Chłopi. Władysław Stanisław Reymont
Читать онлайн книгу.
– kurtka z kołnierzem i kieszeniami. [przypis edytorski]
22
alkierz – ustronny pokoik, często w narożniku budynku; garderoba. [przypis edytorski]
23
przetak – rodzaj sita. [przypis edytorski]
24
pedają, co – powiadają, że. [przypis edytorski]
25
sąsiek – wydzielona część spichlerza, w której składowano w skrzyniach ziarno. [przypis edytorski]
26
przespiecznie – bezpiecznie. [przypis edytorski]
27
wrychle – szybko. [przypis edytorski]
28
pacierz – tu: miara czasu (tyle, ile potrzeba na odmówienie pacierza). [przypis edytorski]
29
trzask kijanek – kijanka był to przyrząd drewniany, za pomocą którego kobiety prały bieliznę i ubrania w rzece, uderzając kijanką materiał zanurzony w wodzie. [przypis edytorski]
30
cep – proste narzędzie służące do młócenia zboża, zbudowane z dwóch połączonych ze sobą rzemieniem lub łańcuchem kijów, z których dłuższy (dzierżak) służył jako uchwyt, a krótszy (bijak) do uderzania w zboże, ułożone na twardym podłożu; dzięki umiejętnemu uderzaniu (bijak powinien spadać płasko, a nie na sztorc) oddziela się ziarno od plew i słomy. [przypis edytorski]
31
zesuć – zsunąć. [przypis edytorski]
32
cebratka – wiaderko (zdrobn. od cebro). [przypis edytorski]
33
zarno – zaraz, od razu. [przypis edytorski]
34
szkopek lub: skopek – naczynie, kubek, kubełek. [przypis edytorski]
35
machorka – tytoń kiepskiej jakości. [przypis edytorski]
36
do waju (gwar.) – do was. [przypis edytorski]
37
wycug – dożywotnie utrzymanie, jakie powinny zapewnić dzieci rodzicom, po przepisaniu przez nich majątku na dzieci. [przypis edytorski]
38
pedo – powiada. [przypis edytorski]
39
przychówek – potomstwo. [przypis edytorski]
40
zabaczyć – zapomnieć. [przypis edytorski]
41
cośwa wama raili – cośmy wam raili; raić – polecać, rekomendować, swatać. [przypis edytorski]
42
udała mu się – spodobała. [przypis edytorski]
43
obleczenie – ubranie. [przypis edytorski]
44
lewentarz – inwentarz; zwierzęta w gospodarstwie wiejskim. [przypis edytorski]
45
drabka – drabinka. [przypis edytorski]
46
galanty – porządny. [przypis edytorski]
47
ogacenie – ocieplenie. [przypis edytorski]
48
kłyżnić się – kłócić się. [przypis edytorski]
49
wagował – wahał. [przypis edytorski]
50
borgować – dawać na kredyt. [przypis edytorski]
51
śpik – senność. [przypis edytorski]
52
coraz krzepciej – coraz silniej (od: krzepki – silny). [przypis edytorski]
53
woranie się – zaoranie kawałka cudzego pola. [przypis edytorski]
54
sielny – silny, potężny, wielki; tu: ironicznie. [przypis edytorski]
55
obertelek – drewniany kołeczek spełniający funkcję guzika. [przypis edytorski]
56
gapa – wrona. [przypis edytorski]
57
przecykać (się) – budzić się z drzemki. [przypis edytorski]
58
z dobrodziejem – tj. z księdzem. [przypis edytorski]
59
bróg – oparte na czterech słupach słomiane zadaszenie, pod którym składowano zboże przed młóceniem, a niekiedy również inne zbiory. [przypis edytorski]
60
lementarz – elementarz. [przypis edytorski]
61
Gody – Święta Bożego Narodzenia, obchodzone co roku 25 i 26 grudnia. [przypis edytorski]
62
opałka – koszyk. [przypis edytorski]
63
zabaczyć – zapomnieć. [przypis edytorski]
64
korpiel – brukiew; roślina pastewna, w której jadalny jest słodki, bulwiasty korzeń. [przypis edytorski]
65
szarwark – przymusowe świadczenia w robociźnie wykonywane przez ludność wiejską, rodzaj pańszczyzny; szarwarki służyły celom publicznym, w ramach tych prac budowano i naprawiano drogi, mosty czy wały wzdłóż brzegów zbiorników wodnych. [przypis edytorski]
66
grobla