Koms van die motman. Chris Karsten
Читать онлайн книгу.
kan ’n nagmerrie word, het haar ma bygevoeg.
Waarop sy net kon sê: Amen!
Teen die einde van die gesprek met al sy Kaapse draaie – ingesluit drome oor tande en babas en selfs Bam – was haar ma se raad:
Sê vir Lou hoe jy voel. En vat dan ’n wegbreekkans. Nie net ’n week nie – gaan weg, gaan oorsee, gaan vir ’n paar weke Lapland toe, of so ’n vreemde plek. Gaan sorteer jou kop én jou hart uit. As jy en Lou vir mekaar bedoel is, sal hy vir jou wag, en hy sal weet jou gevoelens het niks met jaloesie te doen nie, maar alles met openheid.
Sy het die raad oorweeg en besluit haar ma is dalk reg dat sy haar kop moet gaan uitsorteer. Maar sy het dit nog nie met Lou bespreek nie. Sy’s nie seker hoekom nie. Is sy bang hy wag nie vir haar nie? Of is dit oor haar eie onsekerhede? Hulle is al so lank bymekaar, en een van die mooi dae gaan hy haar in ’n hoek druk en sê: My hart se punt, ek lê weer gisteraand en wonder: Waar presies staan ons met hierdie verhouding? Is ons aan’t water trap of wat? Raak dit nie tyd om dit verder te vat nie, die volgende vlak, jy weet?
En dis daardie volgende vlak wat haar die wilde ritteltits wil gee, nie omdat sy nié vir hom lief is nie. Nee, hy’s die regte een, sy soek niemand anders nie. Dis net … dis net … Is sý reg vir so ’n commitment, hier diep in haar en in hierdie stadium van haar lewe?
Sy weet haar ma se vrees is dat haar dogter al amper dertig is en op ’n rak afstuur. En ’n ouer, geskeide man is beter as ’n rak. Maar Lou se ouderdom en huwelikstatus het niks met haar eie gevoelens of bedenkinge te doen nie. Of dat ánder jong vroue van haar ouderdom al met man en kroos sit nie. Sy het ander prioriteite. Sekere mense kan dit selfs selfsugtige prioriteite noem – sy wil Lou hê én sy wil haar vryheid hê. En hoe versoen jy die twee? Miskien sou Salomo geweet het. Aan die ander kant, die ou koning had tog ’n geneigdheid om te verdeel pleks van te versoen. Of verstaan sy dit verkeerd?
***
Met haar ma aan’t dut in haar kamer en Lou weg vir die laaste reëlings vir môre se begrafnis, besluit sy dis tyd om die siekekamer se deur te gaan oopmaak. En selfs nou is sy sku om in te gaan. So half soos mens voel wanneer jy by die vertrek instap waarin ’n terminale pasiënt lê.
Maar die kamer is onbeset en die bed tot die kaal matras afgestroop. Sy betrag die smeersels van taai grys vingerafdrukpoeier aan omtrent elke oppervlak, selfs aan die mure. En die eens lewegewende masjien is nou onheilspellend stil, die skerm, eens vol flikkerende syfers en lyne, donker. Die eensame drupstaander se vloeistofsakke nog halfvol. Op die bedkas die brilhuisie op twee boeke en al die ander goed wat sy van Kerstyd af onthou – waterglas, Kleenex-boks, oor die handdoekreling die handdoeke en waslap.
Duidelik het haar ma ook nog nie die moed gehad om die laaste tekens van haar pa se lewe te kom opruim nie.
Haar oë sweef terug bed toe. Selfs die kussings is sonder slope. Dit gee haar moed, dit lyk of Polokwane se Forensies deeglike werk doen om elke moontlike spoorelement te ondersoek en te ontleed.
Maar dan, terwyl sy so na die matras staan en staar, kom lê ’n vreemde troosteloosheid soos ’n klip in haar maag – hier alleen in haar pa se sterfkamer voel sy skielik soos die enigste oorlewende van die een of ander apokaliptiese verdelging. Dis asof die spiere van haar bene haar nie langer staande kan hou nie. Sy gaan sit op haar ma se stoel. Hier waar sy saans kom sit het om vir haar pa te lees. En daar, half onder die bed ingeskop deur al die voete van die speurders en die manne van Misdaadtoneelbestuur, Forensies en Patologiese Dienste wat die liggaam kom verwyder het, lê haar ma se nuwe pantoffels. Dit was ’n Kersgeskenk. Ella het die pantoffels gaan koop en toegedraai en op die plakker geskryf: Aan my liewe Vrou. Van jou Man.
Sy kyk op, terug na die bedkas. En daar’s die twee boeke. Een van hulle is ook ’n Kersgeskenk, van haar ma aan haar pa; sy’t mos geglo hy hoor, en geniet, die Dana Snyman-stories wat sy saans hier vir hom sit en voorlees het.
Maar waar’s die Bybel? Het haar ma dit kom haal?
Sy sit lank so op die leesstoel. Sy probeer haar inleef in wat Maandagnag presies hier gebeur het. Dit het groot wilskrag gekos, maar sy het dit reggekry om weg te bly, nie te kom pla of inmeng terwyl die ondersoekers hier besig was nie. Maar nou is dit of haar speurinstinkte wil-wil inskop.
Ook by die begrafnis, veral by die teraardebestelling, betrap sy haarself telkens dat sy opkyk om die roubeklaers van agter haar sonbril te bestudeer. Dis ’n aangeleerde ding. Gewoonlik doen sy dit van die periferie wanneer ánder naasbestaandes hulle geliefde begrawe. Want dis nie ongewoon dat ’n aanvaller die begrafnis van sy slagoffer bywoon nie. Die verskynsel kan kriminoloë en psigoloë nog moeilik verklaar, want oortreders wat al so betrap is, kan self nie sinvolle redes gee waarom hulle hul slagoffers se begrafnisse wou bywoon nie.
Haar pa se begrafnis is nie groot nie en die rouendes meestal van middeljarig tot bejaard, meestal vriende en kennisse van haar ma, want op Bela-Bela het niemand hom as lewende mens geken nie – soos hy slapend hier aangekom het, gaan hy vandag dieper slapend in sy graf in.
Sy staan tussen haar ma en Lou, met Silas en Mara aan haar ma se ander kant, toe die kis onder die laaste treurige sang in die graf begin afsak. Sy vat ’n hand vol roosblare uit die mandjie wat rondgehou word, gee ’n tree vorentoe op die groen plastiekgras van die grafmat en laat val die blare saam met die preweling van ’n groet en ’n belofte agter haar pa aan na sy finale rusplek:
Ek gaan jou mis, Paps, maar ek gaan hom kry, hy sal nie wegkom nie …
DIE SKIETERY
In haar afskorting in die speurkantoor bel sy die Serious & Violent Crime Unit op Polokwane, sê wie sy is en vra vir speursersant Caiphus Tjale.
“Warrant Neser, how can I help you?”
“Ek bel namens my ma,” sê sy ook weer in Engels en sy hoop met ’n versoenende toon, as hy dalk ’n spesmaas begin kry dat dié lastige vrou van plan is om haar lang neus in sy ondersoek in te steek. “Sy’s nog so geskok en deurmekaar oor alles wat gebeur het.”
“Natuurlik. As ons in julle skoene was … ek en mý ma, sou ek dieselfde gedoen het. Hoe ek kan help?” vra hy weer.
“Het jy regtig nierstene laat uithaal?”
“Ja, ek het. Jy’s ’n baie agterdogtige mens, warrant. Is dit waaroor jy bel, om my woord in twyfel te trek? Of is jy bekommerd oor my gesondheid?”
“Jy’t laas gevra my ma moet ’n lys van gesteelde goed maak, omdat jy nie die moontlikheid van ’n inbraak wou uitsluit nie.”
“En sy’t nog nie haar lys vir my ge-e-pos nie.”
“Dís hoekom ek bel, namens haar, en nie oor ek agterdogtig is nie. Sy wil graag ’n lys maak, maar sy kan nie eintlik agterkom dat enigiets weg is nie. Behalwe my pa se Bybel. En dit maak ons albei baie hartseer en konfoes: Hoekom sal ’n inbreker ’n Bybel steel, maar haar beursie met geld netso los, ook haar juweliersware en TV en ander waardevolle goed? Wat sal die doel van sy inbraak dan wees, sersant? Behalwe dat hy erg godsdienstig is, maar momenteel vergeet het van die gebod wat sê jy mag nie steel nie, veral nie ’n Bybel nie. Wat ons ook kwel: Hoekom sal so ’n inbreker ’n bewustelose man vermoor, maar ’n slapende vrou laat leef? Maak dit alles vir jou sin, sersant?”
Net ’n sagte gezoem oor die lang lyn tussen High Street, Brixton, en Schoemanstraat, Polokwane.
“Sersant Tjale?”
“Ja, ek’s nog hier, ek soek net gou iets in die dossier. Goed, hier’s dit. Die Bybel. Dis nie gesteel nie. Dis hier genotuleer in Forensies se opgaaf van bewysstukke en potensiële leidrade waarop hulle beslag gelê het. Saam met die beddegoed.”
“Hoekom die Bybel? Wat van die ander items op sy bedkas?”
Weer stilte. Sy gee hom kans. Ten minste het hy nie afgelui nie. Nog nie.
“Foto’s wat van die misdaadtoneel geneem is … foto’s van die slagoffer daar in sy –”
“Dis nie sommer net ’n anonieme slagoffer