Oorkant op die eiland. Louisa du Toit
Читать онлайн книгу.
glimlag asof dit ’n onvergeetlike geluksaligheid bly. Janetta en Carola weet ook dat Gert, ofskoon toe self nog platsak, ’n lening moes aangaan om Corrie uit die onderwys los te koop toe hulle wou trou. Eienaardig genoeg, is daardie soort onderwerp egter altyd vermy in die maande wat Isidor as gas by hulle aan huis gekom het. Dit was ’n soort onuitgesproke ooreenkoms tussen hulle as huismense dat sulke dinge nie gesels word as Isidor daar is nie. Waarom so?
Dit sal tog lekker wees as sy storie van die rietdakhuisie waar is, dink sy nou. Dan kan sy meteens ook maar vir hom vertel hoe sy en Carola altyd aan haar ma se lippe hang as sy vertel van haar jeugjare: van haar begeerte om wit skoene te hê, en ’n huis met gordynkappe en nie net spykers in die mure gekap vir die gordyne nie. Toe Corrie se pa jonk sterf, het dit nog erger gegaan. Janetta se ouma is eers in haar bejaarde tyd weer getroud, met ’n wewenaar wat hom goed voorgedoen, maar op die ou end haar pensioengeldjies uitgedrink het. Die getroude kinders moes haar met lewensonderhoud help. Gelukkig is die ou dood. Toe Corrie se ma self sterf, het Gert al die onkoste van die begrafnis en die grafsteen gedra. Tog was dit altyd heerlik om by Ouma Karoo te kuier. Sy kon hartlik lag, ook oor haar dwase tweede huwelik.
Nog altyd weer het Janetta onbewustelik gesoek na ’n mens soos Ouma Karoo. By Corrie is daar dieselfde lewensaanvaarding en gelykmatigheid, maar sy is soveel fyner en gekultiveerd. Daardie bruuske lewenslus, die aardse genieting van ’n situasie, mis Janetta nog steeds. Sê nou maar net mevrou Eksteen is so ’n soort mens? Of is so ’n hoop pure ontvlugting? Want sy is bang, ja, en sy word al hoe banger.
“Vertel nog,” soebat sy.
Isidor het pas vir die laaste maal brandstof ingeneem, en hulle kon hulle in die skoon ruskamers van die vulstasie opkikker en warm pasteitjies vir aandete koop. “My ma sal tien teen een ook aandete bêre, maar ons sal nie voor twaalfuur daar aankom nie,” het hy gesê, en dit was sy eerste aanduiding van moontlike verwelkoming en huislikheid daar anderkant. Hy het ’n sigaret buite staan en rook want, dit moet sy hom ter ere nagee, hy rook nie in die motor nie. Dit moet geweldige selfbeheersing kos en dit spreek nogal van bedagsaamheid teenoor haar.
“Wat wil jy nog hoor,” vra hy nou, sonder vraagteken in sy stem. Sy oë is al rooi en moeg, maar hy wil nie hê dat sy help bestuur nie. Sy is eintlik ook maar bly. Hy is te krities, en dan sal sy juis geneig wees om ’n fout te begaan. Sy wil tog nie met haar aankoms reeds in onguns verval omdat sy die motor beskadig het of iets ergers nie.
“Ag, vertel alles.” Sy traagheid laat haar meteens regop sit, weg van hom af. “Liewe land, Isidor, kom die begeerte nooit by jou op om alles van my te weet en te hoor nie?” Sy word sommer kwaad en hartseer deurmekaar. “Maar jy kan maklik praat, jy ken my gesin al maande lank en jy het niks om oor te wonder nie. Hier is ek in blinde vertroue saam met jou op pad, maar jy wil nie eens laat deurskemer of ek welkom sal wees nie.”
“Ek sal toesien dat hulle jou kos en slaapplek gee,” ontwyk hy, skynbaar ongeraak deur haar pleidooi. “Al wat jy hoef te doen, is om jou na omstandighede te skik.”
Gerieflik vaag, en sy antwoord nie daarop nie. Vas besluit sy: as die Eksteens hulle snaaks hou, kan sy altyd die trein terug huis toe vat. Sy is nie bang, met Panda wat waghou en met tannie Rens en die loseerders langsaan nie. Sy het oorgenoeg geld om die huis te haal en haarself tuis te onderhou, as sy net by die stasie kan kom.
Kyk nou waar loop my gedagtes heen, dink sy beskaamd. Sy is glad nie besig om ’n goeie gesindheid teenoor haar toekomstige gasheer en gasvrou op te bou nie. Isidor was gaaf genoeg om haar saam te nooi, en dit sê tog veel. Hantie het immers gesê dat hy nie sommer ’n meisie huis toe vat nie, of so iets. Dan is sy mos eintlik ’n uitgesoekte, en dit behoort genoeg te wees. Dis Corrie wat met haar onrus en kommer daar in die kleedkamer vanoggend die saadjie van twyfel gesaai het. Was dit werklik net vanoggend? Dit voel soos ’n ander lewe, ’n ander tyd.
Die son gaan oop en pragtig onder, ver aan die rand van die ranterige uitgestrektheid. Hulle is nou omtrent halfpad. Hiervandaan sal hulle stadiger moet ry, omdat die gevaar van rondloperdiere groter in die nag is. Sy kan nie ophou staar na die sonsondergang nie. Sy wens Isidor is die soort mens wat uit sy eie sal stilhou om so iets saam met haar in stilte te bewonder. Buite die motor in die vars, oop veld, met sy arm om haar. Maar nie hy nie, o nee. Hy is gewoonlik ongeërg as sy die aandag wil vestig op die volmaan of ’n mooi blom. Sy het ’n idee dat hy dit as onmanlik beskou om emosie oor skoonheid te toon. Hy het altyd ’n lig spottende opmerking te make sodra sy in vervoering raak. Van die maan sal hy sê: “Tog net ’n ou klomp rotse en kraters.” Van ’n blom: “Koeikos.”
Een ding weet sy, en dit maak haar ’n bietjie droewig: hy sal die soort eggenoot wees wat spaarsaam met liefdesbetuigings te werk gaan. Hulle het sy ook al gesien tussen die vriende van haar ouers: stug, afsydige mans wie se vroue tog so koer om ’n bietjie aandag. In die verliefdae gaan dit nog aan, maar nou reeds is sy die een wat die kommunikasie moet oopbreek vir elke oomblik vorentoe. Dit maak haar soms opstandig. In hulle huis kom emosies so maklik, hoofsaaklik danksy Gert se warm persoonlikheid. Hy is meer as ’n persoon vir sy vroumense. Hy is terselfdertyd brug, beskermer, toevlug … altyd daar, altyd toereikend. Hoe vertroetel hy hulle nie, sonder dat hy ooit valse waardes aan hulle voorgehou het.
Sy trek haar asem in met iets tussen ’n sug en ’n snik.
“Ontroer deur die sonsondergang?” wil Isidor weet sonder om na haar of die sonsondergang te kyk.
“Ek verlang al klaar na my pa,” sê sy moedswillig, om hom te straf oor sy ongevoeligheid in die aangesig van soveel mooiheid.
“Ek het net die regte ding vir jou,” is sy reaksie. “Gee ’n bietjie daardie klein tassie van my op die agterkussing aan.”
Sy gehoorsaam en wonder wat hy nou weer in die mou voer. Dis in elk geval tog afwisseling. Hy neem sy linkerhand weg van die stuurwiel, knip die tassie oop en vroetel tussen die inhoud van toiletware en rookgoed rond. Sy hoor sellofaan kraak en toe bring hy dit te voorskyn: ’n splinternuwe fopspeen, een van die groot, goedkoop rubbersoort.
Terwyl hy dit in haar rigting hou sonder om na haar te kyk, wonder sy wat om te doen. Dat hy spesiaal die ding gaan koop het, lyk vir haar na hansworsery, indien nie opsetlike wreedheid nie. Sy kan dit sonder meer deur die venster skiet, maar dis kinderagtig. Dus neem sy maar die aangebode geskenk en skeur die sellofaan af.
“Sit dit in jou mond,” beveel hy, maar sy het nie lus vir die belaglikheid nie. Dit was vir haar ’n mooi oomblik van verlange en oorpeinsing. Waarom wil hy dit vernietig?
Hy gryp die fopspeen uit haar hand en probeer dit in haar mond druk, maar sy draai haar kop weg. Die motor swaai. “Jy sal ons verongeluk, Isidor!” roep sy kwaad.
Hy bring sowaar die motor tot stilstand en probeer haar tot oorgawe dwing. “Toe, kom nou, ek wil jou net wys hoe relatief jou liewe pa is; die lewe gebruik ouers om ’n kind te fop.” Dis die eerste keer wat sy nodig het om haar liggaamskrag teen hom te meet. Sy slaan haar tande in die hand wat haar gesig kneus.
“Hel!” roep hy en laat los. “Jou klein pes. Is dit die goed opgevoede Pullen-girl?”
“Ja, en dis wat jy kry as jy my soos ’n hond behandel. Of wat praat ek? Ons sal dit nie met ons hond doen nie. Dan wil jy my nog teen my eie ouers probeer opstook.” Sy ril van woede en sit in die verste hoekie van hom af.
Hy smyt nou self die oorsaak van die twis deur die venster en bring die motor, wat heeltyd geluier het, in beweging. Hy praat nie ’n woord nie. Sy gesig is absoluut geslote en hy was nog nooit vir haar so ’n totale vreemdeling, nie eens daardie eerste aand onder sy sambreel nie.
Na ’n rukkie bekyk sy hom uit die hoek van haar oog, merk die blou merke op sy hand. Sy het nie besef dat sy so hard byt nie, en skaamte en vernedering spoel deur haar. Sy krap in die tassie wat nog steeds tussen hulle oopstaan en vind ongelukkig niks meer as naskeermiddel wat sy kan gebruik nie. Sy skroef die prop af, drup van die inhoud op ’n skoon snesie en druk dit saggies op die merke.
Die geur vul die motor en herinner haar noodwendig aan die aande van geluk as hy haar by die koshuis se voordeur kom haal, gladgeskeer en versorg ter wille van haar. Terwyl sy roerloos die snesie op sy hand