Louisa du Toit Omnibus 10. Louisa du Toit
Читать онлайн книгу.
“Was jy bang sy raak afgeskrik deur die rol wat op haar wag?”
“Net mooi andersom.”
Toe kom Tanna op die klein, kaal voorstoep uit. “Binatjie, as dominee nie die boek kry nie, hier lê mos ’n stawel boeke.”
“Hy soek nog, Tanna,” roep Bina.
“Almiskie, maar kom hoor dan, Japie vertel van ’n vrou wat glo so vreeslik gesoek word. Wil dominee nie ook kom luister nie?”
“Noodberigte oor die radio,” lig Bina gedemp in, en besef dat Japie dan weer by die Duraans aandnuus geluister het. Is hy nie meer vir Molly bang nie?
Elzar gee ’n innige laggie. “O, ek is mal, absoluut gaga oor haar … oor hulle. Hoe begeer ek so ’n ongekompliseerde lewe. Die lewenseenvoud. Dis wondermooi. Die roeping van die mens is om mens te wees, niks meer nie.” Hy gooi sy hande in die lug, bleek, mooi hande in die maanskyn: “Die huisie is wat dit sedert die skepping bedoel is om te wees: ’n beskerming teen die elemente. Geen elektrisiteit, geen telefoon, en tog ’n sinvolle lewe.”
“Nie dat daar nie baie oor dit alles gekerm word nie, veral ’n telefoon.” Daar is ’n laggie in haar stem. “Maar as Tanna kerm, sê oom Kola net hy rol nie in die geld soos sy nie.”
“En? Is dit so? Is sy in werklikheid dalk ’n skatryk ou lady?”
“Ouderdomspensioen,” verklaar sy. “Maar tog, as oom Kola ’n geldjie verdien, kom hy dit op die kombuistafel neersit sodat Tanna dit in die teeblikkie kan bêre.”
“Nog wonderskoner. Ja, so wil ek lewe.”
“Jy kan jou lewe ook eenvoudig hou,” weifel sy.
“Nie as my telefoon rooi gelui op die mikkie staan nie. En veral nie as my aanstaande verloofde eers hier kom invaar en oorvat nie.”
“Oorvat?”
“Ja, sy kan nie wag nie. Om my aan te vul.” Hy sê dit met ’n tikkie spot. “Om saam in die span te trek, noem sy dit, wat eintlik beteken dat sy voor sal loop. Sy is dan ook ’n vorstelike verskynsel, verstaan, groot en mooi en regop en sterk.”
“Dan moet jy mos trots op haar wees. Klink na ’n juweel.”
“O ja, al die onverbonde tokkelokke was agter haar aan. Toe kies sy vir my. En dit ontaard in ’n dilemma. Sy dikteer nou al oor hoe om die gemeente maksimaal te ontwikkel sodat dit in die sinodale annale opgeteken sal staan. Die susters betrokke te kry.” Dit klink of hy resiteer. Hy haal diep asem en breek af. Begin weer, na oomblikke: “Ek wonder partykeer of ek nie jaloers op haar is nie. Haar dryfkrag en werksetiek. Sy is ’n maatskaplike werkster, en weergaloos. Ekskuus, die hele uitstorting was ongevraag. Ek moet groet, voor ek ’n groter gek van my maak.”
Toe hy sit, draai hy die ruit af en sê: “Ek het lank laas so lekker gesels. Dis nou behalwe die kuier en die drie gebakte eiers.”
Ja, dink sy, lekker gesels en min gesê. Mense kom maar moeilik by mekaar se binneste in. Hy roep verlaas deur die venster: “Ek sal in die toekoms maar my toiletgoedjies daar by julle kom koop, net om te kyk of jy jou gedra.” Dit gaan met ’n grinnik gepaard, maar onderliggend is erns. Waarsku hy haar? Teen haar gevoel vir Dawid? Ten spyte van sy rouheid in die amp, lê hy reeds ’n merkwaardige opmerksaamheid aan die dag. Hoe kan hy dink dat sy vrou, enige vrou, hom ooit sal oorskadu? Met sy minsaamheid sal hy harte wen, indien sy informele aanslag dalk teen hom tel.
Sy staan alleen in die wit maanlig, met die aandgeur van landerye en grootvoor, die ligte geblêr van Makkie, die ruising van die rivier ver agter, die geselsbrom van Japie naderby.
Natuurlik sal sy haar teenoor Dawid gedra. Sy doen dit trouens so stiptelik, dat sy stram in sy teenwoordigheid is. Sy, wat met ’n vreemde vanaand ’n hond uit ’n bos kon gesels. Sy doen tog niks verkeerds nie? As sy net in stilte liefhet en in stilte daaroor ly, vir wie doen sy kwaad aan? Jy kan mos nie jou gedagtes uithaal en ophang soos winkelgoed, emmers en strooihoede en fietsbinnebande, hoog waar dit niemand teen die kop kan klap nie?
In die kombuisvoorhuis is Japie aan ’t orakel oor die aandnuus en die Duraans se huisnuus.
“Nou jaag die Ingelse vroutjie van Dawid jou nie meer weg nie, Japie?” vis Tanna.
“Nee, Tanna, Ma sê mos sy boer soos ’n meelmot net in die diepte van die huis. Sy is glo nie tevrede dat oom Daan en tant Rykie net dalk in die dorp gaan bly nie, sy wil eerder hê hulle moet see toe trek, dan kan sy hierso oorvat en regeer.”
Vertel nog, wil Bina pleit, maar in plaas daarvan snou sy hom toe: “Maar jy skinder mos nou lekker, Japie.” Sy begin met haar rug na die ander die skottelgoed was.
“Sê ek mos ook,” brom oom Kola wat met sy bene gekruis en weggedraai sit, asof Japie per abuis aan hom kan raak. Hy mompel iets wat soos “windlawaai” klink en vervolg hardop: “As jy ’n ordentlike geselskap wil voer, loop leer by die nuwe predikantjie.”
“Het oom Kola hom dan nie ook weggejaag nie?” vra Japie. “Ek sien hy lyk so bekaf.”
“Is jy besimpeld? Hy het my niks aangedoen nie. Hy weet ook wanneer om sy ry te kry.”
“O,” sê Japie teleurgesteld. “Ek het gehoop oom lees hom die leviete voor oor sy manier van aantrek, Ma sê hoe kan mens respek vir die gebod hê as die gesalfde in skaapsklere rondloop.”
“Raak jy nie nou deurmekaar met die wolf in skaapsklere nie?” vra Bina oor haar skouer.
“Ja, nog reg, dis wat Ma gesê het, wolf in skaapsklere.”
Oom Kola is nou behoorlik opgestook. “Nou sê jy vir jou ma, Kola Estruis sê as sy nie haar bek van die man af hou nie, sal ek sorg dat sy voor die kerkraad verskyn. Hulle kan haar onder sensuur sit.”
Japie skrik hom oor ’n mik: “Nee, heiden jissie oom Kola, los tog maar liewers, dalk het Ma ook nie heeltemal presies so gesê nie. Dit het hoeka niks met ons te doen nie. As hy by Bina wil kom kuier, is dit sy saak, hoewel ek eerste by haar gekuier het.”
Voordat Bina haar kan keer, loop sy Japie met ’n koppie vol skottelgoedwater storm en smyt dit in sy gesig uit.
Hy runnik van pret. “Heiden jissie, Bina, jy moet sê as jy speletjies wil speel, dan karnuffel ek jou so gou soos nou.”
Bina weet een ding: as daar nie iets gedoen word nie, gaan sy in trane uitbars. Bitterlike trane, ’n rivier vol. Oom Kola kom dit dalk ook agter, want hy staan op, vat vir Japie aan die arm en help hom onsag by die oop deur uit. “Oom, ek laat my darem nie uitgooi nie, oom. Ek belowe oom, hiervan sal Ma én oom Daan én die dominee hoor,” dreig Japie met al die oortuiging van sy ongeoefende breinkrag.
“Nou toe, voor die paadjie vol duwweltjies word.” En, aan die protesterende Tanna: “Stil, ou Antjie, of moet ek jou ook op die werf uitgooi?”
Haar mond gaan oop en toe. Waarskynlik wil sy hom daaraan herinner dat dit eintlik haar huis is, maar dit kan ook wees dat sy twyfel. Oom Kola kom tot by Bina: “Los, ou Bienkels, ek sal. Gaan jy kamer toe. Loop lees jou boek, dis ’n lekker mooi dik boek, ek het gesien.”
Vir die eerste keer in sy lewe was Kola Esterhuysen skottelgoed, sy lomp hande die ene knokkels en kneukels.
“Nie so nie, Kool Estruis, só,” kom Tanna hom reghelp. “Mens maak nie die vadoek bondeltjie nie. Nou het Binatjie nie eers gehoor van die hond waarvan Japie vertel het, wat glo ’n medalje gekry het nie, en dit na sy dood. Hy sê Miemie sê hulle kon dit liewers gegee het vir die mense sonder kos.”
“Moet hulle dan nou die medalje vreet, of die dooie hond?”
Snaaks genoeg troos die bekende geskoor vir Bina beter en dieper as wat die trane sou kon doen, en sy lê op haar bed en lees aan die boeiende verhaal van Ilona, die meisie wat langs die spoor grootgeword en later met ’n prins getrou het, maar met ’n tragiese faset in sy intieme lewe.
Die bed is nie meer so broeiend soos in hoogsomer