendeels sy huwelik met die losbandige Jessie wat van hom die man gemaak het wat hy vandag is – dit en sy eensame, liefdelose kinderjare. Kan ’n mens hom dan werklik verkwalik dat hy valse waardes in die lewe opgebou het … dat hy deur ’n harde noodlot geleer is om nie op die liefde en eerlikheid van sy medemens te reken nie, maar sy vertroue te plaas in dooie dinge en besittings – jou status en jou naam?
En Salome is reg. By Calvyn het dit ’n obsessie geword om die De Ridder-naam, wat hy indirek beswadder het deur met ’n meisie van laer stand en opvoeding te trou, weer in ere te herstel. Hy het gesweer dat nóg hy nóg een van die ander De Ridders ooit weer daardie naam skade sal aandoen. Want Babilon en die De Ridder-naam is al wat hy oorgehou het in die lewe, al wat die toekoms vir hom inhou. Dit was vir hom ’n geweldige skok toe hy moes vasstel dat ook Deon met ’n hierjy van nêrens getrou het. Maar hy, die nuwe baas van Babilon, sal sorg dat Salome haar by sy standaarde aanpas.
Namate die weke verbygaan, is daar vir Salome ’n groter probleem as die baas van Babilon. Elke dag word dit vir haar al duideliker dat haar en Deon se huwelik op die rotse is. Ten eerste is sy baie beslis oortuig daarvan dat Deon en Wanda Wolfaardt meer as net “goeie, ou vriende” is. Sy het geen vaste bewys daarvoor nie, maar Wanda se naam duik te dikwels in Deon se gesprekke op, en hulle is net te dikwels toevallig saam op plekke. Die enkele kere dat sy en Deon wel saamgenooi is na partytjies en dies meer, was Wanda ook altyd op die voorgrond en het sy Deon so in besit geneem dat Salome heeltemal op die agtergrond geskuif is. Nadat dit ’n paar keer gebeur het, het sy nog elke keer verskonings gehad om nie te gaan nie. Deon was duidelik verlig en bly daaroor. Met ’n steekpyn in haar hart het sy geraai Wanda wag gretig aan die ander kant op hom.
Salome begin al sterker besef dat sy nie kans sien om die res van haar lewe met ’n man soos Deon