Louisa du Toit Omnibus 10. Louisa du Toit
Читать онлайн книгу.
ís sy storie?” vra Elzar.
“Hy’s maar net sy ma en ole’ pa uitgeknip. Oom Kola sê jy kan nie twee donkies kruis en ’n perd verwag nie. Maar hy’s eintlik ’n goeie siel.”
“Nou ja, dis al wat ek hoef te weet. Die siel is my terrein.” Ernstig nou, byna somber, stap hy saam met haar die paar treë huis toe. “Ek hoor jou pa kom jou haal. Ek het nie geweet jy het ’n pa nie.”
“Alle mense het ’n pa. Waar dink jy kom jou dopelinge vandaan?”
“Ooievaar?” raai hy serieus. “Of hier in julle geweste is dit dit seker rivierapies wat gevang word … pot kookwater, hare afgeskraap, stert afgesny, daai bedryfie.”
“Laat ons maar net sê my pa kon my nie alleen grootmaak nie, my ma is dood toe ek klein was. Hy’t my vir Tanna gebring, en oom Kola het handgegee. Dit sou tydelik wees.”
Sy hoef niks verder te sê nie.
“Nou ja, jy is besig, en ek het net kom groet. Laat ek weg wees. Vergadering vanaand. Een van die swepe wat my op koers hou.”
“Ek is nie te besig om drie eiers vir jou te bak nie.”
“Lei my nie in die versoeking nie. Maar ek moet regtig waai. Ek kom dit eet as jy van jou omswerwinge terugkom. Hoe lank is jy weg?”
“Die idee is een week, maar wie sê ek kry geleentheid terug? So, ek weet self nie.” Dit hang ook af of sy in haar pa se huis in die hondehok sal moet slaap, maar sy sê dit nie. Sy het nou geen ander opsie as om dinge te aanvaar soos dit oor haar pad kom nie.
Japie is besonder stil. Anders hoor jy altyd sy stem soos ’n by wat onophoudelik teen ’n ruit zoem sonder om te vorder. Toe die ander twee die knus beknopte woonkombuis binnekom, spring hy manierlik op en gee vir Elzar hand. “Ek is nou bly om vir dominee op die lyf te loop, ek wou juis met dominee oor aspekte praat. Naand, Bina.”
“Wat se aspekte dan, meneer Kleinveld?”
“Ag, dominee, hy is mos Japie. Net Japie,” onderrig Tanna die onbeholpe gesalfde.
“Nou ja, Japie, wat se aspekte?”
“Dis nou half privaat, dominee, maar nou ja. Tanna en oom Kola kan maar luister, hulle ken my en Bina se sake net so goed soos ek en sy self.”
Elzar moes dadelik gesnap het waarheen die gesprek op pad is, maar hy slaag wonderlik daarin om onkunde te veins: “Maar onthou ek is ’n nuweling, Japie. Jy sal my op hoogte moet bring.”
“Ag, dominee kan maar eintlik vir Bina self vra, daar staan sy.”
Dis die waarheid, want Bina staan daar. Sy kan tog nie sit, lê, hol, spring of kruip nie. Hoewel sy graag op haar knieë uit die situasie sou wou wegkruip.
“Praat jy maar namens haar, Japie. Jy is die sterkere vat.”
“Die saak staan so, dominee, ek kuier nou al so lank by haar, en Ma sê die Skrif sê dis beter om te trou as om die askoek te verbrand.”
“Ek hou van jou ma se parafrase van die oerteks,” sê Elzar opsetlik geleerd.
“Dominee?” Japie se ystervarkhare staan regopper en sy gesig is ’n omgekeerde vraagteken, behalwe dat sy oë twee dotjies in plaas van een vorm.
“Dis niks, gaan voort. Maar die Skrif sê ook ons moenie onnodig baie woorde gebruik nie, en ek het hoeka netnou ’n vergadering.”
“Nou ja ek wou maar net vra, as Bina terugkom, aankomde week of so, dat ons die gebooie kom opgee.”
“Ek het nie geweet julle gaan trou nie?” vra Elzar soetverbaas aan Bina.
Sy sit die beker melk in die yskas, maak die deur toe, kry die bekende geur van stadig brandende paraffien in die tenkie, draai stadig om: “Daar’s g’n so ’n ding nie. Loop slaap in die Kaap, Japie.”
“Maar Bina, ek vry al hoe lank na jou. Koue of reën, dit sê nie, ek is hier.”
Dis oom Kola wat antwoord: “Sy vry jou nie met ’n haakkierie oor die telefoon nie, man. Loop in jou verstand.”
Japie kyk hulpsoekend na Tanna: “Maar sowaar, Tanna.”
Dis Elzar wat ingryp, deftig soos hy vermoed Japie dit verlang: “Kyk, Japie, drie weke se gebooie is nie meer nodig nie, net een keer se bekendmaking. Maar dinge is nou baie onklaar. Dis nie die regte tydstip vir sulke ernstige sake nie. Sit jou hand op papier solank Bina weg is. Lê vir haar jou hele hart bloot. Dalk vind jy guns in haar oë.”
Japie se oë draai in hulle kasse: “Bedoel dominee ek moet ’n brief skryf?”
“Juistement.”
Japie is so verslae dat selfs Bina hom jammer moet kry. “Jou ma kan jou mos help, Japie. Maar ek dink nie dit sal my van plan laat verander nie. Ek wil nie trou nie. Ek gaan ’n non word.”
“’n Non? Daai vroue wat soos pikkewyne aantrek?”
“Mens noem dit ’n ‘habit’,” help Elzar. “’n Ordekleed. Dit wys hoe ernstig hulle is om nooit die professie te verlaat nie. Vir mans is daar nie plek in hulle lewe nie. Hulle dien die kerk, hulle verpleeg en gee onderwys. Die wêreld sou armer sonder hulle gewees het.”
“Heiden jissie,” tob Japie. “Dan moet ek maar by Malie Rossouw begin kuier, Ma sê dis nie te sê daar is fout met ’n potjierol nie.”
Bina knik. “Jy sal beter doen as met my. Haar man is al twee jaar dood, en jy weet hoe daardie kastige nuwe vryer haar deurgeloop het. Sy verdien ’n goeie man. Soos jy,” onthou sy om by te voeg.
“Dalk wou sy al Bina se oë kom uitgrou,” reken Elzar. “So, as julle saamstem, los ons maar die gebooiestorie geheel en al, dan hoef jy ook nie vir Bina briewe te skryf nie.”
Almal is tevrede. Oom Kola het hom eintlik reeds gedistansieer deur ’n handleiding te sit en bestudeer. Iemand het ’n toestel gekoop wat aanmekaargesit moet word, en oom Kola het die boekie met instruksies huis toe gebring. Dit interesseer hom skynbaar meer as om te wil weet hoe Japie aanmekaargesit is.
Net Tanna is nie tevrede nie. “Die klere wat jy sal moet dra, Binatjie, sal Rykie jou daarmee kan help?”
Bina fluister iets in Tanna se oor, en toe is Tanna ook tevrede. Want om iets in die oor gefluister te kry deur ’n mooi jong mens, maak haar sommer ook jonger en mooier.
“Wat het jy vir Tanna gesê?” vra Elzar toe Bina hom op die werf wegsien. Die aand ruik na rivier, troebel water en en groenigheid. Dis al goed skemer, en sy moet dink aan die eerste keer toe hy hier was. Die vlakke van sy gesig lyk in die halwe maanlig reeds soveel bekender as toe. Hoe veilig voel dit saam met hom hier op die bekende, kaal klein werf. Die eerste keer het die somerkateltjies nog buite gestaan, en hy het so ’n nag onder die oop sterrehemel begeer. Die angs van skeiding pluk in haar binneste. Hoe durf sy saam met haar pa gaan, wat haar nooit voorheen in sy lewe wou hê nie?
“Vir haar gesê dis nie regtigwaar nie, ons sê maar net vir Japie so.”
“Dan is ek ook verlig, hoor. Ek lê nie graag jukke op die nek van die jongedogters in my gemeente nie.”
“Praat jy van Japie of van die lang jurk?”
“Sommer alles wat met ’n j begin.”
“Ek is bly jy was hier. Anders het ek dalk begin klipgooi.”
“Graag gedaan.”
“En so kry jy ook jou sin sonder dat jy ’n vinger hoef te gelig het. Ek gaan weg uit die gevaarlike winkel.” Sy kry ’n vermoede: “Jy het nie dalk agteraf met oom Kola gekonkel nie?”
“Dit sou nie bo my beginsels wees, as dit om jou welsyn gaan nie. Maar nee, ek het nie. Hy’s maar net ’n gebore ou sielkundige, lyk dit my. Maar nou dink ek: ons kry vir jou weg van jong Duraan af, maar ons los hierdie ou twee alleen. Sê nou hulle vreet mekaar op?”
“Van