Klaprose teen die wind. Marzanne Leroux-Van der Boon
Читать онлайн книгу.
het sy stuk The normal heart veroorsaak?” Jurgen knik. Claus wend hom tot Marc. “Hy het sy gay vriende histeries begin waarsku om op te hou om met Jan en alleman bed toe te gaan. Wat het hy vir sy moeite gekry? Hulle het hom vir ’n gay-vyand uitgekryt! Nou eers dat almal sien rondneukery is dodelik, nou het hy skielik die held van die beweging geword.”
“Ja …” Jurgen sug. “Hy het nie veel goeie woorde vir sy eie mense nie. Ek het gelees hy sê gays het die siekte verdien omdat hulle so passief en masochisties is.”
“Hy’s reg ook. Weet jy van die militante groep wat hy gevorm het?”
“Act Up?”
“Ja, dis …”
“Is hulle die groep wat die sterftonele op straat opvoer?” val Marc hom in die rede, bly dat hy iets het om tot die gesprek by te dra.
“Dis reg. Hulle doen dit voor die stadshuise, by hospitale en voor die kantore van vliegmaatskappye wat weier om kaartjies aan Aids-pasiënte te verkoop.”
Jurgen gaan die bottel haal en kom skink ongevraag vir Claus ’n nuwe dop in. “Ek lees dat die siekte in Amerika fataal is vir die teater en opera.”
Claus knik. “Ja, én vir die modehuise, hoor! Amerika se modebedryf word letterlik onthoof. Daar’s oral soveel vrees en wanhoop, dis verskriklik. Wie wil nou allerhande modes ontwerp as jou vriende rondom jou sieklê en doodgaan? Aids is besig om die kreatiefste mense af te maai.”
Marc se keel brand van te veel en te vinnig rook, maar hy steek weer ’n sigaret aan. Malibu, die gemmerkat, wat op sy skoot gelê het, spring af en skud haar pote verontwaardig. Toe gaan sy onder die rusbank inkruip.
“Julle rook my katte uit die huis uit,” sê Jurgen om die somber atmosfeer op te lug. Maar niemand wil lag nie.
“Wat het van die professor geword van wie jy my die vorige keer vertel het? Die een wat jy in Centralpark ontmoet het.”
Claus frons. “Wie was dit nou ook weer?”
“Ek weet nie meer nie. ’n Jood. Matthew of iets.”
“O, hy? Ja, Matthew. Ek is baie bekommerd oor hom. Hy het verlief geraak op ’n ouer man wat streng Katoliek grootgeword het en járe lank getroud was. Die laaste vyf jaar eers het hy uitgekom en toe het hy alles probeer inhaal. Van sy vorige minnaars is al aan Aids dood. Sélf wil hy hom nie laat toets nie. En nou’t hy ’n vaste verhouding met Matthew.”
“Was Matthew nie ook eers getroud nie?”
Claus knik. “Vrou en twee kinders. Hy het pas ’n jaar gelede die moed gehad om uit te kom.”
Dis ’n oomblik lank stil. Marc word stadigaan bewus van ’n toenemende verset in hom. Sy oë vind Jurgen s’n. Asof hy daar iets van verstaan, sê dié onverwags: “Sou dit nie dalk meer moed gevra het om by sy gesin te bly nie? Bietjie selfverloëning …?”
Marc trek sy asem versigtig diep in om nie gehoor te word nie. Self het hy voorlopig nog nie die moed om iets te sê nie.
Claus sit ’n ruk lank in sy glas en kyk voor hy sê: “Ék weet nie. Jy sal seker beter weet. Dit kos ook heelwat moed om in die tyd van Aids daarvoor uit te kom dat jy gay is.”
Jurgen knik en dit val Marc op dat die twee manne mekaar veelseggend aankyk.
“Die groot meerderheid van die aktiewe gays is besmet, maar op partytjies word daar liewer nie oor Aids gepraat nie, al is hy áltyd die onsigbare gas by elke fees. Almal vlug desperaat vir die gedagte.”
Jy is ook tot die dood toe bang, dink Marc kwaad. Vir al jou gesofistikeerdheid en uitgesprokenheid gaan jy jou ook maar vanaand aan drank en woorde te buite. Ek weet nie of die feit dat jy “uitgekom” het veel vir jou gedoen het nie!
Claus gooi weer whiskey oor sy ys. “Ek is nog negatief. Maar ek weet dat ek myself nooit heeltemal sal kan beskerm nie. Ek weet dat ek weer en weer in ’n situasie sal kom waar my begeerte groter as my versigtigheid sal wees. As jy waansinnig verlief is, wil jy ook met en vir die ander sterf.”
Hoeveel maal raak ’n mens dan nog op jou ouderdom waansinnig verlief, dink Marc wrokkig. Hy kyk na Jurgen vir bevestiging, maar dié is alleen maar met die Siamesie op sy skoot doenig. Hy kyk nie op nie. Marc beteuel homself. “Is selfmoordneigings hoog onder die seropositiewes?”
Jurgen skud sy kop. “Nee, dis verbasend laag. Die idee van mense wat selfmoord pleeg as hulle hoor hulle is seropositief, is ’n dwaling. Die pasiënte waar ek werk, ontwikkel eerder ’n lewensdrang. Alles gaan vir hulle absoluut net om oorlewing.”
“Ek weet,” sê Claus, “ek vind dit ’n ontsettend neerdrukkende perspektief. As ek weet dat ek besmet is, dat ek elke dag met die dood in my loop … ek glo nie ek het die moed daarvoor nie.” Hy steek nog ’n sigaret op en die ander twee hou hom stil dop. “Dan maar liewer self ’n einde maak … Maar ek dink ook nie ek sal dit regkry nie. Dus laat ek my maar liewer nie toets nie, dan bly daar nog hoop.”
Die ergerlikheid vervloei in Marc. Jy is eerlik, dink hy; wie is ek om jou te veroordeel?
“Maar as jy jou nie wil laat toets nie, is jy tog ’n gevaar vir ander.” Jurgen sê dit so sag dat dit is asof hy net hardop dink.
“Ja, God,” sê Claus swaar. “Drie maal het die kondoom in drie weke geskeur. Maar dit lyk nie eens meer of Dmitri hom daaroor bekommer nie.”
“Hy is jonk …” Jurgen kyk steeds nie op nie. Hy neem die kat se pootjie en druk die kussinkie op sy hand oop. “Jong mense meen dat hulle onsterflik is. Dis vir hulle moeilik om die gevare van Aids ernstig op te neem. Mens moet hulle daarmee help.”
Dis ’n lang ruk stil, toe vra Claus: “Hoor ek jou sê dat ek onverantwoordelik is teenoor Dmitri?” Hy kyk nie op van sy glas nie.
Dis stil voor Jurg sê: “Jy weet wat my standpunt is.”
“Oor jy so verantwoordelik optree?”
“Dit het ek nie gesê nie.”
Claus kyk op en Marc skrik vir die uitdrukking in sy oë. “Jy het op jou heilige stoel bly sit en nou meen jy jy het die reg om oordeel oor ander uit te spreek.” Sy stem is sag en vol venyn.
Jurgen roer nie, kyk ook nie op nie. “Laat dit maar, Claus, ek spreek nie oordele oor jou uit nie.”
“Maar jy meen tog dat jy in alle ongeskondenheid die reg het om raad te gee.”
“Jy’s dronk,” sê Jurgen baie sag.
“Môre word ek nugter. Maar jy bly skynheilig.”
“Jy het reg om so te dink.”
Claus vloek. “Weet Marc dat jy gay is? Weet hy waarom jy by die Aidskliniek werk?”
Het ek dit altyd geweet? vra Marc homself paniekerig af deur die swaar slae van sy hart heen. Is dit waarom ek so meteens by hom tuis was, so maklik by hom kom bly het?
Jurgen antwoord Claus nie, sy gesig bly afgewend.
“Weet jy?” vra Claus vir Marc.
“Waarom moet ek jou antwoord?” vra Marc skaars hoorbaar. “Maak dit dan vir jou saak?”
“Dit sal Jurg jou ook kan vertel as hy wil …” Maar dis duidelik dat die skielike opwelling van woede bedaar het. Dat hy daar spyt van het. Hy kom regop en bly onseker staan. “Ek is jammer … Jurg. Jy weet hoe dit met my is as ek te veel gedrink het, dat ek nie toerekenbaar is nie …”
“Ek weet.”
“Dit was in die eerste plek stom van jou om my hierheen te nooi met hom hier.”
“Ek ís stom.”
“Nee, jy is nie!” Claus leun meteens na Jurgen en sit albei sy hande op sy skouers. Marc sien die trane in sy oë opwel. “Nee, jy is nie,” sê hy weer en knyp sy oë styf toe, sy mond vertrokke. Hy buk af en lê sy wang ’n oomblik