Vyf-en-veertig skemeraandsange. Breyten Breytenbach
Читать онлайн книгу.
deur die oppervlak breek
om vryheid te sluk
en die maan uit te spoeg /
my vriende het rugpyn /
my vriende lees die verhale van Julio Cortázar /
my vriende lê onder grys stene in begraafplase in Beira
en Bandoeng en Bologna en Blantyre
en onder sand en klippers in Bandiagara / baie
van my vriende is lankal dood
en sommige se as is in roostuine
uitgestrooi en ander klop teen die kiste
se deksels en hulle hou nie van molle nie /
my vriende het kontak
met hulle kinders verloor /
my vriende word kwaad /
my vriende het spesiale en moeilike verhoudings
met die naghemel
veral wanneer die kleur daarvan karmosyn is /
my vriende van Brisbane en van Belgrado
en van Bagamojo en Bahia en Bitterfontein
skryf soms hulle gedagtes neer
en maak lyste van hulle vriende
wat ook weet net soos hulle nou weet
die wêreld is nie daar om verander te word nie /
4. die zar-partituur
(’n eggo)
toe die see ’n vloot wolke so vol soos ’n lied dagwaarts stoot –
statige sloepe tot aan die spuigate gelaai met wind –
land-in oor die as en bewing van ’n somer se vlamblomblare
wat verkool in kelke en kele
tussen die duine kolk
om getye met die bewe-ging van donker vokale te omsoom,
toe die jaar ontstrengel raak in rankende bloureën
en die spookvoëls se rou geroep ’n gerug is
om windskepe na die veilige bergingspieke te lei,
toe die vlae nog roulinte was om te treur oor die nag
wat met fladderende vlerke verstrik het in takelwerk
en toe die son ’n skitterende sabel swaai
oor ’n eiland se wegsyfer in die fabels van verlang
waar slapers onder apebroodbome
die droom met ’n hand op die hart groet
salaam aalikoem
(“welkom, welkom tuis”)
om haar te begelei na die binnehowe
van ou-ou begeertes se bergplekke
waar gode en godinne van vryheid
met lappe smous en roep-roep skinder oor voëls,
toe het die man sy masker afgehaal soos ’n gesig
en gesê: welkom, welkom tuis
my swaeltjiebruid,
aalikoem salaam,
ek droom jou so lank al deur die binnehowe van eeue
hoe jy tuimel en dartel om die wind in te kleur
en altyd weer tuis te kom oor as en bewe-sing
na die poort van terugkeer
vir die seremonie en die hierinnering van ons saamwees,
my dans is die dans van ons liefde
ek is die engelaar wat die sterre uitspel
in narratiewe van getye en seisoene
om jou veilig terug te lei
na passies van ons partituur in binnehowe,
ek kom van waar die naglyf
die littekens dra van verskroeide winde
en wonde soos vlerkstigmata gekeep deur ’n sabel,
ek kom deur die nag
van ’n verlede se klokke en kloosters
deur tuine van marmerkoninginne
en voëlverskrikkende woude
om vir jou te fluit wanneer die dag breek
en in jou oor te fluister
dat jy nooit weer bang hoef te wees in my hand nie,
dat die maan maar net ’n klep is
waar bloed deur moes spoel soos donker vokale
om die are van ons beweg-ing te bevrug –
elke nag, sal die man sê,
is jy die droom van my reise
wat pols deur leeftye se wending
terug na die poort van herkenning
welkom, welkom tuis
wasalaam aalikoem
kyk, die dag sal oopgaan in binneplase
waar die boomslapers hulle lappe uithang
om die terugkerende verhaling van bloureën en frangipani
op te vang
met ’n hand op die hart
en dat die maan ’n klip is
’n troukaart beskilder met die alfabet van engele
as onthoubrief vir jou
en droom-atlas om saam te dra geskryf op die vlerke
vir die terugkeer, altyd,
en om met donkerword
die hartklop van die windomswaggelde aarde
weer te hoor en beluister
as die see ’n bewing wolke landin stoot
27 Desember 2012
5. die hengel-komposisie-kompetisie
digters sit dig bymekaar in die nag
(gedig aan gedig gebokkom)
sodat die gesigte onsigbaar is
en lyne word laat sak in die donker
(soos uit die hand verloopte glimlagte)
elk met ’n eie geheime aas aan die hoek:
hier die soek-soek van ’n wurm daar
’n brokkie brood lankal op die water gewerp
of ’n vulsel maaiers gebry in deeg
(“gras is ons lewens en vertering knaag sag”)
’n bokblêrtjie, ’n verpulpte hart, ’n gulp, fetusblommetjies,
dooie vlieë, pruimsels, engelpluim, die dons
van drome, selfs die verfrommelde vuis
van ’n jeugmanifes of die swart skelet
van self of van ander se geleende vere of vers
tot aan die graat kaal gepeusel
(“die mossie is mos morsdood verlief op die aandgaal”)
en ’n reël of twee uit die engelaar
se handlyding geknoop
om soos verleidelike verlange te lyk
af en toe is daar ’n geknibbel in die diepte