'n Ander mens. Zirk van den Berg
Читать онлайн книгу.
gaan wanneer hy wakker word. Daniël gee vir Frank sy kar se sleutels.
“Dankie, ek sal dit vir jou teruggee.”
“Ek kan werk toe loop, moenie worry nie.”
Frank kyk na die Corolla. “Ek kan vir jou ander wiele in die hande kry, so gou soos nou, as jy iets beters wil hê.” Hy kyk na Daniël, sy kuif regop gewaai in die wind. “Sê net wat jy wil hê. Nou nie ’n Rolls nie, natuurlik . . . maar ek kan vir jou ’n Jag kry as jy wil.”
“Nee wat, bring maar net hierdie een terug voor die naweek.”
“Okay, maar onthou wat ek gesê het.”
Terug bo in sy woonstel trek Daniël sy klere uit en klim in die deurmekaar bed. Hy’s moeg, maar sy gedagtes wil nie tot ruste kom nie. Seker die sigarette, dis nooit ’n goeie idee in die nag nie. Jissis, daai kombuis was ’n misrabele plek. Hy wens hy het liewer nie saam met Frank gegaan nie, maar dis moeilik om vir die man nee te sê. Hy rol op sy sy en probeer op sy asemhaling konsentreer. Dit help partykeer. Sy voete is koud en hy skop heen en weer onder die komberse, probeer deur die oefening en wrywing hitte opbou. As hy nou net weer sy asemhaling tot bedaring kan bring . . .
Iewers te midde van dit alles hou hy op om bewus te wees van sy gedagtes.
Toe hy die volgende keer wakker word, is dit nog steeds donker. Hy onthou die droom wat hy gehad het. ’n Klein, kaalkop mannetjie met ’n jas het op hom afgestap in die gang, die een net buite sy slaapkamerdeur. Die mannetjie het ’n kussing vasgehou waarmee hy Daniël wou versmoor. Hy was so klein dat hy in werklikheid skaars ’n bedreiging sou wees, maar tog het hy op Daniël afgestap met absolute selfvertroue. Dit was die skrikwekkendste van als, dat die mannetjie so emosieloos naderkom, so seker van sukses. Niks ontstig Daniël soos onredelike sekerheid nie, en alle sekerheid lyk vir hom onredelik – ’n domonnosele ontkenning van die wêreld se kompleksiteit, van die veelvuldige moontlikhede wat in elke oomblik bestaan, oraloor, en elkeen van hulle op die punt om tallose fenomenaal vrugbare nasate van hul eie te laat ontkiem. Die mannetjie in die droom was skynbaar totaal in besit geneem deur net een enkele moontlikheid: dat hy die kussing hard en lank genoeg op Daniël se gesig sal druk om dood weens versmoring te veroorsaak, ’n stadige blouword van die kiewe. Hy het nie rekening gehou met die moontlikheid dat ’n leë koeldrankblikkie wat verlede week deur die een of ander niksvermoedende verbyganger weggegooi is, meteens deur die wind losgewikkel sou word en genoeg geraas sou maak om sy slagoffer uit sy greep weg te raap nie. In daardie oomblik verloor die mannetjie sy vermoë om enigiets te doen. Hy word iets van die verlede, en niks nuuts kan ooit in die verlede gebeur nie. Die toekoms is anders in die sin dat dit anders kan wees.
Die verantwoordelikheid wat dit impliseer, maak dat Daniël opkrul en sy ore met sy beddegoed bedek. Hy moes daai bliksemse blikkie opgetel het toe hy daar buite was. Dit het hom nou al twee keer in een nag wakker gemaak, en hy hou nie daarvan om in die donker wakker te wees nie. Sy gedagtes in die nag maak hom bang. Hy is tot in sy gebeente toe moeg, maar hy wens die dag wil kom.
* * *
TWEE dae later, by die werk, probeer Daniël sin maak van die notules wat hy self by ’n vroeëre vergadering geneem het. Het die komiteevoorsitter werklik bedoel om te sê die rioolstelsel in die onderste deel van die stad is verstront?
“Daar’s iemand vir jou daar voor.”
Daniël kyk om. Bill Bezuidenhout staan in die opening van sy werkhokkie, sy nek in dik pers voue oor sy boordjie. Hy dra altyd sy blou das met die Westelike Provinsie Rugby Unie se rooi disa, ’n knellende herinnering aan sy gloriedae as provinsiale speler. Hier’s nou iemand wat slegter daaraan toe is as hy self, dink Daniël, want Bezuidenhout was eens beroemd. As jy nie suksesvol kan wees nie, wees dan anoniem, glo Daniël. Dis die tweede beste ding.
“Is jy seker dis vir my?”
“Groot moer wat sy sonbril binnekant dra.”
Jissis, Frank! Besef hy dan nie hy’s nie veronderstel om hierheen te kom nie? Dis ernstig, dink Daniël. Dis die grondslag van sy lewe hierdie. Dis wat hy doen sodat hy die vervelige aande kan hê, die naweke van verwyt.
Daniël loop in die poeierige wit neonlig wat skynbaar van als af kaats. Die ganse kantoor gloei asof dit van was gemaak is. Die mat verdoesel klank, die plafon is wolkwit. Bokant die afskortings kan hy iemand se kop sien wip. Die bruin hare, die wit krytlyn van die paadjie . . . Hy herken die kop dadelik. Dis ’n vrou met wie hy iets in gemeen voel. Sy woon ook alleen. Hulle gesels nooit, dit sou net die wedersydse herkenning van sware eensaamheid bederf. Nes als hier is die verhouding eenvoudig en onder beheer. Dis nie die plek vir Frank nie.
Die groot man staan naby die ingang, besig om die blare van ’n delicious monster doelloos in repe te skeur.
“Frank.”
Frank lag dawerend. “Hoe’s dinge?”
“Ons behoort nie besoekers hier te kry nie.”
“Jy behoort nie in so ’n plek te werk nie.”
“Wat bring jou hierheen?”
“Komaan, ek wil vir jou iets wys.” Frank druk die hyser se af-knoppie.
“Ek is nie veronderstel om in werksure uit te gaan nie.”
Frank kyk verby Daniël. “Ek kan hierdie plek nie verstaan nie. Hoekom kom werk jy nie liewers vir my nie?”
Daniël kyk by die venster uit. ’n Piepklein karretjie trek agteruit in ’n parkeerplek in. “Dankie, maar . . .”
Die hyser kom aan. Sy deure gaan oop en die drie mense binne skuifel agtertoe om vir die nuwelinge plek te maak. Sodra hulle in is, draai Daniël om en kyk na die groef waarin die deur toeskuif.
“Dink bietjie daaroor. As jy vir my werk, is daar niks van die klas stront wat jy in ’n plek soos hierdie moet opvreet nie.”
Daniël ys. Hoekom kan Frank nie sy mond hou in die hyser nie? Nes ander mense.
“Jy’s seker die slimste ou in hierdie hele donnerse gebou.”
Daniël wéét daar word agter sy rug vir mekaar gekyk. “Daar’s ’n klomp baie slim mense hier.”
“Nou vir wat werk hulle dan nie vir hulself nie?”
“Daar’s party werke wat mens net kan doen in ’n opset soos hierdie.” Daniël het stadsbeplanning in gedagte, maar kan nie aan nog ’n voorbeeld dink nie.
“Maar dis nie die goed wat jy doen nie. En laat ons nou maar eerlik wees, jy doen in elk geval nie die goed wat jy met jou lewe behoort te doen nie.”
Grondvloer. Die hyser laat sy lukrake proefgroep van die mensdom vry. Daniël stap uit sonder om om te kyk. Hy hoop dat nie een van die ander mense sy gesig sal onthou nie. ’n Entjie verder voel hy hy kan vir Frank aanspreek. “Jy kan nie goed sê soos wat jy nou in die lift gesê het nie. Ek moet hierdie mense elke dag in die gesig kyk.”
“Nee man, jy hoef nie. Dis presies wat ek vir jou probeer sê. Te hel met hulle en hulle kleinlike stront.” Frank wink vir iemand wat vir hulle wag in ’n dubbelgeparkeerde Mercedes.
Daniël voel gekwets dat Frank so min respek vir sy lewe het, maar daar is geen manier waarop hy dit kan sê nie. Sy Corolla verskyn om die hoek, agter die Mercedes. Dit lyk op ’n manier anders . . . Dan sien Daniël die blink rims en breë bande raak.
“A, Frank, jy moes nie.”
“Hei, jy’t nuwe bande nodig gehad, toe dog ek ons kan netsowel die beste daarvan maak. En hoe gereeld kry ek nou die kans om vir jou iets te doen? Ons moet mekaar help waar ons kan.”
* * *
DANIËL vind dit makliker om in die dag te slaap. Dis deel van sy program oor naweke, om slaap in te haal. Die Sondag staan hy eers ná elfuur op en ploeter deur sy woonstel, wonder wat om te doen. Die weer lyk goed, een van daardie perfekte Kaapse dae met warm, helder son en die lug wat net genoeg beweeg om die hitte draaglik te maak. Hy blaai deur sy foonboekie.