Vyf-en-veertig skemeraandsange. Breyten Breytenbach
Читать онлайн книгу.geroer
span ’n snaar tot breekpunt maar
die gebroke ritme kom dryf
’n aartjie speeksel van die drenkeling
in die donker geletterde boek
(“genoeg niks om jou aan op te hang
sit nie in iedereen se broek nie”)
en meestal is die vangs ’n plastieksak
vol water of ’n skoen
sonder soen of sool
triomfantlik uit die niet gepluk
en voorgehou as synde die oorblyfsel
van die muse se onderbewuste dans
maar soms gebeur dit tog
dat ’n glinsterende lewendige vis
bloederig glad soos ’n tong vol insigte
uit die nikswees breek
om stom vrae uit die leegte gebaar
op die kaai te kom lê en gaap
daardie blink ontdekkersdrol ingekatrol
uit die onvoorspelbaarheid van waak
en die vrugwaters van die oopvouspieël
sal gespeld word aan die reisende
grafsteen van been
die wenner is die een eenparig
uitgeroep tot maagd:
en waar anders kom die maan
se vishoring vandaan?
6. hierdie brief as gedig vol vere
onder jou deur
broer B: ek weet jy skop teen die deur van die Anderkamer
dat ek oop moet kom maak vir jou
gesoebat na brood en wyn
jy kla van pyn op die krop
en ’n wind ou stemme wat so suis in jou kop –
dis die hart se onverteerbaarheid, my broer
wat so klop teen die deur
om binnegelaat te word
en die herinneringe van dié aan wie jy leed berokken het
(uit ledigheid op die duiwel se oorkussing soms)
en nou wil jy maak asof jy alles vergeet het?
weet jy dan nie dit maak my seerder as vir jou?
ek vertrou jou nie
onthou hoe heilig jy was destyds
hande gevou voor die bors
en gekruisbeen op die meditasiekussing
toe jy jou neerlê van self as bhikku moes betuig
(ek het die foto)
en die meester die simboliese monnikekleed
om jou skouers vou
met die koan in sy bloedswart kalligrafie op die rakusu
die lappiesdoek waarmee die ontlasting afgevee is:
ek onderneem om nooit weer kwaad te word nie
en nou gaan jy te kere soos ’n gegriefde kind
skop teen die deur
en poep in die sand
steur jou aan geen begrip van maniere
is opgeblase met hoogdrawende morele koliek
byt selfs die hand wat jou wil paai –
dink jy ek is mal genoeg
om daardie deur oop te maak
vir wyn en vir brood?
wie gee jou die reg
om links en regs te beledig en beswadder
om selfs hulle wat lief vir my is te wond?
ek ken die verweer (jou kont)
dat jy die sorgvuldig gevoude mantra
op die bus vergeet het, dat dit gesteel is
dat jy die lewensdraadverbintenis nie meer
kan herroep nie –
maar wat van die vermaning
so swart soos ou bloed uit die meester se vinger
as aanwysing?
jy dink jy kan jou alles aanmatig
omdat jy die lappiesjas van die digter dra
(op watter bus het jy dit gesteel, my bra)?
maar jou mooiwoordjies en kluitjiesgebak
val op dooie ore
jou oorwegings of skynbewegings van die gemoed
word nie meer gehoor en in aanmerking geneem
ek wéét hoe jy jou in daardie Anderkamer
in die anus bevrug
op soek na geselskap, op soek na ’n gehoor
sê jy
(die wyn en brood is vir die fees)
maar ook hulle sal hul van jou afkeer
of in ’n narrespel die gek met jou skeer
jy sê verniet jou potjiespoësie vir my op
(selfs wanneer dit teem oor die gewonde hart
wat teen ’n donker vonnis skop)
dit help nie jy vloek of fluit vir my
jou geflikflooi se vat is vir goed verby
jy wil nog jou stem laat hoor
ten spyte van die skande
argumenteer dat dit jou lot was
om my aan die lewe
en uit die kloue van verdubbeling te hou?
o ydel sot
(ek het die foto):
skryf jy dan vir my jou liefdesduif
as lewensbekentenis met ’n hand vol vere
op hierdie papier
wat ek onder die deur, hiér
na jou toe skuif
6.1
(“la république est une grande diversité avec des règles communes.”)
Vanwaar, vra jy my, die ewige duiwelse verdubbeling?
*Om die self vas te pen as vyand uit die weg geruim
al sy dit deur kansellering van die loskoppelende verkragtingsing
*Om aanspreeklikheid te ontduik
*Om verstarring op die slypsteen te vermy
*Om die gesprek risomaties aan die gang te hou
*Op soek na die legitieme meerderheid wat kan regeer, wette kan maak
*Om die spieël mis te kyk
en solangs solank ’n bekende gesig in die dood raak te loop: en te
Om, Om, Om, Om, Om, Om, Om, Om, Om
6.2
oplaas kan jy beweer
jy