Louisa du Toit Omnibus 9. Louisa du Toit
Читать онлайн книгу.
biologie en houtwerk kon regkom nie.
“Die roepery,” sê Gileam. “Ek moet vir oom ’n klokkie aanlê winkel toe. As die deure nie almal oop is nie, kan Katrien mos nooit vir oom hoor roep nie.”
“Wil jy glo,” staar Tippie hom aan, blink van oog. “Katrien, kyk hierdie slim plan van Gieljam.” Nou moet Katrien mooi kyk na die Dormehldorp-storie en die plasing van die letters.
Sy glimlag. “Pa lyk so in sy skik, maar ek wil eers sien of Gileam sy storie deurkry.”
“Nou hoe dan so?” Tippie voel diep teleurgesteld omdat sy dogter sommer so ewe ’n emmer koue water oor Gileam se slim plan kom gooi.
“Gileam sê die uitlêg van die nuwe deel is glo nie so dat hy sy sin kan kry nie.”
“Ek het nie so gesê nie,” help Gileam haar geduldig reg.
“Nou hoe het jy dan gesê?”
“Ek het gesê daai mannetjie sê so.”
“Nou kom dit nie maar op dieselfde neer nie?”
“Aikôna. Nie as my naam Gileam Dormehl is nie.”
“Maar wat kan jy tog doen?”
“Ek gaan hoog op met die mense praat. Ek was al by die dorpsraad en hulle klink ingenome met my plan. Dis tog vir die dorp se beswil.”
“Jy moes eerder daaroor gepraat het.”
“Jy weet hoe dit was, met die siekte en dood en alles.”
“Maar, Gileam, ek kan eenvoudig nie insien waarom jy nie tevrede kan wees met ’n kleiner terrein reg in die middel van die nuwe sakesentrum nie.”
“Kyk, Katrien, oom Tippie, ’n mens moet iets nastrewe.”
“Te veel strewe bring dalk net dwaling,” wys Katrien hom tereg.
“Huh? Oom Tippie? Hoor dan nou oom se meisiekind. Is dit nie so dat ’n mens iets moet hê wat hy nastrewe nie, oom?”
“Ja,” stem Tippie begeesterd saam, en die yl haartjies lê plat en natgesweet van opwinding teen sy skedel. “Dit is so, Katrien, my kind. Die mens moet iets hê wat hy nastrewe.”
Net so asof my stomme pa ooit iets nagestrewe het, dink Katrien spytig toe sy uitgaan om vir die twee mans koffie te maak.
Sy skrik half toe Gileam ’n rukkie ná haar in die kombuis verskyn en die middeldeur toedruk. Hy doen dit so doelbewus.
“En nou?” wil sy half glimlaggend, half onrustig weet.
“Jy weet ek is ’n boerseun wat my sake graag vroeg in die môre afhandel.”
“Sake?” Sy draai die gasstofie se vlam groter oop as wat nodig is.
Toe vat breë bruin hande hare van agter af vas, sy arms om haar lyf. Haar hart klop verstikkend. Gileam Dormehl het haar nog nooit so aangeraak nie. Hy is van die ou skool, gesteld op sy naam, op routyd na ’n dood. Sy nabyheid ontsenu haar heeltemal.
Wanneer het ’n man laas so aan haar geraak? Dit was Kirsten, onmiddellik voor sy verdrinking. Of verdwyning. Die betekenis bly dieselfde.
Maar selfs die gedagte aan Kirsten kan nie vanmôre die nabyheid van Gileam besweer nie. Is die mens dan tog ’n wese wat onvoorwaardelik met verloop van tyd genees? Enkele dae gelede nog was sy skoon siek van ellende, toe die aankoms van Jonathan Bergman met sy opgeslaande kraag uit die reën haar so ontstel het.
“Gileam?” vra sy, maar haar stem is so hees en sag dat die geluid van die gasvlam dit oorweldig.
Hy wentel haar na hom toe en hulle liggame raak aan mekaar. ’n Gevoel van swaar opwinding vloei deur haar, soos wanneer dik pap in ’n ysterpot prut. Absurde beeld, maar dis omdat Gileam so aards is, so uit die bodem gevat. Maar haar gevoel kan sy nie onvoorwaardelik as ekstase beskryf nie. Daar is ook iets van teensin in, soos die aanmaning van ’n komende ongesteldheid.
“Die ketel …” ontsnap sy. “Laat ek net die ketel op die vlam sit, Gileam.” Met die klein uitvlug, haar rug na hom, wonder sy hoe sy dan gedink het. Gileam is ’n man, ’n gesonde man, wat boonop aan die lyf van ’n vrou gewoond was.
Toe sy Bergman in sy tydelike kantoor gaan sien het, het hy te kenne gegee dat haar en Gileam se troue aanvaar word. Bergman het beslis heel gou die kleindorpse mentaliteit gesnap en begin beoefen. Hy het verniet so vol wind, letterlik en figuurlik, hier aangekom.
Maar dis nie nou ’n tyd om aan hom te dink nie. Gileam is steeds naby haar. Sy voel sy asem teen haar nek.
“Bang, hm?”
Sy knik. Waarom nie eerlik wees nie?
“Vir my? Of vir jouself?”
“Ek weet nie, Gileam. Dalk al twee.”
“Dis ’n goeie teken. Ek is tevrede.”
“Laat dit eers so bly, asseblief,” soek sy grasie.
“Ek het jou al baie tyd gegee. Of hoop jy nog?”
“Nee, nee, jy weet tog … Ek bedoel, die keerdatum van die hofbevel is al verby. Ek weet hy kan nie lewe nie.”
Die wat nog tot op die laaste hoop behou, dink sy, is gewoonlik die ouers. Maar dit is Kirsten se pa self wat gevra het dat die hof sy seun dood verklaar. Hulle moes uitvind geen hof kan verklaar dat hy dood is nie, maar wel dat hy waarskynlik dood is. Geen mens kan onbepaald bly hoop nie; veral nie as die bewyse berghoog lê nie, of seediep, dan.
In die stukke wat by die hof ingedien is, het sy vriend wat hom heel laaste gesien het, die nodige verklaar. Wat ’n tragiese ironie dat hierdie vriend later self ook ’n waterdood moes sterf. Saam het hy en Kirsten die branders aanbid, en een na die ander is hulle deur hierdie liefde opgeëis.
En selfs al sou Kirsten soos ’n Lasarus weer by haar aankom, sal sy hom neem? Eintlik het sy te swaar oor hom gekry. So ’n leed kan nie net summier nietig verklaar word nie.
Op hierdie punt stok haar gedagtes altyd volkome. Sy het nooit weer daardie briefie van die meisie gelees nie. Net die een keer nadat sy dit in die pos ontvang het. Nogtans het sy altyd geweet dat sy dit weer sal lees. Miskien is dit nou die tyd. Al is dit net om die herinnering aan Kirsten met mening te knou. Sy kan nie so voortgaan, in die verlede bly leef nie. Die lewe rol aan. Hier staan Gileam by haar en hy bied haar krag en liefde en veiligheid.
“Ek sê jou wat, Katrien. Kom eet vanaand by my. Ek voel nog altyd dat Lourens en Tala jou te swak ken. Tala kan vanaand kook. Sal jy kom?”
“Goed, Gileam, dankie. Wat bring ek saam?”
“Net jouself.” Verheug druk hy haar teen hom vas, net ’n oomblik, maar sy bly die aanraking onthou as dwingend. Sy was nog nooit voorheen bereid om na sy huis toe te gaan nie, en hy was ook maar suinig met sy uitnodigings. Mense kan so maklik iets aangryp en verdraai. Maar eintlik is dit belaglik. Sy opgroeiende kinders is daar.
Hoe moet sy hulle andersins beter leer ken? Hoe moet sy ooit tot ’n besluit kom, as dinge tussen hulle maar net by oppervlakkige geselsies bly? Of sy uitsien na die aand, weet sy nie. Sy durf haar dit nie afvra nie.
Maar tydens die etensuur, toe die winkeldeur volgens algemene gebruik gesluit is en Tippie Tosen na ’n ligte ete indommel, maak Katrien haar kamerdeur agter haar toe. Sy steek haar hand diep in die boonste laai van haar klerekas en haal die koevert te voorskyn. Geen geparfumeerde dosie met lintstrikkie nie, maar ’n gewone vaal koevert waarin een of ander stuk korrespondensie was. Daarin is die twee koerantberiggies: een oor Kirsten se verdrinking, die ander, meer as ’n jaar later, van die hofverklaring.
En dan, die derde stuk. Die briefie van die meisie. Na al die maande vou Katrien die enkele velletjie weer oop. Sy het dit ontvang nadat die eerste koerantberig verskyn het. Die gevoel van daardie skok, daardie smart, leef weer kragtig in haar op. Enersyds was daar die ellende oor Kirsten, en die verwyt dat sy nie daardie dag saam met hom en die vriend strand toe is nie. Hy het gesê hy het